Spis treści
Billy Bob Thornton
![]() Billy Bob Thornton (2008) | |
Imię i nazwisko |
William Robert Thornton |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1955 |
Zawód |
aktor, reżyser, scenarzysta, muzyk |
Współmałżonek |
Melissa Lee Gatlin |
Lata aktywności |
od 1986 |
Strona internetowa |
Billy Bob Thornton, właśc. William Robert Thornton (ur. 4 sierpnia 1955 w Hot Springs) – amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy, także perkusista i wokalista zespołu The Boxmasters.
7 października 2004 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6801 Hollywood Boulevard[1][2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Przyszedł na świat w rodzinie metodystów jako najstarszy z czterech synów Billy’ego Raya Thorntona (ur. 14 listopada 1929, zm. 8 sierpnia 1974), nauczyciela historii i trenera koszykówki, i Virginii Roberty Faulkner Thornton[3]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, a także miała korzenie szkockie i irlandzkie[4]. Wychowywał się z trzema młodszymi braćmi – Jimmym Donem (ur. 12 kwietnia 1958, zm. 3 października 1988), Jamesem „Jimem” Beanem i Johnem Davidem (ur. 1969). Dzieciństwo spędził w Alpine i Malvern, w stanie Arkansas, a także w małej chacie w lesie u swojego dziadka, Otisa Thorntona. W 1973 ukończył szkołę średnią Malvern High School, gdzie był uznanym graczem w baseball i myślał o tym, by zagrać w Kansas City Royals. Przez krótki okres pracował przy układaniu asfaltu dla Wydziału Transportu Stanu Arkansas (Arkansas State Transportation Department)[5]. Następnie podjął studia psychologiczne na Henderson State University[6] w Arkadelphia, w stanie Arkansas, jednak przerwał studia po dwóch semestrach.
W 1981 zamieszkał w Los Angeles, aby wraz ze swoim wieloletnim przyjacielem, Tomem Eppersonem, zapoczątkować karierę jako aktor i scenarzysta. Grał na perkusji i śpiewał w zespole Tres Hombres w miejscowych barach, a także współpracował z muzykiem z RPA Jackiem Hammerem. Dorabiał w telemarketingu, na farmie wiatrowej i restauracji typu fast food. Kiedy pracował jako kelner, spotkał reżysera Billy’ego Wildera, który zachęcił go do kariery scenarzysty.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy pojawił się na planie filmowym dreszczowca Krew łowcy (Hunter’s Blood, 1986) u boku Sama Bottomsa, a następnie w serialu NBC Matlock (1987) i telefilmie HBO Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów (The Man Who Broke 1,000 Chains, 1987) z Valem Kilmerem, Sonią Bragą i Kyrą Sedgwick jako konduktor i sitcomie CBS Rozpalone serca (Hearts Afire, 1992-94) w roli Billy’ego Boba Davisa. Zwrócił na siebie uwagę krytyków jako złoczyńca w dreszczowcu Jeden fałszywy ruch (One False Move, 1992), do którego także napisał scenariusz wspólnie z Tomem Eppersonem. Zagrał potem w filmach: Niemoralna propozycja (Indecent Proposal, 1993), Szary rycerz (Grey Knight, 1993), Więzy krwi (Bound by Honor, 1993), Tombstone (1993) i Stevena Seagala Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground, 1994).
Za swój adaptowany scenariusz do wyreżyserowanego przez siebie dramatu Blizny przeszłości (Sling Blade, 1996), w którym zagrał opóźnionego umysłowo Karla Childersa o dramatycznej przeszłości, został uhonorowany nagrodą Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany, natomiast jego kreacja przyniosła mu nominację do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[7]. Kolejną nominację do Oscara, Złotego Globu i Saturna zdobył za drugoplanową rolę nierozgarniętego Jacoba w dramacie kryminalny Sama Raimi Prosty plan (A Simple Plan, 1998). Był reżyserem i producentem westernu Rącze konie (All the Pretty Horses, 2000) wg powieści Cormaca McCarthy’ego[8].
Nagrał trzy albumy: Private Radio (2001), The Edge of the World (2003) i Hobo (2005).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był pięciokrotnie żonaty; z Melissą Lee Gatlin (1978–1980), z którą ma córkę Amandę, Toni Lawrence (1986–1988), Cyndą Williams (1990-1992), Pietrą Dawn Cherniak (od 18 lutego 1993 do kwietnia 1997), z którą ma dwóch synów: Williama i Henry’ego Jamesa[9] i Angeliną Jolie (od 5 maja 2000 do 27 maja 2003), z którą zaadoptował syna Maddoxa Chivana, sierotę z Kambodży, który otrzymał nazwisko Thornton Jolie[10]; po rozstaniu Jolie pozbawiła go praw rodzicielskich do syna[11]. Dla piątej żony napisał dwie piosenki – „Your Blue Shadow” i „Angelina”[12], a także wytatuował sobie jej imię na lewym ramieniu[13]; po rozstaniu przerobił tatuaż na słowo „Angel” i umieścił przy nim rysunek anioła[14]. Spotykał się także z Laurą Dern (1997-2000) i modelką Danielle Dotzenrod (2002-2003)[15]. W 2003 związał się z krawcową Connie Angland, z którą ma córkę Bellę (ur. 22 września 2004). Para wzięła ślub 22 października 2014[16].
Cierpi na lęk przed lataniem samolotem (akrofobię)[17] i lęk przed antykami[9]. Zmaga się z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi[9].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1986 | Krew łowcy (Hunter’s Blood) | Billy Bob | Robert C. Hughes |
1987 | Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów (The Man Who Broke 1,000 Chains, TV-HBO) | konduktor | Daniel Mann |
1988 | Na południe od Reno (South of Reno) | barman | Mark Rezyka |
1989 | Ahoj dziewczyny (Going Overboard) | Dave | Valerie Breiman |
Zmotoryzowane laski w Krainie Zombich (Chopper Chicks in Zombietown) | Tommy | Dan Hoskins | |
1991 | Ciemna strona (The Dark Backward) | właściciel Sloppy’s | Adam Rifkin |
Dla naszych chłopców (For the Boys) | sierżant Marine w Korei | Mark Rydell | |
Widespread Panic: Live from the Georgia Theatre (film krótkometrażowy) |
Billy Bob Thornton | ||
1992 | Jeden fałszywy ruch (One False Move) | Ray Malcolm (także scenariusz) | Carl Franklin |
1993 | Kłopotliwy bagaż (Trouble Bound) | Coldface | Jeffrey Reiner |
Tombstone | Johnny Tyler | George Pan Cosmatos | |
Ghost Brigade | Langston | George Hickenlooper | |
Niemoralna propozycja (Indecent Proposal) | Day Tripper | Adrian Lyne | |
Bound by Honor (Blood In Blood Out) | Lightning | Taylor Hackford | |
1994 | Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground) | Homer Carlton | Steven Seagal |
Floundering | Gun Clerk | Peter McCarthy | |
Some Folks Call It a Sling Blade (film krótkometrażowy) |
Karl Childers (także scenariusz) | George Hickenlooper | |
1995 | Truposz (Dead Man) | Big George Drakoulious | Jim Jarmusch |
Pod niebem Henrietty (The Stars Fell on Henrietta) | Roy | James Keach | |
1996 | Blizny przeszłości (Sling Blade) | Karl Childers | Billy Bob Thornton (także scenariusz) |
Wygrany (The Winner) | Jack | Alex Cox | |
Nie oglądaj się za siebie (Don’t Look Back, TV-HBO) | Marshall | Geoff Murphy | |
Wszystko zostaje w rodzinie (A Family Thing) | scenarzysta | Richard Pearce | |
1997 | Apostoł (The Apostle) | Troublemaker | Robert Duvall |
Droga przez piekło (U Turn) | Darrell | Oliver Stone | |
Księżniczka Mononoke (Princess Mononoke) | Jigo (głos) | Hayao Miyazaki | |
Spalić Hollywood (Burn Hollywood Burn) | w roli samego siebie | Alan Smithee | |
1998 | Barwy kampanii (Primary Colors) | Richard Jemmons | Mike Nichols |
Armageddon | Dan Truman, administrator NASA | Michael Bay | |
Amatorzy w konopiach (Homegrown) | Jack Marsden | Stephen Gyllenhaal | |
Prosty plan (A Simple Plan) | Jacob Mitchell | Sam Raimi | |
1999 | Zmęczenie materiału (Pushing Tin) | Russell Bell | Mike Newell |
2000 | Dotyk przeznaczenia (The Gift) | scenarzysta | Sam Raimi |
The Last Real Cowboys (film krótkometrażowy) |
Tar | Jeff Lester | |
Rącze konie (All the Pretty Horses) | – | Billy Bob Thornton (także producent) | |
2001 | Na południe od nieba, na zachód od piekła (South of Heaven, West of Hell) | brygadier Smalls | Dwight Yoakam |
Zdrowie taty (Daddy and Them) | Claude Montgomery | Billy Bob Thornton (także scenariusz) | |
Czekając na wyrok (Monster’s Ball) | Hank Grotowski | Marc Forster | |
Włamanie na śniadanie (Bandits) | Terry Lee Collins | Barry Levinson | |
Człowiek, którego nie było (The Man Who Wasn’t There) | Ed Crane | Joel i Ethan Coenowie | |
Kamuflaż (Camouflage) | scenarzysta (jako Reginald Perry) | James Keach | |
2002 | Obudzić się w Reno (Waking Up in Reno) | Lonnie Earl Dodd | Jordan Brady |
Odznaka (The Badge) | szeryf Darl Hardwick | Robby Henson | |
2003 | Zły Mikołaj (Bad Santa) | Willie T. Soke | Terry Zwigoff |
To właśnie miłość (Love Actually) | prezydent USA | Richard Curtis | |
Okrucieństwo nie do przyjęcia (Intolerable Cruelty) | Howard D. Doyle | Joel i Ethan Coenowie | |
Skazany na wolność (Levity) | Manuel Jordan | Ed Solomon | |
2004 | Światła stadionów (Friday Night Lights) | trener Gary Gaines | Peter Berg, Josh Pate |
Alamo (The Alamo) | Davy Crockett | John Lee Hancock | |
Chrystal | Joe | Ray McKinnon | |
2005 | Zimne dranie (The Ice Harvest) | Vic Cavanaugh | Harold Ramis |
Drużyna specjalnej troski (Bad News Bears) | Morris Buttermaker | Richard Linklater | |
2006 | Szkoła dla drani (School for Scoundrels) | dr P / Dennis Sherman | Todd Phillips |
2007 | Ranczer w kosmosie (The Astronaut Farmer) | Charles Farmer | Michael Polish |
Facet od WF-u (Mr. Woodcock) | Jasper Woodcock | Craig Gillespie, David Dobkin | |
2008 | Eagle Eye | Thomas Morgan | D.J. Caruso |
Informers (The Informers) | William | Gregor Jordan | |
2009 | My Run | Narrator (głos) | Tim VandeSteeg |
Zapach sukcesu (The Smell of Success) | Patrick | Michael Polish | |
2010 | W pogoni za zemstą (Faster) | detektyw Slade Humphries / policjant, skorumpowany detektyw policyjny odpowiedzialny za napad i morderstwo Gary’ego, brata kierowcy | George Tillman Jr. |
2011 | Król wojowników (The King of Luck, dokumentalny) | – | Billy Bob Thornton |
Nashville Rises | Narrator | Zac Adams | |
Kot w butach (Puss in Boots) | Jack (głos) | Chris Miller | |
2012 | Samochód Jayne Mansfield (Jayne Mansfield’s Car) | Skip Caldwell | Billy Bob Thornton (także scenariusz) |
Bracia Oodie (The Baytown Outlaws) | Carlos | Barry Battles | |
2013 | Parkland | agent tajnych służb Forrest Sorrels | Peter Landesman |
2014 | Miasteczko Cut Bank (Cut Bank) | Stan Steeley | Matt Shakman |
Sędzia (The Judge) | Dwight Dickham | David Dobkin | |
2015 | Into the Grizzly Maze | Douglas | David Hackl |
Ekipa (Entourage) | Larsen McCredle | Doug Ellin | |
Kryzys to nasz pomysł (Our Brand Is Crisis) | Pat Candy | David Gordon Green | |
2016 | Whiskey Tango Foxtrot | Gen Hollanek | Glenn Ficarra, John Requa |
London Fields | Samson Young | Mathew Cullen | |
Zły Mikołaj 2 (Bad Santa 2) | Willie T. Soke | Mark Waters | |
2017 | Hunter Killer | Donovan Marsh |
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]Rok | Film | Rola |
---|---|---|
1987 | Matlock | Pawnshop clerk |
1990 | Miasteczko Evening Shade (Evening Shade) | ogrodnik |
1992 | Knots Landing | Timberman |
1992–1995 | John, Georgie i cała reszta (Hearts Afire) | Billy Bob Davis |
2000–2005 | Kotopies (CatDog) | ojciec kotopsa |
2014 | Fargo | Lorne Malvo |
2014 | Robot Chicken | dziadek Shlorp (głos) |
2014 | Teoria wielkiego podrywu (The Big Bang Theory) | doktor Oliver Lorvis |
2016 | Amerykański tata (American Dad!) | w roli samego siebie (głos) |
2016- | Goliath | Billy McBride |
2017 | Fargo | narrator |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Billy Bob Thornton. Walk of Fame. [dostęp 2024-12-06]. (ang.).
- ↑ Gary Goldstein , Walk of Fame: Billy Bob Thornton, Actor, Director, Musician, Screenwriter, „Los Angeles Times”, 19 lutego 2010 [dostęp 2024-12-06] (ang.).
- ↑ Billy Bob Thornton Biography (1955?-). Film Reference. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).
- ↑ Billy Bob Thornton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
- ↑ Billy Bob Thornton. MYmovies. [dostęp 2016-08-04]. (wł.).
- ↑ Billy Bob Thornton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-08-04]. (rum.).
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82–83. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ „Rącze konie” złamały Thorntona. WiK. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-22)]. (pol.).
- ↑ a b c Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 79, 80. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 126. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 128–229. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 82. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 91. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 133. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 78, 132. ISBN 978-83-7778-331-3.
- ↑ Billy Bob Thornton Dated History. FamousFix. [dostęp 2016-08-04]. (ang.).
- ↑ Mercer 2013 ↓, s. 102.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kasia Noel. M.in. aktor: Billy Bob Thornton. „Film”. nr 5/1999 (2368), s. 65, maj 1999. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- Elżbieta Ciapara. Billy Bob Thornton. On i pięć żon. „Film”. nr 12/2001 (2399), s. 58–61, grudzień 2001. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- Billy Bob Thornton. Człowiek, który świętuje. „Film”. nr 11/2004 (2434), s. 22, listopad 2004. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- Billy Bob Thornton, Magdalena Koziej (tłumaczenie): Taśmy Billy’ego Boba. Jaskinia pełna duchów. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 268. ISBN 978-83-7778-469-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Billy Bob Thornton w bazie IMDb (ang.)
- Billy Bob Thornton w bazie Notable Names Database (ang.)
- Billy Bob Thornton w bazie Filmweb
- Billy Bob Thornton w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000120961536
- VIAF: 54344355
- ULAN: 500333514
- LCCN: n96086136
- GND: 115796339
- NDL: 00843802
- BnF: 14013178v, 15035039q
- SUDOC: 067639763
- NLA: 41790075
- NKC: pna2005280871
- BNE: XX1266032
- NTA: 168503352
- BIBSYS: 98079481
- CiNii: DA13928579
- Open Library: OL29317A
- PLWABN: 9810563170505606
- NUKAT: n2009077279
- J9U: 987007461218405171
- CONOR: 6735715
- KRNLK: KAC201201828
- LIH: LNB:BHOX;=BN
- Amerykanie pochodzenia brytyjskiego
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy reżyserzy filmowi
- Amerykańscy scenarzyści filmowi
- Amerykańscy scenarzyści XX wieku
- Amerykańscy scenarzyści XXI wieku
- Amerykańscy wokaliści
- Laureaci Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym
- Ludzie urodzeni w Hot Springs (Arkansas)
- Urodzeni w 1955