Order Słońca (Persja)

Order Słońca
*Nešān-e Āftāb*
نشان آفتاب
	; Awers gwiazdy I klasy
	; Awers insygniów II klasy
	; Baretka
Ustanowiono	1873
Wycofano	1930
Kruszec	platyna lub srebro
Powiązane	Order Lwa i Słońca; Order Światła Ariów

Order Słońca (pers. ‏Nešān-e Āftāb نشان آفتاب‎)^[1] – order kobiecy ustanowiony w rosyjskim Sankt Petersburgu przez szacha perskiego Nasira z dynastii Kadżarów, podczas jego podróży po Europie w 1873 roku^[2]^[3]. Zniesiony w 1930^[1].

Podział orderu i przeznaczenie

Odznaczenie nadawane było w dwóch klasach:

I klasa – przeznaczona do odznaczania królowych,
II klasa – przeznaczona do odznaczania księżniczek i dam wysokiej rangi^[2]^[3].

Wygląd insygniów

Odznaka

Odznaka (godło) symbolizowała słońce o kobiecej twarzy (Āftāb) i wykonana była z platyny. W I klasie w centrum odznaki umieszczono emaliowany dysk z wizerunkiem kobiecej twarzy w naturalnych kolorach (khawrshid khanum – pani słońce), obramowany pierścieniem wysadzonym 18-oma diamentami, wokół którego rozchodziły się 32 promienie, które zakończone były naprzemiennie raz wklęśle (w kształcie ogona jaskółki), a raz wypukle (w kształcie gotyckiego łuku). Do górnej części przymocowana była zawieszka mocująca odznakę do wstęgi. Wszystkie promienie i zawieszka inkrustowane były diamentami. W II klasie odznaka miała 17 promieni otaczających tylko górną połowę dysku w kształcie półokręgu opartego na dwóch poziomych ramionach-promieniach. W latach 1896–1907 zamiast platyny używano srebra^[2]^[3]^[4].

Gwiazda

Gwiazda orderowa I klasy wykonana była z platyny i była bardzo podobna do odznaki, lecz większa i bez zawieszki. Miała wygląd okręgu składającego się z 32 promieni wysadzanych diamentami. Promienie zakończone były na przemian raz ostro, a raz wklęśle. W środku gwiazdy umieszczono dysk z emaliowaną ilustracją kobiecej twarzy w naturalnych kolorach, otoczoną pierścieniem inkrustowanym diamentami. W II klasie gwiazda miała 17 promieni otaczających jedynie górną połowę dysku z ilustracją. W latach 1896–1907 zamiast platyny używano srebra^[2]^[3].

Wstęga

Wstęga orderowa w obu klasach miała wygląd szerokiej szarfy wieszanej z prawego ramienia do lewego boku, na którym związana była w dużą kokardę z powieszoną na niej odznaką. Uszyta była z różowego jedwabiu z trzema paskami: zielonym, różowym i zielonym, wzdłuż każdej z obu bocznych krawędzi^[3].

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Damy Orderu Słońca (Persja).

I klasa

Wiktoria Hanowerska, królowa Wielkiej Brytanii – 1873^[2]
Ludwika Maria Orleańska, królowa Belgii – 1873^[4]
Augusta Wiktoria von Schleswig-Holstein, cesarzowa Niemiec – 1873^[2]
Anīs-al-Dawla, królowa Persji – 1888^[2]^[4]
Amin Aqdas, królowa Persji – 1889^[4]
Wilhelmina Oranje-Nassau, królowa Holandii
Aleksandra Fiodorowna, cesarzowa Rosji – 1900^[4]
Helena Petrowić-Niegosz, królowa Włoch – 1903
Aleksandra Duńska, królowa Wielkiej Brytanii – 1902^[4]

II klasa

Hariot Rowan-Hamilton, żona gubernatora brytyjskiego w Indiach – 1887^[4]
Refia Sultan lub Fatima Aliye Hanımsultan, córka Abdülhamida II, księżniczka turecka – 1900^[4]
Victoria Mary Augusta Louise Olga Pauline Claudine Agnes, księżna Walii – 1904^[4]
nieznana z imienia żona ambasadora tureckiego Šams-al-Dīn Bega – 1907^[2]^[4]

Przypisy

↑ ^a ^b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: 1939, s. 379-380
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Decorations. [w:] Encyclopædia Iranica [on-line]. iranicaonline.org. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Christopher Buyers: Nishan-i-Aftab (The Imperial Order of the Sun for Ladies). [w:] The Qajar Dynasty Orders & Decorations [on-line]. 2002-08. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Afsaneh Najmabadi: Women with mustaches and men without beards. Gender and sexual anxieties of Iranian modernity. University of California Press, 2005, s. 78-85, 265.

Linki zewnętrzne

The Qajar Order of Aftab. islamicpersia.org, 2012-09-05. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
Qajar (Kadjar) Orders and Decorations. qajarpages.org. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).

[ko-1] Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: 1939, s. 379-380

[ei-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Decorations. [w:] Encyclopædia Iranica [on-line]. iranicaonline.org. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).

[cb-3] Christopher Buyers: Nishan-i-Aftab (The Imperial Order of the Sun for Ladies). [w:] The Qajar Dynasty Orders & Decorations [on-line]. 2002-08. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).

[an-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Afsaneh Najmabadi: Women with mustaches and men without beards. Gender and sexual anxieties of Iranian modernity. University of California Press, 2005, s. 78-85, 265.

[1]

[2]

[3]

[4]

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe

Dynastia Kadżarów	Order Portretu Przywódcy Wiernych Order Aghdas Order Cesarskiego Portretu Order Korony Order Lwa i Słońca Order Słońca Order Zulfaghara Order Sepaha Order Sztuki i Nauki
Dynastia Pahlawich	Order Pahlawiego Order Zulfaghara Order Arjamehr Order Korony Iranu Order Plejad Order Portretu Władcy Order Trzeciego Marca Order Sepaha Order Zasługi Wojskowej Medal Koronacyjny Mohammada Rezy Pahlawiego Medal 2500-lecia Imperium Perskiego
Islamska Republika Iranu	Order Islamskiej Republiki Iranu Order Niepodległości Medal Zulfaghara Order Zwycięstwa
Inne	Order Czerwonego Lwa i Słońca

Awers gwiazdy I klasy
Awers insygniów II klasy
Baretka
Ustanowiono	1873
Wycofano	1930
Kruszec	platyna lub srebro
Powiązane	Order Lwa i Słońca Order Światła Ariów