Bunt Przeciwko Wymieraniu

Extinction Rebellion

Logo ruchu
Utworzenie	31 października 2018
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Extinction Rebellion (ang. extinction – wymieranie, rebellion – bunt, rebelia; skrót XR) – międzynarodowy ruch wykorzystujący akcje masowego obywatelskiego nieposłuszeństwa w celu wymuszenia na rządach działań zapobiegających antropogenicznym zmianom klimatu, utracie bioróżnorodności, masowemu wymieraniu gatunków oraz zagrożeniu wyginięciem ludzkości^[1][2][3].

Ruch jest zorganizowany horyzontalnie, na zasadzie oddolnej demokracji – nie ma szefów, a decyzje są podejmowane wspólnie przez członków^[4].

Symbolem ruchu jest stylizowana klepsydra, znaną jako symbol wymierania, która ma służyć jako ostrzeżenie przypominające, że wielu gatunkom szybko ucieka czas pozostały do całkowitego wyginięcia^[5].

Członkowie chcą, by rządy i media informowały i edukowały o zagrożeniu człowieka i środowiska, by władze podjęły natychmiastowe i radykalne działania (redukcja emisji dwutlenku węgla do zera netto do 2025 r.) oraz zmiana sprawowania władzy poprzez panele obywatelskie jako formy demokracji deliberacyjnej^[6].

Extinction Rebellion powstał w Wielkiej Brytanii w maju 2018, kiedy to 94 naukowców organizujących kampanię Rising Up! podpisało apel o wsparcie kampanii XR, zaplanowanej na październik tego samego roku^[7][8]. W listopadzie 2018 w Londynie kilka tysięcy protestujących dokonało wielu aktów obywatelskiego nieposłuszeństwa, m.in. zablokowali 5 mostów^[9]. W kwietniu 2019 tysiące ludzi zablokowało 4 ważne miejsca w centrum Londynu, w tym plac przed parlamentem^[10]. 10 września 2019 w Zurychu aktywiści XR zabarwili wodę w rzece Limmat na zielono i dryfowali w niej, udając martwych^[11].

Polski odłam XR rozwieszał setki ulotek z treścią stylizowaną na nekrolog Polski i ludzkości^[12][13], organizował happeningi Mass Die-In^[14][15] i performance czerwonych wdów^[16], blokował Rondo gen. Charles’a de Gaulle’a w Warszawie^[17].

Grupa słynie między innymi z happeningów International Mass Die-In and Celebration, które polegają na wspólnym kładzeniu się w przestrzeni publicznej – działanie to symbolizuje wymieranie^[13]. Działacze XR blokują również ruch drogowy, krążąc po przejściach dla pieszych na głównych ulicach miast^[11]. Odnoszą się oni w swoich działaniach do ruchu Martina Luthera Kinga, sufrażystek, abolicjonistów, ruchów oporu, także Gandhiego; jak deklarują, bez przemocy^[12][13]. Swoje działania opierają o "Teorię 3,5%", która zakłada, że najskuteczniejszą metodą przeprowadzenia dużej społecznej zmiany jest nieposłuszeństwo obywatelskie. A żeby z jego pomocą wygrać sprawę, trzeba przyciągnąć i aktywnie w nią zaangażować ok. 3,5% społeczeństwa^[18].

• Greta Thunberg
• Severn Suzuki

• Oficjalna strona ruchu w Polsce