„Artémis” podczas I wojny światowej. | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
1911 |
Wodowanie |
14 października 1914 |
Marine nationale | |
Wejście do służby |
1915 |
Wycofanie ze służby |
1927 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
53,9 m |
Szerokość |
5,4 m |
Zanurzenie |
3,3 m |
Rodzaj kadłuba |
dwukadłubowy |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 800 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 700 KM 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 1300 Mm przy 10 w. |
Uzbrojenie | |
8 torped; 1 działo kal. 47 mm, później 75 mm | |
Wyrzutnie torpedowe |
8 × 450 mm |
Załoga |
29 |
Artémis (Q96) – francuski oceaniczny okręt podwodny z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego, trzecia zamówiona jednostka typu Amphitrite. Została zwodowana 14 października 1914 roku w stoczni Arsenal de Toulon , a do służby w Marine nationale weszła w 1915 roku. Jednostka służyła podczas wojny na Morzu Śródziemnym i Adriatyku, a z listy floty została skreślona w 1927 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]„Artémis” zamówiona została na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1909 roku[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Julien Hutter, ulepszając swój projekt okrętów typu Clorinde[3].
„Artémis” zbudowana została w Arsenale w Tulonie[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1911 roku[4], został zwodowany 14 października 1914 roku[2][4][a], a do służby przyjęto go w 1915 roku[4]. Nazwa nawiązywała do mitologicznej bogini łowów – Artemidy. Jednostka otrzymała numer burtowy Q96[1].
Dane taktyczno–techniczne
[edytuj | edytuj kod]„Artémis” była średniej wielkości oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[4]. Długość całkowita wynosiła 53,9 metra, szerokość 5,4 metra i zanurzenie 3,3 metra[1][2]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 414 ton, a w zanurzeniu 609 ton[1][2][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa dwusuwowe silniki wysokoprężne MAN (wyprodukowane na licencji we francuskiej firmie Schneider) o łącznej mocy 800 koni mechanicznych (KM)[1][3][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Nancy o łącznej mocy 700 KM[1][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 9,5 węzła w zanurzeniu[1][3][d]. Zasięg wynosił 1300 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][2].
Okręt wyposażony był w osiem zewnętrznych wyrzutni torped kalibru 450 mm: dwie na dziobie jednostki oraz sześć systemu Drzewieckiego, z łącznym zapasem 8 torped[1][5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 47 mm M1902 L/50, wymienione przed końcem wojny na działo kal. 75 mm M1897 L/35[3][4].
Załoga okrętu składała się z 29 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][6].
Służba
[edytuj | edytuj kod]„Artémis” pełniła służbę na Morzu Śródziemnym i Adriatyku[3][7]. Jednostka podczas wojny była dwukrotnie atakowana przez sojusznicze, brytyjskie samoloty (23 czerwca 1918 roku) i niszczyciele (14 lipca), na szczęście za każdym razem bezskutecznie[4][7]. Jednostka została skreślona z listy floty w 1927 roku[1][2].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ R. Gardiner i R. Gray oraz P.E. Fontenoy podają, że okręt został zwodowany rok później, 14 października 1915 roku[1][3].
- ↑ Według J. Gozdawy-Gołębiowskiego i T. Wywerki Prekurata wyporność wynosiła 410/550 ton[5].
- ↑ Projektowana moc silników Diesla miała wynosić 1300 KM[1][4].
- ↑ Projektowana prędkość na powierzchni miała wynosić 15 węzłów[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.
- ↑ a b c d e f g Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 152.
- ↑ a b c d e f g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 87.
- ↑ a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 537.
- ↑ a b Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 154.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: AMPHITRITE submarines (1915-1918). Navypedia. [dostęp 2017-02-24]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-02-24]. (ang.).