Oficer (z łac. officialis[a]) − żołnierz posiadający stopień wojskowy co najmniej podporucznika (lub równorzędny[b]) pełniący najczęściej funkcję dowódcy[2][3].
Oficerowie mogą również zajmować inne stanowiska jak np. instruktora, wychowawcy szeregowych i podoficerów, pilota lotnictwa wojskowego, członka sztabu lub innej instytucji wojskowej (sędziego sądu wojskowego, lekarza, kapelana itp.)[3].
Podział
[edytuj | edytuj kod]Z reguły wyróżnia się 3 kategorie stopni oficerskich:[3]
- oficerowie młodsi
- oficerowie starsi
- generałowie i admirałowie
Pod względem stosunku do służby wojskowej wyróżnia się:[3]
- oficerów zawodowych – pełniących czynną służbę wojskową jako dobrowolnie podjętą pracę (zawód).
- oficerów rezerwy – pełniących służbę wojskową w rezerwie, obowiązanych na wezwanie do odbywania ćwiczeń wojskowych oraz w przypadku mobilizacji lub wojny pełnienia służby czynnej.
- oficerów zwolnionych od powszechnego obowiązku wojskowego – przeniesionych w stan spoczynku ze względu na wiek lub niezdolność do pełnienia służby czynnej.
Podział ten może jednak różnić się w zależności od systemu przyjętego w armii danego państwa. Przykładowo w polskich siłach zbrojnych wyróżnia się ponadto oficerów dyplomowanych, którzy ukończyli studia wyższe na określonej przepisami uczelni.
W Wojsku Polskim
[edytuj | edytuj kod]W XVIII wieku oraz w ludowym Wojsku Polskim (1943−1957) najniższym stopniem oficerskim był stopień chorążego[4]. Natomiast po 1957 r. oraz we współczesnym Wojsku Polskim najniższym stopniem oficerskim jest podporucznik. Współcześnie wszyscy oficerowie służby czynnej Wojska Polskiego są żołnierzami zawodowymi i tworzą korpus oficerów zawodowych[5].
Na pierwszy stopień oficerski żołnierz jest pasowany szablą przez generała w czasie uroczystej promocji oficerskiej w nawiązaniu do tradycji rycerskiej. Dawniej otrzymywał szablę, aktualnie w marynarce i lotnictwie kordzik. Mianowanemu żołnierzowi na pierwszy stopień oficerski wystawia się akt mianowania w formie patentu oficerskiego[6].
Stopień oficerski w Polsce jest dożywotni. Utrata lub obniżenie stopnia oficerskiego może nastąpić na skutek:
- rezygnacji z posiadania obywatelstwa polskiego
- utraty praw publicznych
- zastosowania przez sąd środka karnego – degradacji lub obniżenia posiadanego stopnia
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Słownik Wyrazów Obcych
- ↑ oficer, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-07-27] .
- ↑ a b c d Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 2 ↓, s. 496.
- ↑ Rangi szeregowych | Etaty oddziałów Wojska Polskiego z września 1939 roku [online], struktury.net [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Dz.U. z 2013 r. poz. 1355
- ↑ Dz.U. z 2009 r. nr 202, poz. 1554
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.