Sadek (powiat szydłowiecki)
51°12′09″N 20°53′27″E/51,202500 20,890833| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
48 |
| Kod pocztowy |
26-500[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSZ |
| SIMC |
0639392[5] |
Położenie na mapie gminy Szydłowiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu szydłowieckiego  | |
| 51°12′09″N 20°53′27″E/51,202500 20,890833[1]
| |
Sadek (dawn. Sadki[6]) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Szydłowiec[7][5]. Ma status sołectwa[8].
W skład sołectwa Sadek wchodzi także osada leśna Jarzębia.
Wieś nieoficjalnie dzieli się na osiedla: „Komorniki”, „Duży Sadek”, „Mały Sadek”, „Podlas”, „Polanki”, "Mały Szydłowiec"(Stacja PKP Szydłowiec)[potrzebny przypis]. .
Mieszkańcy wsi, w przeważającej większości zajmują się rolnictwem i hodowlą. Znikoma część z nich zatrudniona jest w leśnictwie (innym dziale I sektora), przemyśle (branży metalowej, górniczej i in.). Mieści się tam zakład produkcyjny branży metalowej (COMES Sokołowscy sp. j.).
W Sadku działa Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Kusocińskiego. Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Boskiej Bolesne[9].
Od 1989 odbywa się corocznie „Ogólnopolski Bieg Uliczny Sadek”, na który w charakterze gości są zapraszani znani sportowcy np.: Irena Szewińska[potrzebny przypis].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0639400 | Duży Sadek | część wsi |
| 0639417 | Komorniki | część wsi |
| 0639423 | Mały Sadek | część wsi |
Z historii
[edytuj | edytuj kod]Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[10].
Na skraju miejscowości w części zwanej Podlas, znajduje się leśna mogiła dwóch zamordowanych działaczy AK, a zarazem mieszkańców tejże wsi. Leżą w niej Jan Bąk i Aleksander Szymański, rozstrzelani 10 lipca 1944 roku podczas okupacji hitlerowskiej. W 2001 r. w miejscu ich pochówku postawiono kamień z tablicą upamiętniającą krwawe zdarzenie. Na skraju Sadku Małego w 2009 roku postawiony został krzyż w miejscu pochówku i w pobliżu miejsca śmierci dwóch żołnierzy polskich poległych najprawdopodobniej 8 września 1939 roku. Według przekazu Wacława Ruzika byli to żołnierze: Władysław Napora oraz Błażej Żywina, z częstochowskiego 7 pułku piechoty z którego to pułku zbiorczy batalion walczył w Bitwie pod Barakiem w składzie 36 DP rez. W końcu 1939 roku po ekshumacji zwłoki przeniesiono na cmentarz wojenny w Szydłowcu. Ponadto w Sadku Podlas, w zabudowaniach gospodarza o nazwisku Jaworski, w wyniku ostrzału artyleryjskiego spłonęło kilku rannych żołnierzy.
Las Dąbrowa pomiędzy Sadkiem a Szydłowcem był w nocy 22 stycznia 1863 roku miejscem koncentracji oddziałów powstańczych przed ich atakiem na wojska rosyjskie stacjonujące w Szydłowcu. Powstańcami dowodził płk Marian Langiewicz.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120151
- ↑ Wieś Sadek w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2025-03-28], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2025-03-28].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1130 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ T. Palacz: Ziemia szydłowiecka w historii i kulturze Kielecczyzny. Szydłowiec: TMZS, 1971, s. 2. [b. ISBN].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Sadek (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 195.
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Kusocińskiego w Sadku. pspsadek.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)].
