Układ | |
---|---|
Wymiar |
|
Jednostka |
natężenia prądu elektrycznego |
Typowe symbole wielkości |
I, j, Θ |
w jednostkach SI | |
w jednostkach em-CGS |
|
Źródło nazwy |
Amper – jednostka natężenia prądu elektrycznego (nazywane też po prostu prądem elektrycznym[1]). Jest jednostką podstawową w układzie SI i układzie MKSA oznaczaną w obu układach symbolem A[2].
Nazwa amper pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka André Marie Ampère’a.
Aktualnie obowiązująca definicja
[edytuj | edytuj kod]Podczas 26. Generalnej Konferencji Miar[3] przyjęto rezolucję dotyczącą m.in. redefinicji ampera. Nowa definicja brzmi następująco:
Amper, oznaczenie A, jest to jednostka SI prądu elektrycznego. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej ładunku elementarnego e, wynoszącej 1,602 176 634×10−19, wyrażonej w jednostce C, która jest równa A⋅s, gdzie sekunda zdefiniowana jest za pomocą ΔνCs[4].
W układzie miar CGS odpowiednikiem ampera jest biot (Bi).
- 1 biot = 10 amperów
Jeśli przepływający przez dany przekrój prąd ma natężenie 1 A, oznacza to, że w ciągu 1 s przepływa 1 C ładunku, czyli:
Przykłady powiązań ampera, wynikających z praw lub definicji, z innymi jednostkami – V, Ω, W, F, J, C, s:
Poprzednia definicja
[edytuj | edytuj kod]„1 amper to niezmieniający się prąd elektryczny, który płynąc w dwóch równoległych, prostoliniowych, nieskończenie długich przewodach o znikomo małym przekroju kołowym, umieszczonych w próżni w odległości 1 m od siebie, spowodowałby wzajemne oddziaływanie przewodów na siebie z siłą równą 2×10−7 N na każdy metr długości przewodu”[1][5]
Do definicyjnego wyznaczenia jednostki służyła waga prądowa. Dokładnością ustępuje ona jednak kalibratorom prądu i w praktyce była przez nie wyparta[6].
Wielokrotności i podwielokrotności ampera (wyróżniono najczęściej używane)[7]:
Wielokrotności | Podwielokrotności | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mnożnik | Nazwa | Symbol | Mnożnik | Nazwa | Symbol | |
101 | dekaamper | daA | 10−1 | decyamper | dA | |
102 | hektoamper | hA | 10−2 | centyamper | cA | |
103 | kiloamper | kA | 10−3 | miliamper | mA | |
106 | megaamper | MA | 10−6 | mikroamper | µA | |
109 | gigaamper | GA | 10−9 | nanoamper | nA | |
1012 | teraamper | TA | 10−12 | pikoamper | pA | |
1015 | petaamper | PA | 10−15 | femtoamper | fA | |
1018 | eksaamper | EA | 10−18 | attoamper | aA | |
1021 | zettaamper | ZA | 10−21 | zeptoamper | zA | |
1024 | jottaamper | YA | 10−24 | joktoamper | yA |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2020 r. poz. 1024).
- ↑ Podstawy Elektrotechniki. W: Praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr. inż. Bolesława Konarskiego: Poradnik inżyniera elektryka. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1968, s. 224–225.
- ↑ BIPM: Rezolucja 26.Generalnej Konferencji Miar. www.bipm.org. [dostęp 2019-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)].
- ↑ Aleksandra Gadomska: Amper – co nowego?. www.gum.gov.pl. [dostęp 2019-06-09].
- ↑ amper, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-28] .
- ↑ Augustyn Chwaleba, Maciej Poniński, Andrzej Siedlecki: Metrologia elektryczna. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2003, s. 74–76. ISBN 83-204-2826-2.
- ↑ Załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2020 r. poz. 1024).