Sylwester I

Silvester

Papież Biskup Rzymu
Data i miejsce urodzenia	2 połowa III wieku Rzym
Data i miejsce śmierci	31 grudnia 335 Rzym
Miejsce pochówku	Katakumby Pryscylli
Papież
Okres sprawowania	314–335
Wyznanie	chrześcijaństwo
Kościół	Kościół powszechny
Pontyfikat	31 stycznia 314
Multimedia w Wikimedia Commons

Święty
Sylwester

wyznawca
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	31 grudnia[a] 2 stycznia [b] 15 stycznia[c]
Atrybuty	kościół, księga, trzyramienny krzyż, paliusz, tiara, pastorał, gałązka oliwna, anioł, muszla, byk, wąż z książką, smok u stóp
Patron	zwierząt domowych, Modeny[1]
Szczególne miejsca kultu	kościół św. Sylwestra in Capite

Sylwester I (ur. w 2. poł. III wieku w Rzymie, zm. 31 grudnia 335 tamże) – 33. papież w okresie od 31 stycznia 314 do 31 grudnia 335^[2], wyznawca^[3] i święty Kościoła katolickiego oraz prawosławnego.

Sylwester urodził się w Rzymie. Był synem Rufina – kapłana, który w czasie prześladowań dioklecjańskich przechowywał księgi liturgiczne i Pismo Święte należące do Kościoła w Rzymie lub (według innych relacji) po wczesnej śmierci ojca, jego matka Justa oddała go na wychowanie do pewnego uczonego i cnotliwego kapłana^[4]. Młodzieniec posiadł „mądrości książkowe” i „cnotliwe usposobienie”. Spowodowały one, iż ze szczególną miłością odnosił się do wędrujących pielgrzymów. Przyjmował ich do swego domu i otaczał wszechstronną opieką.

W wieku trzydziestu lat Sylwester został wyświęcony na diakona, a następnie prezbitera. Jego gorliwa służba Bogu sprawiła, iż cieszył się powszechnym szacunkiem i w 314 roku został wybrany papieżem^[4].

Jego pontyfikat przypada na czas po ogłoszeniu edyktu mediolańskiego gwarantującego swobodę wyznania chrześcijanom – od 31 stycznia 314 do 31 grudnia 335 roku^[4]. W Liber Pontificalis (VII–VIII wiek) i u Anastazego znajduje się o nim niewiele więcej niż spis darowizn udzielonych Kościołowi przez Konstantyna Wielkiego. Papież polecił rzymski dzień słońca (łac. dies solis) jako Dzień Pański (pamiątka zmartwychwstania Chrystusa) a Konstantyn Wielki dekretem w 321 roku ogłosił niedzielę wolną od pracy.

Na synodzie w Arles (Arelate), zwołanym przez Konstantyna Wielkiego, był reprezentowany przez kapłanów Klaudiusza i Wita oraz diakonów Eugeniusza i Syrycjusza^[2]. Synod ten dotyczył herezji donatystów. Na Soborze Nicejskim I zaś był reprezentowany przez kapłanów Wincentego i Wita. Mówi się, że prowadził sobór w Rzymie, który potępił herezję Ariusza i jego zwolenników^[2].

Dokonał uroczystej konsekracji bazylik św. Piotra na Watykanie (18 listopada 326^[5]) i św. Jana na Lateranie (324^[2]), które zostały ufundowane przez Konstantyna Wielkiego, a to dało początek uroczystym konsekracjom podobnych budowli.

Wiele legend z nim związanych okazało się nieprawdziwych, np. o ochrzczeniu przez niego Konstantyna Wielkiego – władcę na łożu śmierci ochrzcił Euzebiusz z Nikomedii^[4].

Sylwester zmarł w Rzymie i został pochowany w katakumbach Pryscylli przy Via Salaria^[6]. W VII wieku wybudowano tam bazylikę ku jego czci. Obecnie część relikwii świętego znajduje się w kościele parafialnym w Nonantola – 11 km od Modeny. Innym kościołem pod jego wezwaniem jest kościół na Kwirynale.

Jego imię związane jest z Orderem Świętego Sylwestra oraz nocą sylwestrową.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 31 grudnia. Cerkiew prawosławna wspomina świętego 2/15 stycznia^[d][7], tj. 15 stycznia według kalendarza gregoriańskiego.

W ikonografii przedstawiany jest w szatach pontyfikalnych. Na prawosławnych ikonach przedstawiany jest jako stary mężczyzna z krótką siwą brodą i kędzierzawymi włosami w liturgicznych szatach biskupich, trzymający w dłoniach Ewangelię.

Jego atrybutami są: kościół, księga, trzyramienny krzyż, paliusz, tiara, pastorał, gałązka oliwna, anioł, muszla, byk, wąż z książką, smok u stóp.

Jest patronem zwierząt domowych.

• kult świętych
• Sylwester (święto)

• Święty Sylwester I, papież [online], Brewiarz [dostęp 2012-07-18]  (pol.).
• Pope St. Sylvester I, [w:] Catholic Encyclopedia [online] [dostęp 2012-07-18]  (ang.).