Kościół św. Sylwestra in Capite

Kościół św. Sylwestra in Capite

Chiesa di San Silvestro in Capite

Kościół tytularny
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym Piazza San Silvestro
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Sant’Andrea delle Fratte[1]
Wezwanie	św. Sylwestra
Wspomnienie liturgiczne	31 grudnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 761 Data odbudowy 1198
Dane świątyni Styl romański, barok Architekt Francesco da Volterra, Carlo Maderna Świątynia • materiał bud. • długość • szerokość • cegła 40 m 20 m Nawa główna • szerokość 14 m
Położenie na mapie Rzymu Kościół św. Sylwestra in Capite
Położenie na mapie Włoch Kościół św. Sylwestra in Capite
Położenie na mapie Lacjum Kościół św. Sylwestra in Capite
41°54′11,2″N 12°28′50,0″E/41,903111 12,480556
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół św. Sylwestra in Capite (wł. Chiesa di San Silvestro in Capite) – kościół tytularny w Rzymie.

Łacińska nazwa in Capite, odnosi się do głowy św. Jana Chrzciciela, która znajduje się w tym kościele jako relikwia.

Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii Sant’Andrea delle Fratte oraz kościołem tytularnym^[1].

Kościół znajduje się w III Rione Rzymu – Colonna przy Piazza di San Silvestro^[1]. Zlokalizowany jest pomiędzy Polem Marsowym a Kwirynałem.

Patronem świątyni jest Sylwester I – papież z IV wieku.

Kościół został zbudowany w VIII wieku dzięki papieżowi Stefanowi II. W tym czasie w okolicach Rzymu panoszyły się bandy rozbójników, natomiast władze nie były w stanie zapewnić pielgrzymom bezpieczeństwa poza murami miasta, w związku z tym zaczęto przenosić relikwie męczenników z podmiejskich katakumb do kościołów w obrębie murów^[2]. Świątynia ta powstała w celu umieszczenia w niej relikwii z katakumb (m.in. do kościoła przeniesiono relikwie św. Tarsycjusza z katakumb św. Kaliksta)^[2]. Kościół został poświęcony pierwszemu biskupowi Paryża św. Dionizemu (prawdopodobnie w związku z zawartym wcześniej sojuszem papieża z Pepinem Krótkim)^[2]. Klasztor przy kościele początkowo obsadzony był przez mnichów obrządku bizantyjskiego (prawdopodobnie zbiegli oni z Konstantynpola przed prześladowaniami ze strony ikonoklastów), w połowie X wieku klasztor objęli benedyktyni^[2]. W XII wieku kościół był wymieniany jako noszący wezwanie świętych Stefana I, Dionizego i Sylwestra, prawdopodobnie stało się to w efekcie przeniesienia do kościoła relikwii św. Stefana i Sylwestra z oratorium przykościelnego klasztoru^[2]. Pierwszą wzmiankę z określeniem in Capite w odniesieniu do tego kościoła znaleziono w roku 1194.^[2] We wczesnym średniowieczu kościół był nazywany Sancti Silvestri inter Duos Hortos (pomiędzy dwoma ogrodami)^[2]. Kompleks zabudowań został odnowiony w latach 1198-1216, dobudowano wówczas dzwonnicę^[2].

W 1286 roku papież Honoriusz IV przekazał kompleks zabudowań klaryskom^[2]. W XVI wieku siostry rozpoczęły przebudowę^[2]. Francesco Capriani prowadził prace w kościele w latach 1591-1601, od roku 1595 razem z Carlo Maderno^[2]. Po przebudowie kościół konsekrowano w 1601 roku^[2]. Od 1667 roku rozpoczęto prace nad dekorowaniem wnętrza, trwały one do 1697 roku^[2]. W 1703 Domenico de Rossi przebudował fasadę od ulicy^[2].

W roku 1887 papież Leon XIII powierzył kościół św. Sylwestra pallotynom^[3].

W 1890 roku kościół ten został ogłoszony kościołem narodowym dla emigrantów z Anglii^[2]. Świątynia, w której regularnie odprawiane są nabożeństwa w języku angielskim, pełni obecnie funkcję brytyjskiego kościoła etnicznego w Rzymie^[4].

Fasada widoczna od ulicy nie jest właściwą fasadą kościoła, ale prowadzi na dziedziniec przed nim^[2]. Na attyce znajdują się cztery posągi: św. Sylwester autorstwa Lorenzo Ottoni, św. Stefan Michelangelo Borgognone, św. Klara Giuseppe Mazzoni i św. Franciszek Vincenzo Felice^[2]. Dziedziniec jest wyłożony czerwoną cegłą z dużym ukośnym białym krzyżem^[2]. Na ścianach otaczających dziedziniec i w loggii znajdują się fragmenty starożytnych zabytków i rzeźby sięgające do XVIII wieku^[2]. W loggi znajduje się też średniowieczna tablica z listą dni wspomnienia świętych, których relikwie są przechowywane w kościele^[2].

Właściwa fasada kościoła ma dwie kondygnacje i prostą formę^[2].

Dzwonnica ma siedem kondygnacji oddzielonych od siebie wystającymi gzymsami^[2]. Z każdej strony pierwsza kondygnacja ma dwa łukowe otwory, druga ma trzy arkadowe otwory, kolejne pięć – po parze biforiów z kolumienką z wapienia z impostem^[2].

Fasada od ulicy

Widok na dziedziniec

Właściwa fasada kościoła

Dzwonnica

Kościół jest jednonawowy z trzema kaplicami po obu bokach, transeptem apsydą^[2]. Na sklepieniu znajduje się Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, dzieło Giacinto Brandi z 1682 roku^[2].

Konfesja jest późnym dodatkiem, została wykopana w 1906 roku, mieszczą się w niej relikwie sprowadzone z katakumb do pierwotnego kościoła zbudowanego w tym miejscu^[2]. W krypcie znajduje się rzymska mozaika przedstawiająca ptaki^[2].

Wnętrze kościoła

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, malowidło Giacinto Brandi na suficie, 1682

W kościele przechowywana jest głowa św. Jana Chrzciciela, która wg legendy została sprowadzona do Rzymu przez greckich mnichów z Grecji, ale w rzeczywistości była czczona w sąsiednim małym kościele San Giovanni in Capite (późniejsza Santa Maria in San Giovannino), klaryski pozyskały relikwię w XIII wieku^[2]. Autentyczność głowy jest niepewna, zwłaszcza, że w innych miejscach są przechowywane również jakoby głowy św. Jana Chrzciciela^[2]. Badacze podejrzewają, że głowa z tego kościoła w rzeczywistości należała do miejscowego rzymskiego męczennika, zwanego św. Janem Kapłanem, i że pochodzi ona z jego kościoła przy Catacomba ad clivum Cucumeris^[2].

Madonna z Dzieciątkiem

Przypuszczalnie, głowa św. Jana Chrzciciela

Kościół św. Sylwestra in Capite jest jednym z kościołów tytularnych Rzymu nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sancti Silvestri in Capite)^[5]. Tytuł ten został ustanowiony 6 lipca 1517 roku^[5].

• Tytularne kościoły kardynalskie