Stefan Dwornik

Stefan Dwornik

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	28 lipca 1889 Sławków
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	4 pułk strzelców podhalańskich
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa, obrona Lwowa 1939)
Późniejsza praca	dyrektor fabryki
Odznaczenia

Stefan Dwornik (ur. 28 lipca 1889 w Sławkowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski prawnik, major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się jako syn Bartłomieja i Zofii z domu Kachl. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Podczas I wojny światowej służył w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był 34 pułk piechoty Obrony Krajowej Jarosław. Na porucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 maja 1917^[1].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 14 pułku piechoty będąc dowódcą batalionu. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Obozie Ćwiczebnym 6 Armii^[2].

Po wojnie został komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu w 1922. Awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Z dniem 1 lipca 1926 został przydzielony z 14 pp do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta^[3]. W maju 1928 został przeniesiony do 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie na stanowisko dowódcy II batalionu^[4][5]. W marcu 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, a z dniem 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku^[6][7]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wadowice. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[8].

Był jednym z budowniczych Fabryki Gum Jezdnych w Dębicy (późniejszy „Stomil”, obecnie Dębica SA) i jej pierwszym dyrektorem^[9], sprawującym funkcje administracyjne^[10]. Zamieszkiwał przy ulicy Króla Jana III Sobieskiego 386^[11].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w wojnie obronnej Polski. W czasie kampanii wrześniowej 1939 był w sztabie dowództwa obrony Lwowa^[12]. Był ranny. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku^[13]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[13], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[14]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1024^[13].

Jego córką była Zofia Dwornik (1922–2002) – montażystka filmowa^[15].

• 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[16][17][18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[19][20][21].
• W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony dwukrotnie Dąb Pamięci honorujący Stefana Dwornika: przy Zespole Szkół nr 5 im. Józefa Wybickiego w Szczecinie oraz na Placu Mikołajkowów w Dębicy (9 kwietnia 2010)^[22].

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[23]
• Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka Honorowa „Orlęta”^[24]
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy^[1]
• Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913^[1]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Stefan Dwornik. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
• Dębica. Stefan Dwornik. debica24.eu. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 marca 2015)].