Aérospatiale Alouette II

Aérospatiale Alouette II

Alouette SE.3130 II
Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Sud Aviation
Typ	lekki śmigłowiec
Konstrukcja	metalowa, podwozie płozowe
Załoga	1 + 4
Dane techniczne
Napęd	1 × Turboméca Artouste IIC6 turbowałowy
Moc	550 KM (410 kW)
Wymiary
Średnica wirnika	10,20 m
Długość kadłuba	9,70 m
Wysokość	2,75 m
Masa
Własna	895 kg
Startowa	1600 kg
Osiągi
Prędkość maks.	185 km/h
Wznoszenie maks. w locie pionowym	252 m/min
Pułap praktyczny	2250 m
Zasięg	565 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
patrz tekst
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Aérospatiale Alouette II (z fr. skowronek) – lekki śmigłowiec początkowo produkowany przez Sud Aviation, a później przez francuski koncern Aérospatiale. Pierwszy śmigłowiec napędzany silnikiem turbinowym, a nie jak poprzednicy silnikiem tłokowym.

Używany głównie jako wojskowy śmigłowiec obserwacyjny, zwiadowczy, ratunkowy, do szkolenia i treningów, ale także do przenoszenia pocisków przeciwpancernych Nord AS.10 lub AS.11 i torped samonaprowadzających. Jako śmigłowiec cywilny służył do ewakuacji i transportu rannych (na dwóch parach zewnętrznych noszy), do opryskiwania upraw oraz jako latający dźwig o nośności 500 kg.^[1]

Chociaż poprzedni śmigłowiec wytwórni SNCA Sud-Est (SNCASE) typu SE 3120 Alouette, pobił w lipcu 1953 wszystkie rekordy prędkości i zasięgu śmigłowca, to był zbyt skomplikowany aby odnieść sukces rynkowy. Rząd francuski widząc te sukcesy zainteresował się projektem i udzielił wsparcia finansowego wytwórni stawiając jednocześnie ultimatum, że w ciągu 2 lat śmigłowiec ma być gotowy do produkcji, albo wszystkie projekty dotyczące wiropłatów zostaną zaniechane. SNCASE opracowała 7 prototypów napędzanych silnikami tłokowymi: X 310A – X 310G. Trochę wcześniej Józefowi Szydłowskiemu polskiemu konstruktorowi, który założył we Francji wytwórnię silników Turboméca udało się opracować 260 konny silnik turbinowy Artouste, zbudowany na podstawie jego wcześniejszych doświadczeń z turbiną Orédon. Do zabudowania nowego silnika wybrano prototyp oznaczony jako X 310G, który okazał się na tyle udany, że rozpoczęto jego produkcję pod nazwą SE 3130 Alouette II. Podwozie śmigłowca stanowiły płozy, a napęd był przenoszony na główny trójpłatowy wirnik i śmigło ogonowe o dwóch płatach umieszczone na końcu charakterystycznej kratownicowej belki ogonowej.

Pierwszy lot SE-3130 odbył się 12 marca 1955 roku, a 3 miesiące później, 6 czerwca, przedprodukcyjny egzemplarz Alouette II pilotowany przez Jeana Bouleta ustanowił nowy rekord wysokości dla śmigłowca wynoszący 8209 m, poprawiając go 13 czerwca po wzbiciu się na 10984 m.

3 lipca 1956 roku śmigłowiec Alouette II jako pierwszy na świecie wziął udział w akcji ratowniczej w górach, ratując alpinistę, który dostał zawału serca na wysokości 4000 m, a 3 stycznia 1957 ratując załogę śmigłowca Sikorsky S-58 poszukującego dwóch zaginionych alpinistów na szczycie Mont Blanc.

Alouette II dostał krajowy certyfikat lotniczy 2 maja 1957 roku.

Pierwsze egzemplarze wyprodukowano na potrzeby armii francuskiej i odbiorców cywilnych, a do zakończenia produkcji w 1975 roku fabrykę opuściło 1500 śmigłowców Alouette II, będąc używanych w ponad 80 krajach, na wyposażeniu 47 armii. Licencyjnie budowano go także w Szwecji i USA. Największym użytkownikiem Alouette II są Niemcy z 226 sztukami SA-315B i 54 sztukami SA-318C. Wiele z nich nadal pozostaje w służbie w armiach całego świata do dziś.

Oznaczenie śmigłowca zmieniło się na SE-313B po fuzji SNCASE z Sud Aviation, które ostatecznie zostało wchłonięte przez Aérospatiale w roku 1970.

W 1961 zastosowano nowy silnik Astazou IIA tworząc wersję SA-318C, która była wyprodukowana w znacznej liczbie 1303.

W 1963 Alouette II stał się pierwszym komercyjnym śmigłowcem napędzanym silnikiem turbinowym w USA.

Ostatnim wariantem śmigłowca był SA-315B Lama, zbudowany specjalnie dla armii Indii będący kombinacją kadłuba z Alouette II z mocnym silnikiem i układami przeniesienia napędu od Alouette III. Aérospatiale wyprodukowało 407 egzemplarzy tej wersji do 1989 roku, natomiast Indyjska firma HAL produkuje je w niewielkich ilościach do dzisiaj. Śmigłowce te znane są jako Cheetah.

• SE 3130 Alouette II – po 1967 przemianowany na SA 313B Alouette II
• SE 3131 Gouverneu – wersja dla VIP-ów, która doprowadziła do powstania Alouette III
• SE 3140 Alouette II
• HKP 2 Alouette II – szwedzka wersja licencyjna modelu SE 3130
• SE 3150 Alouette Astazou – z turbowałowym silnikiem Turboméca Astazou IIA o mocy 550 KM (obniżoną do 360 KM) i wzmocnioną przekładnią główną od Alouette III
• SE 3180 Alouette II – po 1967 przemianowany na SA 318C Alouette II pochodzący od SE 3150
• SA-315B Lama – pochodzący od modelu SE 3150, zaprojektowany do operowania na dużych wysokościach z silnikiem Turboméca Astazou IIIB o mocy 650 kW (870 KM) obniżonej do 410 kW (550 KM). Na tej wersji śmigłowca ustanowiono do dziś nie pobity na żadnym typie śmigłowca rekord wysokości wynoszący 12442 m.
• HAL Cheetah – indyjska wersja licencyjna modelu SA 315B Lama, około 270 sztuk.
• HAL Lancer – zmodyfikowana wersja śmigłowca Cheetah do zadań przeciwpartyzanckich.
• HAL Cheetal – Cheetah z silnikiem Safran Turbomeca TM333-2M2; prędkość 210 km/h, zasięg 640 km, długotrwałość lotu 3,5 h, 30 sztuk przebudowano^[2].

• Austria (16)
• Belgia (39)
• Kambodża (8)
• Kongo (3)
• Dominikana (2)
• Francja (363) – francuskie śmigłowce weszły na uzbrojenie sił powietrznych w 1956 r. i służyły głównie jako maszyny szkolne. W trakcie swojej służby pozwoliły wyszkolić ponad 1300 pilotów Francuskich Sił Powietrznych. 28 czerwca 1996 r., podczas specjalnej uroczystości wycofano ostatnie cztery maszyny. Znajdowały się one w składzie jednostki szkolnej Centre d'instruction des équipages d'hélicoptères 341 w bazie 101 Toulouse-Francazal^[3].
• Niemcy (267)
• Indie (?)
• Indonezja (3)
• Izrael (4)
• Wybrzeże Kości Słoniowej (2)
• Laos (2)
• Liban (3)
• Meksyk (2)
• Maroko (7)
• Holandia (8)
• Peru (6)
• Portugalia (7)
• Południowa Afryka (7)
• Szwecja (25)
• Szwajcaria (30)
• Tunezja (8)
• Wielka Brytania (17)