Widok ogólny | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Parafia | |||||
Burmistrz |
Maria Rosa Ferrer Obiols | ||||
Powierzchnia |
12 km² | ||||
Wysokość |
1023 m n.p.m. | ||||
Populacja • liczba ludności |
| ||||
Kod pocztowy |
AD500, | ||||
Tablice rejestracyjne |
C | ||||
Położenie na mapie Andory | |||||
42°30′N 1°30′E/42,500000 1,500000 | |||||
Strona internetowa |
Andora[2] (kat. Andorra la Vella, hiszp. Andorra la Vieja, fr. Andorre-la-Vieille) – stolica Księstwa Andory, położona w śródgórskiej kotlinie we wschodnich Pirenejach pomiędzy Francją i Hiszpanią. W 2012 roku miasto liczyło 19 407 mieszkańców.
Jest to również nazwa parafii, która otacza miasto.
Główną gałęzią gospodarki jest turystyka[3], choć państwo czerpie również dochody z faktu bycia „rajem podatkowym”. Meble i brandy to produkty regionalne[4]. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz włókienniczy[3].
Geografia[5]
[edytuj | edytuj kod]Andora jest położona w głównej dolinie kraju, w pobliżu zbiegu rzek Valira de Nord i Valira d’Orient, które tworzą rzekę Valira. Miasto znajduje się 11 km od granicy z Hiszpanią i 33 km od granicy z Francją. Miasto jest położone 1023 m n.p.m. Sprawia to, że Andorra la Vella jest najwyżej położoną stolicą Europy. Miasto według danych z 2012 roku liczy 19 000 mieszkańców.
Położenie i klimat
[edytuj | edytuj kod]Andora jest umiejscowiona w południowo-zachodniej części kraju, w pobliżu ujścia rzeki Valila del Norte do rzeki Valira w dolinie Gran Valira. To najwyżej położona europejska stolica. Leży na południowych stokach Pirenejów na wysokości 1023 m n.p.m., dzięki czemu stała się popularnym kurortem narciarskim. Klimat panujący w Andorze jest umiarkowany, z chłodną zimą i ciepłym, bardziej suchym latem. Temperatura waha się od około –1 °C w styczniu do około 20 °C w lipcu. Roczna suma opadów wynosi 808 mm.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Andora położona jest stosunkowo daleko (o trzy godziny) od najbliższych lotnisk w Tuluzie, Gironie, Perpignan i Barcelonie. Jest to rezultatem małej liczby ludności i górzystego ukształtowania terenu. Miasto nie ma również stacji kolejowej. W Andorze znajduje się jednak dworzec autobusowy, z którego można dojechać do francuskiej stacji L’Hospitalet-près-l’Andorre, skąd jest bezpośrednie połączenie do Paryża. Jednak najwięcej połączeń autobusowych jest z Barceloną.
Demografia i język
[edytuj | edytuj kod]Stanowiący największą liczebnie grupę narodową w Księstwie Andory Katalończycy stanowią jedynie 33% populacji miasta Andora. Najwięcej mieszkańców miasta to Hiszpanie (43%), znaczące mniejszości narodowe to Portugalczycy (11%) i Francuzi (7%). Językiem urzędowym jest kataloński, mówi się tu również po hiszpańsku, portugalsku i francusku. Większość ludności jest wyznania katolickiego. Średnia długość życia jest wysoka – ponad 80 lat.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Casa de la Vall – kamienny budynek zbudowany ok. 1580 przez jedną z rodzin szlacheckich. Aktualnie stanowi siedzibę rządu i sądownictwa Andory. W sali posiedzeń znajduje się tzw. Szafa Siedmiu Kluczy, w której przechowywane są symboliczne klucze do siedmiu parafii Andory oraz archiwa księstwa[6].
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tylko dla skrytek pocztowych.
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. [w:] Andora [on-line]. ksng.gugik.gov.pl, 2013. [dostęp 2019-12-30]. (pol.).
- ↑ a b Andora, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-12-01] .
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A , Andora – stolica Księstwa Andory [online], turystyka.wp.pl, 11 kwietnia 2016 [dostęp 2021-04-09] (pol.).
- ↑ Geography of Andorra la Vella.
- ↑ Hiszpania, Wydawnictwo Pascal 2008, ISBN 978-3-8297-6556-5 (=Przewodniki Baedeker), s. 179–180.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, Rafał Jasiulewicz (red.), Leszek Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809 .
- Hiszpania, Wydawnictwo Pascal 2008 ISBN 978-3-8297-6556-5 (Przewodniki Baedeker), s. 179–180