Ostrowy Górnicze

Dzielnica Sosnowca
Dom Ludowy
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Sosnowiec
W granicach Sosnowca	1975
SIMC	943641
Populacja (2014) • liczba ludności	3295[1]
Kod pocztowy	41-215
Tablice rejestracyjne	SO
Położenie na mapie Polski Ostrowy Górnicze
Położenie na mapie województwa śląskiego Ostrowy Górnicze
Położenie na mapie Sosnowca Ostrowy Górnicze
50°17′25″N 19°15′47″E/50,290278 19,263056
Multimedia w Wikimedia Commons

Ostrowy Górnicze – wschodnia, nieduża dzielnica Sosnowca. W latach 1967–1975 dzielnica Kazimierza Górniczego.

Obszar współczenych Ostrów Górniczych składa się z dwóch wsi o odrębnej historii^[2], połączonych 1 kwietnia 1949 roku^[3]:

• Niemce – w zachodniej części dzielnicy, w widłach obecnych ulic Bocznej i Juliuszowskiej;
• Ostrowy – we wschodniej części dzielnicy, w widłach obecnych ulic Stefana Starzyńskiego i Zygmunta Waltera-Janke.

Generalnie przyjmuje się, że Niemce to dawna nazwa Ostrów Górniczych^[4], choć nie jest to do końca poprawne. Niemce zmieniły nazwę na Ostrowy Górnicze dopiero w 1948 roku, w związku z przyłączeniem do nich Ostrów, od których to nowa nazwa została ewidentnie przejęta.

Współczesne Ostrowy Górnicze graniczą z innymi dzielnicami Sosnowca – od północnego zachodu z Kazimierzem, od południa z Maczkami, a od zachodu z Porąbką. Północna granica dzielnicy to granica z Dąbrową Górniczą, wyznaczona częściowo przepływającą tutaj rzeką Bobrek, natomiast od wschodu Ostrowy Górnicze graniczą ze Sławkowem.

Na wschodnich obrzeżach znajduje się wspólne w tym miejscu, prowadzące do Maczek (dawniej: Granica) torowisko historycznych szlaków Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej, nieposiadające tutaj stacji i rzadko już używane na tym odcinku.

W dzielnicy wyodrębnia się kolonie:

• Dorota
• Feliks
• Bory

Niemce i Ostrowy to dawniej samodzielne miejscowości. W latach 1867–1941 należały do gminy Olkusko-Siewierskiej w powiecie będzińskim^[5]. W II RP przynależały do woj. kieleckiego. 31 października gminę Olkusko-Siewierską podzielono na osiem gromad. Niemce wraz z kolonią Feliks utworzyła gromadę o nazwie Niemce, natomiast Ostrowy weszły w skład gromady Strzemieszyce Wielkie^[6].

Podczas II wojny światowej Niemce i Ostrowy włączone do III Rzeszy^[7]. W 1941 roku okupant utworzył nową gromadę Ostrowy z kolonii Ostrowy i Ciernice z dotychczasowej gromady Strzemieszyce Wielkie oraz z kolonii Czarnemorze z dotychczasowej gromady Porąbka. Gromada weszła w skład nowej gminy Strzemieszyce, obok gromady Niemce^[8].

Po wojnie władze polskie utrzymały gromady Ostrowy i Niemce, jako dwie z dziewięciu gromad gminy Strzemieszyce^[9]. Ostrowy wraz z powiatem będzińskim włączono w 1945 do województwa śląskiego^[10].

1 kwietnia 1949 zredukowano liczbę gromad gminy Strzemieszyce, której przywrócono przedwojenną nazwę Olkusko-Siewierska. Gromadę Ostrowy zniesiono, włączając ją do gromady Niemce, której nazwę zmieniono na Ostrowy Górnicze Gromada składała się odtąd ze wsi Ostrowy, wsi Ostrowy Górnicze i kolonii Feliks^[3]. Nazwa Ostrowy Górnicze obowiązuje zatem od czasu połączenia Niemców z Ostrowami w 1949 roku. Obie miejscowości – Ostrowy i Ostrowy Górnicze – funkcjonowały jako odrębne wsie do 1956 roku, choć w latach 1949–1955 wchodziły już w skład jednej gromady o nazwie Ostrowy Górnicze.

1 stycznia 1950 gromada Ostrowy Górnicze, wraz z gromadami Kazimierz, Maczki i Porąbka, weszła w skład nowej gminy Kazimierz^[11][12]

W związku z reformą znoszącą gminy, jesienią 1954 roku Ostrowy Górnicze zostały przekształcone w samodzielną gromadę Ostrowy Górnicze^[13]. Status gromady zamieniono po 15 miesiącach, tj. 1 stycznia 1956, na status osiedla^[14].

1 stycznia 1967 r. z osiedli Ostrowy Górnicze i Kazimierz utworzono miasto miasto Kazimierz Górniczy^[15][16], które 27 maja 1975 stało się częścią Sosnowca^[17]. W 2014 r. Ostrowy Górnicze otrzymały status jednostki pomocniczej gminy - Dzielnicy Ostrowy Górnicze^[18].

• Na ulicy Klubowej znajduje się Gospoda w stylu zakopiańskim z 1902–1903, w której obecnie mieści się hotel, restauracja i szkółka drzew.
• Zespół budynków i drzew z okresu od 1875 do 1922 roku

Szkoła Podstawowa nr 33 im. Adama Mickiewicza z Oddziałami Specjalnymi przy ulicy Stefana Starzyńskiego 41 jest kontynuatorem tradycji szkolnictwa w Ostrowach Górniczych, które sięgają początków XX wieku. W 1900 roku w górniczej osadzie Niemce (dawna nazwa Ostrów Górniczych) wybudowano szkołę dla dzieci pracowników z kopalń „Feliks”, „Dorota”, „Lilit” i „Kazimierz”. Szkoła przyjęła nazwę Gminna Oddziałowa Szkoła Ludowa Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych w Niemcach. Obecny budynek, w którym mieści się szkoła wybudowano w 1964 roku w ramach programu „1000 szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”. Otwarcie nowej szkoły było poprzedzone wielką uroczystością, na którą przybyli przedstawiciele ówczesnych władz wojewódzkich na czele z Edwardem Gierkiem, władz powiatowych, członkowie dyrekcji Kopalni „Kazimierz – Juliusz” i mieszkańcy^[21].

Dzielnica jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

• Dom Ludowy w Ostrowach Górniczych
• Sosnowiec
• Zagłębie Dąbrowskie
• Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych

• Jan Kmiotek, Arkadiusz Rybak, Marian Milka: Niemce filarem przemysłowym i rewolucyjnym Zagłębia Dąbrowskiego, w: Jan Kmiotek, Dariusz Kmiotek, Arkadiusz Rybak (red.), Echo dawnych Strzemieszyc, cz. IV, Dąbrowa Górnicza 2001, ISBN 83-909836-7-2.

• Ostrowy Górnicze w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego
• Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 6