Eugeniusz Halski
 kapitan piechoty rezerwy
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 listopada 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
2 Pułk Strzelców Podhalańskich |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
sędzia |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
Eugeniusz Marian Halski (ur. 19 listopada 1893 w Żywcu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – doktor praw, sędzia, kapitan piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Zygmunta i Michaliny[a], z domu Bośniackiej. Pochodził z Żywiecczyzny[1]. Miał brata Stefana – bliźniaka, a poza tym Zdzisława i Zygmunta. Ukończył studia prawnicze z tytułem doktora na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do armii Austro-Węgier. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 3 kwietnia 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia chorążego[2]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty[3].
Służył w 2 pułku Strzelców Podhalańskich i 1 pułku Strzelców Podhalańskich. Później został oddelegowany do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr IV, utworzonego w Łodzi w 1920. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1575. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. W 1924 został przeniesiony do rezerwy. Odbył ćwiczenia wojskowe w macierzystym 1 pułku Strzelców Podhalańskich w 1929. W 1933 został przydzielony w rezerwie do 63 pułku piechoty w Toruniu.
Zawodowo pracował jako sędzia w sądzie okręgowym w Chojnicach[5]. Ponadto sprawował funkcję sędziego apelacyjnego w Toruniu[6]. 11 lipca 1932 został mianowany sędzią okręgowym w Grudziądzu[7][8]. Po złożeniu własnego podania 29 września 1937 został przeniesiony z funkcji prezesa sądu okręgowego w Chojnicach w stan spoczynku[9].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 został przydzielony do Ośrodka Zapasowego 4 Dywizji Piechoty. Po kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[10]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[11], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[12]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 938[11].
Jego brat bliźniak Stefan także był jeńcem obozu w Starobielsku i również został zamordowany w Charkowie w ramach zbrodni katyńskiej.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Eugeniusz i Stefan Halscy są jednymi z upamiętnionych na tablicy odsłoniętej 16 maja 1992 w kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu, upamiętniającej synów ziemi sądeckiej zamordowanych w ramach zbrodni katyńskiej w 1940[13].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[14][15][16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17][18][19].
18 kwietnia 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w rodzinnym Żywcu został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Eugeniusza Halskiego.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Inne źródło (Andrzej Leszek Szcześniak) podaje jako imię matki: Maria.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Władysław Motyka: Synowie Ziemi Żywieckiej zamordowani w Katyniu. milowka.info, 3 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 kwietnia 2014)].
- ↑ 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 992, nr 41 z 12 kwietnia 1919.
- ↑ 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 1002, nr 41 z 12 kwietnia 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 376, 419.
- ↑ Tadeusz Pietrykowski: Sąd Apelacyjny w Toruniu 1920-1933. Toruń: Oddział Pomorski Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej / Towarzystwo Prawnicze w Toruniu, 1934, s. 58.
- ↑ Tadeusz Pietrykowski: Sąd Apelacyjny w Toruniu 1920-1933. Toruń: Oddział Pomorski Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej / Towarzystwo Prawnicze w Toruniu, 1934, s. 27.
- ↑ Ruch służbowy. Ruch służbowy w sądownictwie. Sądy okręgowe. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”, s. 361, nr 21 z 15 listopada 1932. Ministerstwo Sprawiedliwości.
- ↑ Tadeusz Pietrykowski: Sąd Apelacyjny w Toruniu 1920-1933. Toruń: Oddział Pomorski Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej / Towarzystwo Prawnicze w Toruniu, 1934, s. 48, 49.
- ↑ Ruch służbowy. Sądy Okręgowe. Przeniesieni w stan spoczynku na skutek podań. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”, s. 117, nr 10 z 15 października 1937. Ministerstwo Sprawiedliwości.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 307. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 158.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Nowy Sącz - tablica katyńska. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2014-04-20].
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 36 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Eugeniusz Halski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 kwietnia 2014)].
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Chojnicami
- Ludzie związani z Grudziądzem
- Ludzie związani z Toruniem
- Ludzie urodzeni w Żywcu
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Prezesi sądów okręgowych II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Wojskowi związani z Nowym Sączem
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1940
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie 1 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie Wojskowego Sądu Okręgowego Nr IV
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
