Lorysa karmazynowa

Lorysa karmazynowa
	Eos bornea
	(Linnaeus, 1758)
	; Lorysa karmazynowa w Jurong Bird Park w Singapurze
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Loriini
Rodzaj	Eos
Gatunek	lorysa karmazynowa
Synonimy
	Eos rubra (J.F. Gmelin, 1788); Psittacus borneus Linnaeus, 1758;
	Eos rubra (J.F. Gmelin, 1788); Psittacus borneus Linnaeus, 1758;
Podgatunki
	Eos bornea cyanonotha (Vieillot, 1818); Eos bornea bornea (Linnaeus, 1758);
	Eos bornea cyanonotha (Vieillot, 1818); Eos bornea bornea (Linnaeus, 1758);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lorysa karmazynowa^[4], lora karmazynowa^[5] (Eos bornea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), zamieszkujący wschodnią Indonezję. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Opis

Lorysy karmazynowe mierzą około 31 cm oraz ważą 170 g. Samce i samice wyglądają tak samo. W upierzeniu dominuje kolor czerwony. Lotki pierwszorzędne są czarne. Dolna część grzbietu oraz pokrywy podogonowe niebieskie. Ogon jest czerwonobrązowy^[6]. Dziób ciemnopomarańczowy, a oczy ciemne^[7]. Podgatunek E. b. cyanonotha ma ciemniejszy odcień czerwonego od nominatywnego. Młode osobniki są ciemniejsze oraz mają niebieskie pokrywy uszne i krawędzie piór na brzuchu^[6].

Obszar występowania i środowisko

Obszar występowania poszczególnych podgatunków lorys karmazynowych^[8]:

Eos bornea cyanonotha (Vieillot, 1818) – Buru (południowe Moluki);
Eos bornea bornea (Linnaeus, 1758) – południowe Moluki oraz Wyspy Kai.

Gatunek ten został introdukowany do Singapuru oraz na Tajwan^[3].

Lorysy karmazynowe zamieszkują przeważnie lasy deszczowe oraz namorzyny do wysokości 1250 m n.p.m.^[7]

Pożywienie

Na wolności ptaki te żywią się nektarem, kwiatami oraz owadami^[6]. W niewoli dodatkowo podawane są miękkie owoce^[7].

W niewoli

Papugi te można spotkać w niewoli jako ptaki ozdobne. Łatwo nawiązują kontakty z ludźmi. Nie zaleca się trzymania ich z innymi gatunkami ptaków^[9].

Ze względu na to, że głównym pokarmem tego gatunku jest nektar, w sklepach można kupić specjalne pożywienie przeznaczone dla lor^[9]. Można też przygotować samodzielnie, lecz wówczas utrzymanie może być kłopotliwe^[7].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje lorysę karmazynową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji na wolności nie została oszacowana; w 1997 roku ptak ten opisywany był jako pospolity do bardzo licznego. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy^[3].

Gatunek jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[3]^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Eos bornea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Collar, N. & Kirwan, G.M.: Red Lory (Eos bornea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2015. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-13)].
↑ ^a ^b ^c ^d Eos bornea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-06].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 105, 1999.
↑ ^a ^b ^c Red Lory (Eos bornea), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-01-31] .
↑ ^a ^b ^c ^d Marcin JanM.J. Gorazdowski Marcin JanM.J., Ptaki ozdobne, MarekM. Zakrzewski (red.), Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008, s. 48, ISBN 978-83-7073-538-8 .
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-07]. (ang.).
↑ ^a ^b Esther J.J.E.J.J. Verhoef-Verhallen Esther J.J.E.J.J., Papugi, kakadu, papużki faliste i lory - rząd: Papugi - Psittaciformes, [w:] ZofiaZ. Gawryś (red.), Encyklopedia europejskich i egzotycznych ptaków ozdobnych, Warszawa: Bellona, 2006, s. 279, ISBN 83-11-10474-3 .
↑ Eos rubra. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Eos bornea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Collar, N. & Kirwan, G.M.: Red Lory (Eos bornea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2015. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-13)].

[iucn-3] Eos bornea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-06].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 105, 1999.

[:1-6] Red Lory (Eos bornea), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-01-31] .

[:2-7] Marcin JanM.J. Gorazdowski Marcin JanM.J., Ptaki ozdobne, MarekM. Zakrzewski (red.), Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008, s. 48, ISBN 978-83-7073-538-8 .

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-07]. (ang.).

[:3-9] Esther J.J.E.J.J. Verhoef-Verhallen Esther J.J.E.J.J., Papugi, kakadu, papużki faliste i lory - rząd: Papugi - Psittaciformes, [w:] ZofiaZ. Gawryś (red.), Encyklopedia europejskich i egzotycznych ptaków ozdobnych, Warszawa: Bellona, 2006, s. 279, ISBN 83-11-10474-3 .

[cites-10] Eos rubra. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]