| wieś | |
 Fragment głównej ulicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (31.12.2014) |
303[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-512[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PSZ |
| SIMC |
0533222 |
Położenie na mapie gminy Wronki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego  | |
 52°42′56″N 16°17′24″E/52,715556 16,290000[1]
| |
Wartosław (dawniej Nowymost lub Nowy Most, niem. Neubrück) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Wronki. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1781 roku, zdegradowany około 1858 roku[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego. Na południe od wsi znajduje się jezioro Pożarowskie.
We wsi istnieje klub sportowy LZS Warta, jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz funkcjonuje przeprawa promowa przez Wartę.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Wieś na lewym brzegu rzeki Warty, ok. 6 km na zachód od Wronek. W 1785 r. starosta babimojski i sędzia poznański Łukasz Bniński założył na gruntach wsi Biezdrowo nowe miasto przeznaczone dla rzemieślników zwane (wówczas) Nowym Mostem od wybudowanego na Warcie drewnianego mostu. Nowy Most był wówczas znaczącym ośrodkiem sukiennictwa, działały też m.in. trzy wiatraki, dwie cegielnie, garbarnia i mydlarnia. Po wprowadzeniu barier celnych przez Prusy miejscowość podupadła i utraciła prawa miejskie w połowie XIX w.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Późnobarokowy kościół pw. Trójcy Św. z 1785 r. z klasycystycznym ołtarzem, obecnie kaplica cmentarna,
- Neogotycki kościół pw. Serca Jezusowego (poewangelicki, ob. kościół filialny), zbudowany w 1854 r., z wysoką wieżą,
- Neogotycki budynek dawnej pastorówki (plebanii),
- Miejski układ przestrzenny wsi.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- P. Anders, W. Kusiak, Puszcza Notecka przewodnik krajoznawczy, G&P Oficyna Wydawnicza, Poznań 2005.
- E. Wolski (redakcja), A. Forecka, B. Wolska (teksty), M.Wieczór (zdjęcia), Miasto i Gmina Wronki, Oficyna Wydawnicza Głos Wielkopolski Sp. z o. o., Poznań, ISBN 83-88965-20-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wartosław al. Nowymost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 118.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 144428
- ↑ Oficjalna strona Wartosława i gminy Wronki.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1455 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Przysiółki | |
| Części wsi |
