Niedrzwica Duża (gmina)

Niedrzwica Duża
	gmina wiejska
	; Urząd Gminy
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubelski
TERC	0609102
Wójt	Bartosz Dąbrowski; (od 2024)
Powierzchnia	106,82 km²
Populacja (2019); • liczba ludności	; 11 822
• gęstość	110,7 os./km²
Nr kierunkowy	81
Tablice rejestracyjne	LUB
	Adres urzędu:ul. Lubelska 30; 24-220 Niedrzwica Duża
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	22
Liczba miejscowości	20
	Położenie na mapie województwa;
	51°06′48″N 22°23′12″E/51,113333 22,386667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Niedrzwica Duża (do 1954 gmina Niedrzwica) – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie lubelskim. Stanowi część aglomeracji lubelskiej zgodnie z koncepcją P. Swianiewicza i U. Klimskiej.^[4]

Siedzibą gminy jest Niedrzwica Duża. Urząd gminy promuje gminę hasłem: „Niedrzwica Duża – Gmina, w której chce się żyć”.

Według danych z 1 stycznia 2007 gminę zamieszkiwało 10 997 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[5] gmina Niedrzwica Duża ma obszar 106,82 km², w tym:

użytki rolne: 84%
użytki leśne: 9%

Gmina stanowi 6,36% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[6]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	11 238	100	5604	51,1	5353	48,9
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	102,6		52,5		50,1

Piramida wieku mieszkańców gminy Niedrzwica Duża w 2014 roku^[7].

Historia

Pierwsza informacja o istnieniu Niedrzwicy Dużej jako wsi pojawia się na początku XV wieku - w 1417 roku. Jednakże pierwsze wzmianki o istnieniu wsi zwanej Niedrzwicą pochodzą już z 1374 roku. Wiadomość ta odnosi się do sąsiedniej wsi - Niedrzwicy Kościelnej. W 1417 roku pojawia się w źródłach konkretna nazwa wsi Nedrwicza.

Sport

W gminie działa kilka klubów sportowych:

Gminny Klub Sportowy Orion Niedrzwica Duża. Został założony na początku lat 60. XX wieku, a pod tą nazwą funkcjonuje od 1964 roku. Największe sukcesy odnosił w latach 70., gdy brał udział w rozgrywkach szczebla centralnego pucharu Polski w 1978 roku. W sezonie 2007/2008 awansował do IV ligi lubelskiej. Od sezonu 2016/17 gra w Klasie Okręgowej (grupa lubelska). Obecnie klub posiada trzy klasy rozgrywkowe: żaków starszych, orlików starszych i seniorów. Seniorzy mecze domowe rozgrywają na boisku w Niedrzwicy Kościelnej.

Ludowy Zespół Sportowy Krężnica Jara. Został założony na początku lat 60. XX wieku. W latach 1994–1996 i 2014-2017 grał w klasie A a od sezonu 2017/18 gra w klasie B. Klub posiada dwie klasy rozgrywkowe: młodzików młodszych, którzy domowe mecze rozgrywają na boisku w Niedrzwicy Dużej oraz seniorów, którzy domowe mecze rozgrywają na boisku w Niedrzwicy Kościelnej.

Klub Sportowy Heksa Niedrzwica Duża. Został założony w drugim dziesięcioleciu XXI wieku. Sekcja piłkarska posiada jedynie grupy młodzieżowe: młodzików młodszych, trampkarzy młodszych i juniorów młodszych. Młodzicy i trampkarze mecze domowe rozgrywają w Niedrzwicy Dużej natomiast juniorzy w Niedrzwicy Dużej i Niedrzwicy Kościelnej. W klubie działa również sekcja tenisa stołowego. Drużyna męska gra w II lidze lubelskiej (trzeci poziom ligowy), zawodnicy biorą udział również w turniejach indywidualnych.

Kultura i oświata

Sieć biblioteczną na terenie gminy Niedrzwica Duża tworzą^[8]:

Gminna Biblioteka Publiczna w Niedrzwicy Dużej
Filia Biblioteczna w Niedrzwicy Kościelnej
Filia Biblioteczna w Strzeszkowicach Dużych
Filia Biblioteczna w Krężnicy Jarej

W gminie Niedrzwica Duża działają szkoły^[9]:

Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Czółnach
Szkoła Podstawowa w Mariance
Szkoła Podstawowa im. Bohaterów 7. Kołobrzeskiego Pułku Piechoty w Niedrzwicy Dużej
Szkoła Podstawowa w Radawczyku
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Sobieszczanach
Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego w Strzeszkowicach Dużych
Szkoła Podstawowa w Warszawiakach
Szkoła Podstawowa im. Żołnierzy-Bohaterów Armii Krajowej w Krężnicy Jarej
Szkoła Podstawowa im. ks. Stanisława Konarskiego w Niedrzwicy Kościelnej

Szkoły podstawowe w Mariance, Radawczyku i Warszawiakach są prowadzone przez stowarzyszenia^[10].

Na terenie gminy działają też przedszkola^[11]:

Przedszkole w Niedrzwicy Dużej
Przedszkole w Niedrzwicy Kościelnej
Punkt Przedszkolny w Czółnach
Punkt Przedszkolny w Krężnicy Jarej
Punkt Przedszkolny w Sobieszczanach
Punkt Przedszkolny w Strzeszkowicach Dużych

Zabytki

Do rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty znajdujące się na terenie gminy (stan na dzień 20 grudnia 2010 roku^[12]:

adres	nazwa	numer rejestru	data decyzji	długość i szerokość geograficzna
Krężnica Jara	zespół kościoła par. pw. św. Floriana, 2 poł. XIX w. kościół dzwonnica cmentarz przykościelny ogrodzenie z kapliczkami	A/4	29.03.2000	51°08′56,58″N 22°27′46,79″E/51,149050 22,462997
Niedrzwica Kościelna	kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP i św Bartłomieja, pocz. XIX w. dzwonnica cmentarz kościelny, ogrodzenie z 4 kapliczkami	A/27	31.03.1966 i 16.11.1966	51°05′25,55″N 22°21′09,73″E/51,090431 22,352703
Niedrzwica Kościelna	cmentarz parafialny z 1800 r.	A/945	15.05.1987	51°01′25,40″N 22°21′17,50″E/51,023722 22,354861

Sołectwa

Borkowizna, Czółna, Krebsówka, Krężnica Jara, Majdan Sobieszczański, Marianka, Niedrzwica Duża I, Niedrzwica Duża II, Niedrzwica Kościelna I, Niedrzwica Kościelna II, Osmolice-Kolonia, Radawczyk, Radawczyk-Kolonia Pierwsza, Sobieszczany, Sobieszczany-Kolonia, Strzeszkowice Duże I, Strzeszkowice Duże I, Strzeszkowice Małe, Tomaszówka, Trojaczkowice, Warszawiaki, Załucze^[2].

Sąsiednie gminy

Bełżyce, Borzechów, Głusk, Lublin, Konopnica, Strzyżewice, Wilkołaz.

Przypisy

↑ Raport o stanie gminy Niedrzwica Duża za rok 2019. 30.07.2020. [dostęp 2020-11-08].
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ Paweł Swianiewicz, Urszula Klimska. Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść. „Prace i Studia Geograficzne”. 35, s. 51, 53-56, 2005. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. ISSN 0208-4589.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Niedrzwica Duża w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Gminna Biblioteka Publiczna - Kultura | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .
↑ Szkoły w Gminie Niedrzwica Duża - Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .
↑ Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .
↑ Przedszkola w Gminie Niedrzwica Duża - Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo lubelskie. [dostęp 2010-12-20].

[1] Raport o stanie gminy Niedrzwica Duża za rok 2019. 30.07.2020. [dostęp 2020-11-08].

[sol-2] Strona gminy, sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Lublinie

[SwianiewiczKlimska2005-4] Paweł Swianiewicz, Urszula Klimska. Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść. „Prace i Studia Geograficzne”. 35, s. 51, 53-56, 2005. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. ISSN 0208-4589.

[autonazwa1-5] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[6] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-7] Gmina Niedrzwica Duża w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[8] Gminna Biblioteka Publiczna - Kultura | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .

[9] Szkoły w Gminie Niedrzwica Duża - Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .

[10] Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .

[11] Przedszkola w Gminie Niedrzwica Duża - Oświata | Gmina Niedrzwica Duża [online], www.niedrzwicaduza.pl [dostęp 2019-07-04] .

[12] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo lubelskie. [dostęp 2010-12-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Borkowizna Czółna Krebsówka Krężnica Jara Majdan Sobieszczański Marianka Niedrzwica Duża Niedrzwica Kościelna Osmolice-Kolonia Radawczyk Radawczyk-Kolonia Pierwsza Sobieszczany Strzeszkowice Duże Strzeszkowice Małe Tomaszówka Trojaczkowice Warszawiaki Załucze
Kolonie	Niedrzwica Kościelna-Kolonia Sobieszczany-Kolonia
Części miejscowości	Bartoszówka Choina Doły Duraczyzna Golgota Górki (Czółna) Górki (Niedrzwica Kościelna-Kolonia) Grabówka Kandydaty Kolonia Krężnica Jara Kozubizna Leśniczówka Ludwinów Majdan Krężnicki Niedrzwica Duża Druga Niedrzwica Duża Pierwsza Niedrzwica Kościelna Druga Niedrzwica Kościelna Pierwsza Paluchówka Podgajki Stefanów Dolny Stefanów Górny Strzeszkowice Duże Drugie Strzeszkowice Duże Pierwsze Strzeszkowice Duże-Kolonia Wola Strzeszkowicka

Miasta	Bełżyce Bychawa
Gminy miejsko-wiejskie	Bełżyce Bychawa
Gminy wiejskie	Borzechów Garbów Głusk Jabłonna Jastków Konopnica Krzczonów Niedrzwica Duża Niemce Strzyżewice Wojciechów Wólka Wysokie Zakrzew

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1915) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Bełżyce (do 1870) Biskupice (do 1870) Bychawa (do 1870) Chodel (do 1825 i 1838–1870) Głusk (do 1870) Lublin (do 1928 →) Łęczna (← od 1949) Piaski (do 1870) Świdnik (od 1954) Wieniawa (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bełżyce (1867–1954) Biskupice (1867–70) Brzeziny (← 1914–54) Bychawa (1867–1954) Bystrzejowice (1867–1874) Chodel (1870–1954) Głusk (do 1870 i 1973–75) Jastków (1867–1954 i 1973–75) Jaszczów (1870–1954) Konopnica (1867–1954 i 1973–75) Krzczonów (1867–1954) Łęczna (od 1973) Łuszczów (1867–74) Mełgiew (1867–1954 i 1973–75) Milejów (1973–75) Niedrzwica (1867–1954) Niemce (1973–75) Palikije (1867–74) Piaski (1867–1954 i 1973–75) Piotrków (1867–1954) Piotrowice (1874–1954) Puchaczów (1973–75) Ratoszyn (1867–1870) Sławin (1867–70) Strzyżewice (1867–74) Tatary (1867–74) Tomaszowice (1867–7?) Trawniki (1973–75) Tuszów (1867–74) Wojciechów (1874–1954) Wólka (Tatarska) (1874–1954 i 1973–75) Zemborzyce (1870–1954)
Gromady (1954–72)	Adampol (1954) Babin (1954–55 →) Bełżyce (1954–55 →) Białka (1954–68) Biskupice (1954–72) Borzechów (1954–55 →) Brzezice (1954–59) Bychawa (1954–55 →) Bychawka (1954–55 →) Chmiel (1954–55 →) Chmielnik (1954–55 →) Chodel (1954–55 →) Ciechanki (1954–72) Ciecierzyn (← 1956–72) Czechów (1954–58) Dąbrowica (1954–68) ~~Dorohucza~~ (←~~1958~~) Gałęzów (1954–55 →) Gardzienice (1954–59) Głusk (1954–72) Jabłonna (1954–55 →) Jakubowice (1954–59) Janowice (1954–59) Jastków (1954–72) Jaszczów (1954–59) Józefów (1954–59) Kawęczyn (1954–72) Kiełczewice Maryjskie (1954–55 →) Konopnica (1954–72) Kosarzew Górny (1954–55 →) Kozice Dolne (1954–72) Krasienin (← 1956–72) Krępiec (1954–72) Krężnica Okrągła (1954–55 →) Krzczonów (1954–55 →) Krzesimów (1954–59) Łęczna (1960–72) Łopiennik (1954–55 →) Ługów (1954–61) Łuszczów (1954–72) Malinówka (1954–59) Mełgiew (1954–72) Mętów (1954–59) Milejów (1954–72) Motycz (1954–61) Niedrzwica Duża (1954–55 →) Niedrzwica Kościelna (1954–55 →) Olszowiec (1954–55 →) Palikije (1954–55 →) Piaski (1954–72) Piotrków (1954–55 →) Piotrowice (1954–55 →) Puchaczów (1954–72) Radawiec Duży (1954–55 → i ←~~1969~~) Ratoszyn (1954–55 →) Rury Wizytkowskie (1954–58) Skrzynice (1954–55 →) Skrzyniec (1954–55 →) Sobianowice (1954–59) Starawieś (← 1959) Strzeszkowice Duże (1954–55 →) Strzyżewice (1954–55 →) Tomaszowice (1954–72) Trawniki (1954–72) Wilczopole (1954–61) Wojciechów (1954–55 →) Wola Sławińska (1954–59) Wólka (1954–72) Zadębie (1954–58) Zemborzyce (1954–72) Zofiówka (1954–59) Żabia Wola (1954–55 →) Żuków (1954–59 →)

Przynależność wojewódzka	woj. lubelskie
Miasta	Bełżyce (od 1958)
Gromady (1954–72)	Babin (← 1956–72) Bełżyce (← 1956–57) Borzechów (← 1956–72) Chmielnik (← 1956–61) Chodel (← 1956–72) Godów (← 1956 →) Kłodnica Dolna (← 1956–61) Krężnica Okrągła (← 1956–72) Łopiennik (← 1956–68) Łubki (← 1956–61) Niedrzwica Duża (← 1956–72) Niedrzwica Kościelna (← 1956–72) Palikije (← 1956–72) Radawiec Duży (← 1956–68 (→)) Ratoszyn (← 1956–72) Skrzyniec (← 1956–61) Strzeszkowice Duże (← 1956–72) Szczuczki (1962–72) Wojciechów (← 1956–72) Wronów (← 1956–72)
Gminy wiejskie (1973–75)	Bełżyce Borzechów Chodel Niedrzwica Duża Wojciechów