Zbrodnia w Nowinach

Zbrodnia w Nowinach
	; Tablica Pomnika ofiar zbrodni dokonanej na obywatelach polskich przez OUN-UPA wymieniająca Nowiny
Państwo	Polska (okupowana przez III Rzeszę)
Miejsce	Nowiny
Data	11 lipca 1943
Liczba zabitych	około 80
Typ ataku	ludobójstwo
Sprawca	Ukraińska Powstańcza Armia; ludność ukraińska
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zbrodnia w Nowinach – zbrodnia dokonana 11 lipca 1943 roku przez oddział UPA oraz ludność ukraińską na Polakach podczas rzezi wołyńskiej. Miejscem zbrodni była kolonia Nowiny, położona w powiecie włodzimierskim województwa wołyńskiego.

Nowiny były kolonią, w której mieszkało około 90 Polaków i kilkanaście rodzin ukraińskich. W miejscowości istniała zakonspirowana mała grupa AK stanowiąca zalążek samoobrony, jednak zdaniem Władysława i Ewy Siemaszków podczas napadu nie odegrała ona żadnej roli. Wiedząc o koncentracji oddziałów UPA, ataku Ukraińców spodziewano się około 20 lipca^[1].

Atak UPA na Nowiny był częścią szeroko zakrojonej akcji eksterminacyjnej w powiecie włodzimierskim rozpoczętej 11 lipca 1943 roku w godzinach nocnych. Zaatakowano m.in. Gurów, Wygrankę, Żdżary, Zabłoćce, Sądową, Nowiny, Zagaje, Poryck, Oleń, Orzeszyn, Romanówkę, Lachów, Gucin i inne miejscowości zamieszkane przez Polaków.

Osobne artykuły: Krwawa niedziela na Wołyniu, Zbrodnia w Gurowie, Zbrodnia w Porycku, Zbrodnia w Wygrance i Zbrodnia w Zagajach.

Zabójcy przybyli do Nowin około godziny 8. rano na furmankach. Oprócz upowców w zbrodni brali udział Ukraińcy z Nowin. Zabójstw dokonywano za pomocą narzędzi gospodarskich. Jednocześnie trwał rabunek mienia Polaków^[1].

O godz. 2 min. 30 po północy w dniu 11 lipca 1943 r. rozpoczęła się rzeź. Każdy dom polski okrążało nie mniej jak 30-50 chłopów z tępym narzędziem i dwóch z bronią palną. Kazali otworzyć drzwi, albo w razie odmowy rąbali drzwi. Rzucali do wnętrza domów ręczne granaty, rąbali ludność siekierami, kłuli widłami, a kto uciekał strzelali doń z karabinów maszynowych. Niektórzy ranni męczyli się po 2 lub 3 dni zanim skonali, inni ranni zdołali resztkami sił dotrzeć do granicy powiatu sokalskiego. Od godz. 2 min. 30 w nocy do godz. 11 przed południem były doszczętnie wymordowane położone w pobliżu siebie następujące kolonie: Nowiny, Gurów Duży, Gurów Mały, Wygranka, Zygmuntówka i Witoldówka. Zginęło tam straszną śmiercią ponad 1000 osób. Po morderstwie, zaraz po południu tegoż dnia, nastąpił rabunek. Chłopi z sąsiednich wsi przychodzili i zabierali: konie, wozy, ubrania, pościel, krowy, świnie, kury – inwentarz żywy i martwy^[2].

Według szacunków Władysława i Ewy Siemaszków 11 lipca 1943 roku w Nowinach zamordowano około 80 Polaków^[1]^[3]

Po lipcu 1943 roku domy polskie w Nowinach zostały spalone^[1].

Zobacz też

Czystka etniczna w Małopolsce Wschodniej

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, tom 1, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s. 833
↑ Z raportu Jana Cichockiego „Wołyniaka” dla Komendy AK Lwów z 21 września 1943. Cyt. za: Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, tom. 2, s. 1268
↑ Grzegorz Motyka, "Ukraińska partyzantka 1942-1960", Warszawa 2006, ISBN 83-88490-58-3, s. 332

[siemaszko-1] Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, tom 1, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s. 833

[2] Z raportu Jana Cichockiego „Wołyniaka” dla Komendy AK Lwów z 21 września 1943. Cyt. za: Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, tom. 2, s. 1268

[3] Grzegorz Motyka, "Ukraińska partyzantka 1942-1960", Warszawa 2006, ISBN 83-88490-58-3, s. 332

[1]

[2]

[3]