Władysław Emanuel Lubomirski

Władysław Jan Emanuel Lubomirski

odbitka albumowa z 1881
Szreniawa bez Krzyża
Rodzina	Lubomirscy herbu Szreniawa bez Krzyża
Data i miejsce urodzenia	19 czerwca 1824 Stanisławów
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1882 Warszawa
Ojciec	Eugeniusz Lubomirski
Matka	Maria Czacka

Książę Władysław Jan Emanuel Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 19 czerwca 1824 we Stanisławowie; zm. 24 lutego 1882 w Warszawie) – przyrodnik, działacz filantropijny, konchiolog, ogłosił szereg prac naukowych z tego zakresu, naczelnik cywilny województwa mohylewskiego w czasie powstania styczniowego^[1].

Władysław Emanuel był synem księcia Eugeniusza Lubomirskiego (1789–1834) i Marii Czackiej. Miał trzech braci Eugeniusza Adolfa (* 1825) i Jana Tadeusza (* 1826) oraz Stefan Lubomirski. Pierwsze nauki pobierał w szkole Wawrzyńca Czekanowskiego w Krzemieńcu. Potem uczył się w liceach w Kijowie i w Carskim Siole koło Petersburga. Po zakończeniu nauki pracował jako urzędnik państwowy i zajmował się zarządzaniem swego majątku.

W latach 1858–1863 pełnił godność marszałka szlachty powiatu orszańskiego. Podczas powstania styczniowego był komisarzem wojewódzkim, za co został zesłany w głąb Rosji. Po powrocie z zesłania zamieszkał w Warszawie. Był człowiekiem nauki. Już w Stanisławowie założył ogród botaniczny i zgromadził cenną bibliotekę botaniczną. Mieszkając w Warszawie skatalogował i oznaczył zbiór mięczaków znajdujący się w Gabinecie Zoologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Opublikował dwie prace poświęcone lądowym ślimakom Ameryki Południowej.

W ciągu 15 lat pobytu w Warszawie zgromadził bogatą kolekcję konchiologiczną. Zbiór ten ofiarował Państwowemu Muzeum Przyrodniczemu. Książę Władysław Emanuel Lubomirski zmarł 24 lutego 1882 roku. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

• Krystyna Kowalska, Lubomirski Władysław Emanuel (1824–1882) [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1973, T. XVIII. z. 1, s. 63–65.