Amyrtajos

Amyrtajos (egip. Amenirdisu) – jedyny faraon z XXVIII dynastii, prawdopodobnie syn Pausirisa i wnuk Libijczyka, Amyrtajosa z Sais, jednego z przywódców powstania Inarosa, przeciwko władzy perskiej^[1]. Panował w latach 404-399 p.n.e.^[1]

Wiadomości o tym władcy są stosunkowo nieliczne; jednym z historyków wzmiankujących go jest Diodor Sycylijski^[1]. Jego imię pojawia się w Kronice Domotycznej oraz kilku papirusach z Elefantyny^[1].

Podobnie jak jego dziadek, stanął na czele powstania ludności egipskiej przeciwko władzy Dariusza II, a później Artakserksesa^[1]. Dzięki wsparciu Sparty i konfliktom wewnętrznym w imperium perskim, po śmierci Dariusza II udało mu się osiągnąć niezależność w 404 p.n.e.^[1]

W swojej polityce wewnętrznej dążył do zjednoczenia pod swoją władzą całego Egiptu, zwalczając liczne bunty, wywoływane przez innych pretendentów do tronu^[1]. Obawiał się interwencji perskiej, co było jednym z powodów zamordowania Tamosa, Egipcjanina w służbie perskiego buntownika Cyrusa^[1]. Wg relacji Diodora mord zlecić miał jeden z rywali Amyrtajosa^[1].

Amyrtajos zdołał doprowadzić do względnego zjednoczenia Egiptu ok. 402 p.n.e.^[1] W 401 p.n.e. zajął Elefantynę, gdzie miały miejsca masowe prześladowania sympatyzujących z Persami żydów^[1]. Nie są znane okoliczności przejęcia władzy przez Neferitesa i nową dynastię. Przypuszcza się, że zmiana dynastii rządzącej miała gwałtowny przebieg; według zapisu jednego z papirusów Neferites miał pokonać Amyrtajosa w starciu zbrojnym w 399 p.n.e., a następnie stracić go w Memfis^[1].

Królewski Protokół
nomen lub imię rodowe:
trl.: imn-ir-di-s(w)[2][3]