| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Kompania graniczna KOP „Lubieniec” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 9 batalion graniczny [1][2], a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 82 żołnierzy służby zasadniczej[b].
W 1939 1 kompania graniczna KOP „Lubieniec” podlegała dowódcy batalionu KOP „Kleck”[3].
Służba graniczna
[edytuj | edytuj kod]Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[5].
1 kompania graniczna „Lubieniec” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 13 kilometrów 238 metrów[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Filipowicze” i „Mokrany” z komendantury „Filipowicze”[7].
Kompanie sąsiednie:
- 3 kompania graniczna KOP „Smolicze” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Chominka” – 1928[8], 1929[9], 1931[7], 1932[10], 1934[11], 1938[12]
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1934[13][8][9][7][10][11][c]:
- 81 strażnica KOP „Korzeniowszczyzna”[d]
- 82 strażnica KOP „Wielka Bałwań”[e]
- 83 strażnica KOP „Jodczyce”[f]
- 84 strażnica KOP „Ciecierowiec”[g]
Strażnice kompanii w 1938[12]
Organizacja kompanii 17 września 1939[14][15]
- dowództwo kompanii
- pluton odwodowy
- 1 strażnica KOP „Korzeniowszczyzna”
- 2 strażnica KOP „Bałwań Wielka”
- 3 strażnica KOP „Ciecierowiec”
Dowódcy kompanii
[edytuj | edytuj kod]- kpt. Zygmunt Bobrowski[h] (– 1939)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ osada Lubieniec, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 367
- ↑ W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Korzeniowszczyzna”, „Batmań”, „Jodczyki”, „Ciecierowiec”, „Kuncowszczyzna”, „Helenowo”, „Mokrany” → Szubański 1993 ↓, s. 277
- ↑ wieś Korzeniowszczyzna, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Bałwań Wielka, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Jodczyce, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Ciecierowiec, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Bobrowski Zygmunt, kpt piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dca 1 kompanii granicznej „Lubieniec”. We wrześniu 1939 dowódca 4 kompanii piechoty II batalionu piechoty 96 pułku piechoty. Poległ w walkach z Niemcami w Janowie 18 września 1939. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 710
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 89.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 299.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 25/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 55/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 86/1938.
- ↑ Wykaz L.dz. 1040/2Br.OP. ↓.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 309.
- ↑ Grzelak 2001 ↓, s. 188.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 2 Brygady KOP nr L.dz. 1040/2Br.OP.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
