Bolumin

Bolumin

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	bydgoski
Gmina	Dąbrowa Chełmińska
Liczba ludności (2011)	410[2]
Strefa numeracyjna	52
Kod pocztowy	86-070[3]
Tablice rejestracyjne	CBY
SIMC	0084089
Położenie na mapie Polski Bolumin
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Bolumin
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego Bolumin
Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska Bolumin
53°08′45″N 18°17′38″E/53,145833 18,293889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bolumin – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Miejscowość położona jest na historycznej Ziemi Chełmińskiej, rozlokowana na wysoczyźnie morenowej należącej do Pojezierza Chełmińskiego.

Nazwę wsi wywodzi się od imienia Bolemysław^[4]. W dokumentach historycznych występował pod nazwami^[4]:

• 1222 – Bolemyno, Bolemino, Bolmen;
• 1423-1424 – Groze Bolmen;
• 1570 – Bolemin;
• 1772 – Gross Bolumin;
• 1880 – Bolimin.

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 410 mieszkańców^[2]. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.

Wieś położona jest około 25 km od centrum Bydgoszczy. Liczne drogi gminne prowadzą do: Boluminka i Dąbrowy Chełmińskiej, Nowego Dworu, Skłudzewa, Wałdowa Królewskiego, Czarnowa^[5].

Bolumin od południa otoczony jest kompleksem leśnym porastającym strefę krawędziową Kotliny Toruńskiej. Od południa i zachodu do wsi przylega Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Przez Bolumin przebiega szlak rowerowy Bydgoszcz-Toruń.

We wsi na niewielkim wzniesieniu przy granicy Wałdowa Królewskiego znajduje się stanowisko archeologiczne. Podczas badań odsłonięto 28 grobów popielnicowych i bezpopielnicowych z okresu halsztackiego, w tym 26 przykrytych brukiem kamiennym^[4].

W miejscowości znajduje się dwór z końca XIX wieku^[6].

Nazwę miejscowości (Bolemyno) wymieniono 5 sierpnia 1222 roku w akcie nadania przez księcia Konrada Mazowieckiego rozległych posiadłości w ziemi chełmińskiej na rzecz biskupa misyjnego Prus Chrystiana^[4]. W 1228 wraz z całą ziemią chełmińską Bolumin został darowany zakonowi krzyżackiemu. W 1418 zarząd administracyjny sprawowała krzyżacka prokuratoria w grodzie Pień, a w 1423 komturstwo na Zamku Bierzgłowskim, zachowując dobra ziemskie (40 łanów) w rękach rycerza obowiązanego do służby w zbroi lekkiej^[4]. W bitwie pod Grunwaldem po stronie Krzyżaków walczył dziedzic z Bolumina – Boleminsky, gdzie też dostał się do niewoli. Nazajutrz po bitwie król Władysław II Jagiełło zlecił mu odszukanie i rozpoznanie ciała wielkiego mistrza zakonu Ulryka von Jungingen^[4].

W 1570 wieś była własnością szlachecką podzieloną na dwa majątki: Bolumin i Boluminek. W XVII w. majętności w Boluminie nabyła na własność rodzina szlachecka Kruszyńskich^[4]. W XIX w. we wsi przeważała wielka własność ziemska.