Seradela drobna

Seradela drobna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	seradela
Gatunek	seradela drobna
	Nazwa systematyczna
	Ornithopus perpusillus L.; Sp. pl. 2:743. 1753
Synonimy
	Ornithopus pusillus Lepech.;
	Ornithopus pusillus Lepech.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Seradela drobna (Ornithopus perpusillus) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny bobowatych. Roślina subatlantycka^[4] – rodzimym obszarem jego występowania jest Europa Zachodnia i Środkowa, rośnie także na Wyspach Kanaryjskich, Maderze i Azorach, nielicznie na wybrzeżu śródziemnomorskim w Algierii. Granica wschodnia zasięgu biegnie od południowej Szwecji, przez zachodnią Polskę, południowe Niemcy i północne Włochy. Jako zawlekany stwierdzany był w Europie Wschodniej: w Rosji, Ukrainie, Rumunii, a nawet w Gruzji^[5]. Introdukowany m.in. do Ameryki Północnej^[6] i Australii^[7]. W Polsce północno-zachodniej gatunek dość często spotykany, rzadki w pozostałej, zachodniej części kraju, poza tym bardzo rzadki lub tylko zawlekany. Rośnie na siedliskach ubogich, piaszczystych^[4].

Jest gatunkiem typowym rodzaju seradela Ornithopus^[8].

Morfologia

Pokrój: Niewielkie rośliny o pędach osiągających od kilku cm do 30, bardzo rzadko do 50 cm. Zwykle dość gęsto, miękko i odstająco owłosione, rzadko nagie. Gatunek zmienny w zależności od warunków siedliskowych, głównie w zakresie osiąganej wielkości i owłosienia^[4].
Łodygi: Od nasady rozgałęzione i dlatego zwykle dość liczne, cienkie, leżące do podnoszących się^[4].
Liście: Drobne, dolne ogonkowe, górne – siedzące. Blaszka złożona – nieparzystopierzasta; składa się zwykle z 13 do 29 listków. Listki są eliptyczne, do 6 mm długie i 3 mm szerokie, na szczycie czarniawe, zaokrąglone lub zaostrzone^[4].
Kwiaty: Zebrane po 3–5 w kwiatostanach baldaszkowych, wyrastających na szypułkach dłuższych lub o takiej samej długości, jak liście z kątów których wyrastają. U nasady baldaszka wyrasta liść składający się z 5–9 listków. Kwiaty osiągają do 5 mm długości. U ich nasady znajdują się bardzo drobne, lancetowate przysadki, a przy kielichu jeszcze podkwiatki. Kielich cylindryczno-lejkowaty o długości do 3 mm, owłosiony, o ząbkach trzykrotnie krótszych od rurki, trójkątnie-lancetowatych. Korona typowa dla kwiatu motylkowego. Żagielek białawy z purpurowymi żyłkami, na szczycie wycięty, nieco dłuższy od białawych skrzydełek znajdujących się po bokach. Łódeczka żółtawa, krótsza od skrzydełek^[4].
Owoce: Zwykle łukowato wygięte, rzadziej proste strąki, członowato przewężone i spłaszczone. Osiągają od 8 do 18 mm długości i do 1,7 mm szerokości. Mają barwę brunatną po dojrzeniu. Zawierają jajowate, żółtobrunatne nasiona^[4].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna kwitnąca od maja do lipca^[4].

Rośnie na podłożu żwirowym i piaszczystym, na wrzosowiskach i w niskich murawach, też na obrzeżach borów sosnowych^[4]^[9]. Unika podłoża zasobnego w węglan wapnia^[4]. Często pojawia się na słonecznych, suchych przydrożach i ścieżkach na terenach piaszczystych. Należy do roślin pionierskich zasiedlających odsłonięte miejsca na siedliskach ubogich po pożarach lub innych zaburzeniach^[9].

Mieszańce

Tworzy mieszańce z seradelą pastewną Ornithopus sativus^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-09-09] (ang.).
↑ Ornithopus perpusillus L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-09-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 133-134.
↑ Ornithopus perpusillus. [w:] Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. (Za: Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein). [dostęp 2017-09-09].
↑ Ornithopus perpusillus L.. [w:] Plants Database [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2017-09-09].
↑ Ornithopus perpusillus L.. [w:] Atlas of Living Australia [on-line]. [dostęp 2017-09-09].
↑ Ornithopus Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-09-09].
↑ ^a ^b Ornithopus perpusillus. [w:] Online Atlas of the British and Irish Flora [on-line]. [dostęp 2017-09-09].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-09-09] (ang.).

[tpl-3] Ornithopus perpusillus L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-09-09].

[szafer-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 133-134.

[floran-5] Ornithopus perpusillus. [w:] Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. (Za: Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein). [dostęp 2017-09-09].

[plants-6] Ornithopus perpusillus L.. [w:] Plants Database [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2017-09-09].

[ala-7] Ornithopus perpusillus L.. [w:] Atlas of Living Australia [on-line]. [dostęp 2017-09-09].

[ing-8] Ornithopus Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-09-09].

[onlineatlas-9] Ornithopus perpusillus. [w:] Online Atlas of the British and Irish Flora [on-line]. [dostęp 2017-09-09].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]