L-39C Albatros

Dane podstawowe
Państwo	Czechosłowacja, Czechy
Producent	Aero Vodochody
Typ	samolot szkolno-treningowy
Konstrukcja	duralowa, półskorupowa
Załoga	dwie osoby
Historia
Data oblotu	4 listopada 1968
Lata produkcji	1971 – 1999
Dane techniczne
Napęd	silnik odrzutowy Progress AI-25TL
Ciąg	1687 daN
Wymiary
Rozpiętość	9,46 m
Długość	12,13 m
Wysokość	4,77 m
Powierzchnia nośna	18,8 m²
Masa
Własna	3565 kg
Użyteczna	1535 kg
Startowa	5100 kg
Uzbrojenia	1100 kg
Zapas paliwa	1255 l
Osiągi
Prędkość maks.	750 km/h
Prędkość przelotowa	680 km/h
Prędkość minimalna	175 km/h
Prędkość wznoszenia	22 m/s
Pułap	11 500 m
Zasięg	1100 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 działko 23 mm GSz-23 pociski powietrze-powietrze K-13 karabin maszynowy kal. 7,62 mm 4 bomby lub bomby kasetowe 4 wyrzutnie pocisków rakietowych
Wyposażenie dodatkowe
dodatkowe 2 zbiorniki paliwa na podwieszeniach zewnętrznych o pojemności 350 l
Użytkownicy
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

L-39 Albatros – odrzutowy samolot szkoleniowy produkcji czechosłowackiej firmy Aero Vodochody, wprowadzony do użytku na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, w celu zastąpienia swego poprzednika, Aero L-29 Delfin.

Pierwszy lot samolotu L-39 odbył się 4 listopada 1968 r., a od 1971 wszedł do służby jako samolot szkoleniowy w Związku Radzieckim, Czechosłowacji i innych krajach Układu Warszawskiego (z wyjątkiem Polski). Samolot jest lub był użytkowany przez siły powietrzne ponad trzydziestu krajów, jako samolot służący szkoleniu podstawowemu i zaawansowanemu, a także jako lekki samolot szturmowy.

Typ ten później rozwinięto i produkowano do roku 1999 jako Aero L-59 Super Albatros, a jego najnowszą wersją jest nadal produkowany L-159.

• L-39C – wersja szkolna bez uzbrojenia,
• L-39V – jednoosobowa wersja służąca do holowania sztucznych celów,
• L-39ZO – lekki samolot szturmowy z wzmocnionymi skrzydłami i czterema pylonami na uzbrojenie,
  • L-39ZA – znacznie rozszerzona wersja L-39 ZO, wyposażona w mocniejsze podwozie, mogąca przenosić więcej uzbrojenia, a także posiadająca 23 mm, dwulufowe działko GSz-23L z magazynkiem 150 naboi;
    • L-39Z/ART – tajska wersja z awioniką firmy Elbit,
• L-39NG – maszyna oblatana 14 września 2015 roku^[1]. Samolot wyposażony jest w nowy silnik Williams International FJ44-4M o ciągu 16,87 kN. W kabinie umieszczono nowy wielofunkcyjny wyświetlacz ciekłokrystaliczny firmy Genesys Aerosystems i wyświetlacz przyzierny SPEEL Praha. Zmianie uległa konstrukcja skrzydeł. Zrezygnowano z charakterystycznych dla tej maszyny dodatkowych zbiorników paliwa umieszczonych na końcach skrzydeł na rzecz nowych zbiorników umieszczonych wewnątrz skrzydeł. Publicznie maszynę po raz pierwszy zaprezentowano w dniach 19 - 20 września 2015 roku w Ostrawie na odbywających się tam Dniach NATO^[2]. 22 grudnia 2018 roku, w powietrze po raz pierwszy wzbiła się wersja L-39NG w ostatecznym wariancie produkcyjnym. Od prototypów różni się konstrukcją osłony kabiny, jednoczęściową w miejsce poprzedniej, dzielonej na trzy. Zmodyfikowanymi wlotami powietrza do silnika oraz nowym płatem z wewnętrznymi zbiornikami paliwa^[3]. 18 września 2020 roku, producent wraz ze strategicznym partnerem Omniool, poinformowali o otrzymaniu przez L-39NG certyfikatu typu. Certyfikat został wydany przez Wojskowy Urząd Lotnictwa Ministerstwa Obrony Republiki Czeskiej, jest on akceptowany przez władzę wojskowe wszystkich państw NATO oraz Unii Europejskiej^[4]. 15 lutego 2021 roku, czeska grupa inwestycyjna Omnipol, podała do publicznej wiadomości informacje o sprzedaży tuzina maszyn L-39NG do Wietnamu. W ramach zawartego kontraktu, obok dwunastu samolotów, strona czeska zobowiązała się do przeszkolenia wietnamskiego personelu naziemnego i latającego w obsłudze i eksploatacji maszyn oraz dostarczenia części zamiennych, sprzętu do szkolenia naziemnego, wsparcia logistycznego oraz dostawy systemów lotniskowych do obsługi naziemnej^[5]. Senegal zakupił w kwietniu 2018 roku cztery egzemplarze lekkich samolotów szkolno-treningowych L-39NG w wersji lekkiej maszyny uderzeniowej^[6].
• L-139 – L-39C wyposażony w zachodnią awionikę i silnik Garrett TFE731. Samolot odbył pierwszy lot w roku 1993
• L-159/A – najnowsza wersja Albatrosa nosząca nazwę Alca "Advanced Light Combat Aircraft" stworzony wspólnie przez amerykańskie biura konstrukcyjne m.in. Boeing, samolot otrzymał nowoczesną w pełni elektroniczną awionikę, powiększone zbiorniki paliwa, nowszy i mocniejszy silnik Honeywell F-124-GA-100 oraz nowy radar dopplerowski Galileo Grifo.
• L-159T1/B – wersja L-159A przebudowana z wersji jednomiejscowej na dwumiejscową, tworząc samolot treningu zaawansowanego.

• Siły Powietrzne Afganistanu (26 x L-39C)
• Siły Powietrzne Bangladeszu (8 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne Bułgarii (36 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne Czechosłowacji (33 x L-39C, 30 x L-39ZA, 8 x L-39V, 5 x L-39MS)
• Siły Powietrzne Etiopii (24 x L-39C)
• Siły Powietrzne Iraku (22 x L-39C, 59 x L-39ZO)
• Siły Powietrzne Kuby (30 x L-39C)
• Siły Powietrzne Libii (181 x L-39ZO)
• Siły Powietrzne Litwy (4 x L-39C, 12 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne Nigerii (24 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne NRD (52 x L-39ZO)
• Radzieckie Siły Powietrzne /Rosyjskie Siły Powietrzne(2080 x L-39C)
• Siły Powietrzne Rumunii (32 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne Syrii (55 x L-39ZO, 44 x L-39ZA)
• Siły Powietrzne Tajlandii (40 x L-39ZA/ART)
• Siły Powietrzne Węgier
• Siły Powietrzne Wietnamu (24 x L-39C)
• Siły Powietrzne Kirgistanu (4x L-39)
• Stany Zjednoczone (prywatne firmy świadczące usługi dla sił zbrojnych: AirUSA, Draken International, Tactical Air Support, Coastal Defense)^[7]

• Porównywalne samoloty
  • AIDC AT-3A Tzu-chung
  • Aermacchi MB-339
  • BAE Hawk
  • CASA C-101
  • Dassault/Dornier Alpha Jet
  • SOKO G-4 Super Galeb

• L-39 na stronie Aero Vodochody a.s.. aero.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]. (ang.).