Sterowiec – aerostat (statek powietrzny lżejszy od powietrza), od balonu różniący się posiadaniem steru i napędu, dzięki którym może się samodzielnie poruszać, niezależnie od otaczającego go powietrza[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1851 roku Henri Jules Giffard zgłosił patent na zastosowanie maszyny parowej do napędu statków powietrznych. Opracował pierwowzór sterowca – balon wyposażony w śmigło napędzane maszyną parową o mocy 2,2 kW. 24 września 1852 wzniósł się z hipodromu w Paryżu na wysokość 1800 m i pokonał 27-kilometrową trasę do Élancourt koło Trappes z prędkością około 9 km/h.
9 sierpnia 1884 r. w Chalais-Meudon kpt. Charles Renard (1847–1905) i kpt. Arthur Krebs (1850–1935) pokonali 7,6-kilometrową trasę sterowcem La France z prędkością niemal 20 km/h (5,5 m/s). Sterowiec o wydłużonym kształcie miał podwieszoną gondolę, na końcu której był zamocowany silnik elektryczny o mocy 6,6 kW ze śmigłem. Statkiem kierowano za pomocą steru.
Na początku XX wieku Niemiec Ferdinand von Zeppelin (1838–1917) skonstruował nowy rodzaj sterowca – Luftschiff-Zeppelin 1. Zamiast powłoki wypełnionej gazem, która zmieniała swój kształt, zastosował szkielet obciągnięty impregnowaną tkaniną. Dzięki temu sterowiec stanowił solidną konstrukcję.
Pierwszy zeppelin miał długość 126,8 m i średnicę 11,6 m. Jego napęd stanowiły dwa silniki spalinowe Daimler o mocy 5 kW. 2 lipca 1900 r., o godzinie 20:00, wzniósł się wraz z 5 osobami i 350 kg balastu, po czym wykonał 18-minutowy lot z Friedrichshafen nad Jeziorem Bodeńskim. Już podczas drugiej próby uzyskał prędkość około 27 km/h.
Sterowiec w środku zawiera komory wypełnione gazem lżejszym od powietrza – helem lub wodorem.
Podział sterowców
[edytuj | edytuj kod]- szkieletowe: np. LZ127 Graf Zeppelin, LZ129 Hindenburg
- półszkieletowe: np. Italia, N1 Norge, Zeppelin NT
- ciśnieniowe, których właściwy kształt powłoki utrzymywany jest przez nadciśnienie gazu wewnątrz powłoki. Wewnątrz powłoki takiego sterowca znajdują się balony z gazem i balonety, zapewniające właściwe, pełne wypełnienie powłoki, niezależnie od stopnia zwiększenia lub zmniejszenia objętości balonów głównych, spowodowanych temperaturą, wysokością itp.[2]
Współczesne wykorzystanie
[edytuj | edytuj kod]Coraz większą popularnością na świecie, jako efektowny i efektywny nośnik reklamy, cieszą się sterowce reklamowe. O ile na wykorzystywanie dużych załogowych sterowców reklamowych mogą pozwolić sobie tylko największe światowe koncerny, o tyle zdalnie sterowane sterowce reklamowe o długości 10–11 m mogą być wykorzystywane przez większość firm. Ponieważ sterowiec taki może latać znacznie niżej niż jego załogowy odpowiednik, z ziemi jest równie dobrze widoczny.
Polskie sterowce
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pilecki 1984 ↓, s. 287.
- ↑ Pilecki 1984 ↓, s. 288.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Szymon Pilecki: Lotnictwo i kosmonautyka. Zarys encyklopedyczny. Warszawa: WKŁ, 1984.