Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

Balilla

Klasa	okręt podwodny
Historia
Stocznia	FIAT-San Giorgio, La Spezia
Położenie stępki	18 sierpnia 1913
Wodowanie	4 sierpnia 1915
Zamówiony dla  Kaiserliche Marine
Nazwa	U-42
Regia Marina
Nazwa	Balilla
Wejście do służby	8 sierpnia 1915
Zatopiony	14 lipca 1916
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	728 ton 875 ton
Długość	65 metrów
Szerokość	6,05 metra
Zanurzenie	4,17 metra
Zanurzenie testowe	50 metrów
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 2600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 900 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	14 węzłów 9 węzłów
Zasięg	powierzchnia: 3500 Mm przy 10 węzłach zanurzenie: 85 Mm przy 3 węzłach
Uzbrojenie
2 działa kal. 76 mm 6 torped
Wyrzutnie torpedowe	4 × 450 mm
Załoga	38

Balilla – włoski okręt podwodny z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony we Włoszech w 1913 roku przez Cesarstwo Niemieckie jako U-42, jednak po przystąpieniu Włoch do działań wojennych w 1915 roku budowana w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii jednostka została zarekwirowana. Okręt został zwodowany 4 sierpnia 1915 roku, a 8 sierpnia 1915 roku został wcielony w skład Regia Marina pod nazwą „Balilla”. Jednostka została zatopiona 14 lipca 1916 roku nieopodal Lissy przez austro-węgierskie torpedowce SM Tb 65F i SM Tb 66F.

Projekt okrętu podwodnego powstał w stoczni FIAT-San Giorgio, a jego autorem był inż. Cesare Laurenti^[1][2]. Bazą do jego opracowania były poprzednie konstrukcje Laurentiego zbudowane dla Włoch^[3]. Okręt charakteryzował się konstrukcją jednokadłubową z podniesioną częścią dziobową^[3]. Jednostka została zamówiona przez Cesarstwo Niemieckie w 1913 roku w celach porównawczych z projektowanymi w kraju okrętami podwodnymi, szczególnie w zakresie technologii budowy silników Diesla FIATa^[1]. Konstrukcja ta stanowiła podstawę do opracowania na zamówienie Regia Marina bardzo podobnych okrętów typu Pacinotti(inne języki)^[4].

Jednostka zbudowana została w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii^[5][6]. Stępkę okrętu pod nazwą U-42 położono 18 sierpnia 1913 roku^[6][7]. Po przystąpieniu Włoch do działań wojennych, w czerwcu 1915 roku będąca w zaawansowanym stanie budowy jednostka została zarekwirowana przez rząd włoski^[6][7]. Okręt został zwodowany 4 sierpnia 1915 roku jako „Balilla”^[5][7][a].

„Balilla” był okrętem podwodnym średniej wielkości^[5][7]. Długość całkowita wynosiła 65 metrów, szerokość 6,05 metra i zanurzenie 4,17 metra^[6][7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 728 ton, a w zanurzeniu 875 ton^[5][6][b] Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 2600 KM^[6][7][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano(inne języki) o łącznej mocy 900 KM^[6][7][d]. Dwuśrubowy układ napędowy umożliwiał osiągnięcie prędkości 14 węzłów na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu^[5][7][e]. Zasięg wynosił 3500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 85 Mm przy prędkości 3 węzłów w zanurzeniu (lub 10 Mm przy maksymalnej prędkości podwodnej)^[6][7]. Energia elektryczna magazynowana była w jednej baterii akumulatorów^[8] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów^[6][8] .

Okręt wyposażony był w cztery stałe wyrzutnie torped kalibru 450 mm: dwie dziobowe i dwie rufowe, z łącznym zapasem sześciu torped^[5][9][f]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działa kalibru 76 mm A1914 L/30 na podstawach przeciwlotniczych^[6][9].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 34 podoficerów i marynarzy^[6][7].

„Balilla” został wcielony do służby w Regia Marina 8 sierpnia 1915 roku^[6][7][8] . Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym tę nazwę, nadaną na cześć młodego genueńskiego patrioty Giovanniego Battisty Perassa(inne języki), który 5 grudnia 1746 roku rzucając kamieniem w wojska austriackie zainicjował powstanie, które doprowadziło do wyzwolenia miasta^[6][8] . Motto jednostki brzmiało „Che l’Inse” (pol. „Czy powinienem to zacząć?”), a jej pierwszym dowódcą został kmdr ppor. (wł. capitano di corvetta) Paolo Tolosetto Farinati degli Uberti(inne języki)^[8] . Po zakończeniu testów i prób technicznych „Balilla” w lutym 1916 roku został przydzielony do 4. Eskadry (wł. Squadriglia) Okrętów Podwodnych w Brindisi^[8] [10] . Jednostka uczestniczyła zarówno w ofensywnych patrolach pod bazami przeciwnika, jak i w misjach defensywnych u własnych wybrzeży^[8] [10] .

Podczas jednego z patroli, przeprowadzanego na północny zachód od wyspy Lissa, wieczorem 14 lipca 1916 roku płynący na powierzchni „Balilla” został o godzinie 21:20 zauważony ze stacji sygnalizacyjnej na wyspie, która zaalarmowała stacjonujące w porcie Comisa austro-węgierskie torpedowce SM Tb 65F i SM Tb 66F^[7][11]. O 22:45, gdy włoski okręt wynurzył się w celu ładowania akumulatorów, został zaatakowany i zatopiony ogniem artylerii oraz torpedą wystrzeloną przez Tb 66F wraz z całą, liczącą w tym rejsie 37 osób załogą^[8] [12]. Dowódca jednostki otrzymał pośmiertnie Złoty Medal za Męstwo Wojskowe^[13].

• Lista włoskich okrętów podwodnych

• Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
• Balilla (1°). Ministero Della Difesa - Marina Militare. [dostęp 2024-05-25]. (wł.).
• Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
• Ivan Gogin: Navypedia. Fighting ships of World War One. Part One. Argentina – Persia. Independently published, 2022. ISBN 979-8814239907.
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
• Regi Sommergibile BALILLA. Grupsom - Sommergibili Mediterranei. [dostęp 2024-05-25]. (wł.).