Marek Gaszyński

Marek Gaszyński

Marek Gaszyński (2006)
Pełne imię i nazwisko	Marek Piotr Stefan Gaszyński
Data i miejsce urodzenia	14 czerwca 1939 Warszawa
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 2023 Warszawa
Zawód, zajęcie	prezenter muzyczny, dziennikarz
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marek Piotr Gaszyński (ur. 14 czerwca 1939 w Warszawie, zm. 15 stycznia 2023 tamże^[1]) – polski dziennikarz i prezenter muzyczny, autor tekstów ponad 150 piosenek oraz autor książek o tematyce muzycznej. Znawca historii polskiej muzyki rozrywkowej^[2].

Urodził się w rodzinie Leszka (zm. 2001), inżyniera elektryka, i Felicji Anny z Duszyńskich^[3]. W latach 1947–1950 uczęszczał do szkoły powszechnej w Gdańsku-Wrzeszczu. Edukację kontynuował w Warszawie w Szkole Podstawowej, a następnie 28 Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Wiktorskiej 99. W 1958 r. zdał maturę^[4]. Ukończył socjologię na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Pracę dziennikarską rozpoczął w Rozgłośni Harcerskiej. 8 grudnia 1958 r. z kolegą z liceum, Witoldem Pogranicznym, poprowadzili swą pierwszą audycję w radio pt. „30 minut rytmu”, tematem której był Louis Armstrong^[5]. Pod koniec 1963 r. otrzymał propozycję robienia audycji muzycznych do nowo powstałego Programu III PR. Tworzył audycje muzyczne dla radia, a także pisał artykuły związane z tą tematyką drukowane w prasie codziennej oraz muzycznej. Audycje Programu III PR autorstwa bądź z udziałem Marka Gaszyńskiego: „Piosenki jakich nie było”, „Mój magnetofon”, „Mój program na antenie”, „Przebój za przebojem”, „Klub Stereo”, „Muzyczna poczta UKF”, „Muzyczne biografie”, „Nowe, nowsze i najnowsze”, „Dobre głosy, dobre piosenki”, „Niedziela będzie dla nas”, „Zapraszamy do trójki”, „W to mi graj”, „Muzyka młodych”. Z Programem III PR był związany do 13 grudnia 1981 r. (do wprowadzenia stanu wojennego). Od 17 stycznia 1982 r. pracował w Programie II PR, prowadząc audycje: „Klub Stereo”, „Muzyczne biografie”, „Wieczór płytowy”, „Godzina w stylu Country”, „Muzyka młodych”, „Głosy, instrumenty, nastroje”. Od 1993 r. w Programie I PR prowadził m.in. audycje: „Wieczór z jedynką” i „Magazyn muzyki młodzieżowej – Studio Rytm”.

W latach 1970–1976 był także prezenterem dyskotekowym^[6]. W latach 80. i 90. był autorem pytań i ekspertem w teleturnieju „Wielka gra”.

W latach 2006–2007 był prezesem warszawskiego Radia dla Ciebie^[7]. Od 1964 r. pisał teksty piosenek dla popularnych wykonawców muzyki rozrywkowej (czasami pod pseudonimami: A. Fala, Jan Tomasz). Pierwszą piosenką, jaką napisał, był napisany do muzyki Czesława Niemena utwór Czy wiesz. Piosenki z jego tekstami usłyszeć można w wykonaniu m.in. takich artystów, jak: Aldona Orłowska, Bogdan Czyżewski, Bogusław Mec, Breakout, Czerwone Gitary, Czesław Niemen, Halina Frąckowiak, Helena Majdaniec, Gang Marcela, Jerzy Grunwald, Krzysztof Klenczon, Maciej Kossowski, Niebiesko-Czarni, Polanie, Respekt, Tadeusz Woźniak, Test, Wojciech Gąssowski, Wojciech Skowroński.

Utwory z tekstami Marka Gaszyńskiego ukazały się na płytach Nie zadzieraj nosa, przeboje Marka Gaszyńskiego (z roku 1993)^[8] oraz 40 lat z Polskim Radiem i piosenką (z roku 2003)^[9].

W 2008 r. wydał napisany trzynastozgłoskowcem utwór poetycki Pan Tadeusz Jazz, czyli krajobraz po bitwie. Historia polskiego jazzu z lat 1945–1959 w sześciu księgach wierszem.

W 2011 r. ukazał się debiut powieściowy Marka Gaszyńskiego pt. Teoria zbrodni uprawnionej^[10].

Zmarł w Warszawie, urnę z prochami złożono w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim^[11] (kwatera 188-3-3,4)^[12].

• A panu już dziękujemy (muz. i wyk. Krzysztof Cwynar)
• Ale jeszcze chce się śpiewać (muz. Zbigniew Dziewiątkowski, wyk. Tercet Egzotyczny)
• Allilah (muz. i wyk. Czesław Niemen)
• Barwy jesieni (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Biała kartka (muz. i wyk. Seweryn Krajewski)
• Biała zima na dalekiej stacji kolejowej (muz. Maciej Małecki, wyk. Fryderyka Elkana)
• Biały wiatr (muz. Antoni Kopff, wyk. Partita)
• Bilet w pierwszym rzędzie (muz. i wyk. Jerzy Rybiński, sł. także Leon Franciszek Sęk)
• Cały maj (muz. Antoni Kopff, wyk. Respekt)
• Cały świat jest mały tak (muz. Karolina Ingleton, muz. Irena Jarocka)
• Chciałeś wszystko zmienić (muz. i wyk. Helena Majdaniec)
• Coś (muz. Krzysztof Klenczon, wyk. Trzy Korony)
• Czy słyszysz co mówię (Posłuchaj, co ci powiem; muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary, potem Bogusław Mec)
• Czy wiesz (muz. i wyk. Czesław Niemen)
• Czym byłby świat bez ciebie (muz. Janusz Popławski, wyk. Ada Rusowicz i Niebiesko-Czarni)
• Daj mi przyszłość (muz. i wyk. Kuba Sienkiewicz)
• Daleko przed siebie (muz. Krystyna Prońko, wyk. Respekt)
• Daleka rzeko (muz. i wyk. Krzysztof Klenczon)
• Dawno i daleko (muz. Seweryn Krajewski, sł. także Bogdan Loebl, wyk. Czerwone Gitary)
• Dogoni nas tylko wiatr (muz. Michał Krasicki, wyk. Andrzej Rosiewicz i Pesymiści)
• Dogonić ciszę (muz. i wyk. Jerzy Grunwald)
• Dotyk sławy (muz. Mirosław Suliga, wyk. Mirosław Suliga i Wędrowne Gitary)
• Droga pełna słońca (muz. i wyk. Krzysztof Klenczon)
• Dzika i szalona (muz. Bogdan Lewandowski, wyk. Lidia Stanisławska)
• Dziura (muz. Antoni Kopff, wyk. Respekt)
• Gdzie się podziały tamte prywatki (1989, muz. Ryszard Poznakowski, wyk. Wojciech Gąssowski)
• Gitara i ja (muz. Mateusz Święcicki, wyk. Bogdan Czyżewski)
• Górnik gola! (muz. Antoni Kopff, wyk. Respekt)
• Idę tam, gdzie muzyka gra (muz. Eugeniusz Polok, wyk. Aldona Orłowska)
• Idziesz jak burza (muz. Jan Wojdak, wyk. Wawele & Jan Wojdak)
• Jaki kolor wybrać chcesz (muz. Marian Zimiński, wyk. Czesław Niemen)
• Jedna mała łza (muz. Robert Janson, wyk. Andrzej Cierniewski)
• Jesień idzie przez park (muz. Krzysztof Klenczon, sł. także Bogdan Loebl. wyk. Czerwone Gitary)
• Jest taka jedna klasa (muz. Mirosław Suliga)
• Jest taka niespodzianka (muz. Marceli Robert Trojan, wyk. Gang Marcela)
• Jeszcze swój egzamin zdasz (muz. Marian Zimiński, wyk. Czesław Niemen)
• Klęcząc przed tobą (muz. i wyk. Czesław Niemen)
• Kocha, kłamie, żartuje (muz. Jerzy Jarosław Dobrzyński, wyk. Marlena Drozdowska)
• Kochany, Słodki Drań (muz. Eugeniusz Polok, wyk. Aldona Orłowska)
• Księżyc nad Tatrami (muz. Marek Sewen, Ireneusz Prożalski, wyk. Portrety)
• Lato 72-go (muz. Jan Adam Laskowski, wyk. Janusz Laskowski)
• Lubię spokój (muz. Piotr Gardecki, wyk. Iwona Niedzielska i Marek Fijałkowski)
• Mocno świeczka pali się (muz. Ryszard Kniat, wyk. Krzysztof Krawczyk)
• Na niebie krzyż południa (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Narodziny miłości (muz. i wyk. Czesław Niemen)
• Nie zadzieraj nosa (1966, muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Ojciec żył, tak jak chciał (muz. Marceli Robert Trojan, wyk. Gang Marcela)
• Ostrożnie, to moje serce (muz. Natalia Sikora, Paweł Stankiewicz, wyk. Natalia Sikora)
• Piekło i niebo (muz. Włodzimierz Wander, wyk. Nowi Polanie)
• Płyń moja Melodio (muz. Bernard Sołtysik, wyk. Gayga)
• Pożegnanie z gitarą na zawsze (muz. Krzysztof Klenczon)
• Proszę przebacz (muz. i wyk. Czesław Niemen)
• Przed pierwszym balem (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Są takie chwile (muz. Antoni Kopff, sł. także Bogdan Loebl; wyk. Partita)
• Sen o Warszawie (1966, muz. i wyk. Czesław Niemen)^[13]
• Siódma Pięć (muz. Janusz Piątkowski, wyk. Andrzej Cierniewski)
• Stracić kogoś (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Szukam tamtej wiosny (muz. Krzysztof Klenczon, wyk. Czerwone Gitary)
• Śledztwo zakochanego (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Śmigła Diana (muz. Krzysztof Klenczon, wyk. Trzy Korony)
• Teraz Easy (muz. Janusz Piątkowski, wyk. Don Vasyl)
• Totalnie (muz. Robert Kalicki, Krzysztof Czub, wyk. Andrzej Cierniewski)
• Tuż przed zachodem słońca (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
• Twoje imię śpiewa las (muz. Zbigniew Namysłowski, sł. także Bogdan Loebl; wyk. Marianna Wróblewska)
• Uciekłaś mi na drugą stronę (muz. Wojciech Kacperski, wyk. Jacek Lech)
• Walcz o życie (muz. Dariusz Kozakiewicz, wyk. Test)
• Wiem dokąd idę (muz. Marek Stefankiewicz, wyk. Halina Frąckowiak)
• Więc jesteś tu (muz. i wyk. Krzysztof Klenczon)
• Wołanie przez Dunajec (muz. Tadeusz Nalepa, wyk. Breakout)
• Wszystko za nami (muz. Jerzy Grunwald, wyk. Jerzy Grunwald i En Face)
• Wybacz mi wszystko (muz. Mirosław Suliga)
• Z obłoków na ziemię (muz. Krzysztof Klenczon, wyk. Czerwone Gitary)
• Za mną nie oglądaj się (muz. i wyk. Halina Frąckowiak)
• Życie jest podróżą (muz. Zbigniew Dziewiątkowski, wyk. Tercet Egzotyczny)

• Muzyka, którą lubię, Warszawa 1980, Krajowa Agencja Wydawnicza
• Woodstock ’94 – Oficyna YPSYLON Sp. z o.o., Warszawa 1995, ISBN 83-85135-49-9
• Zagadki – muzyka rozrywkowa, Warszawa 1996, wyd. Alfa-Wero, ISBN 83-7001-998-6
• Czas jak rzeka (2004)
• Czerwone Gitary. Nie spoczniemy (2005)
• Fruwa twoja marynara (2006), Prószyński i S-ka, ISBN 83-7469-427-0
• Mocne uderzenie. Czerwono-czarni. Niebiesko-czarni (2008), Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-7469-692-0
• Pan Tadeusz Jazz czyli krajobraz po bitwie (2008), Wydawnictwo Trio, ISBN 978-83-7436-164-4
• Człowiek do wynajęcia. Wyspa (2008)
• Teoria zbrodni uprawnionej (2011), Wydawnictwo Nowy Świat, ISBN 978-83-7386-414-6^[10]
• Niepokonani (2012)
• Cudowne Lata. Moja historia rock and rolla w Polsce (2013)
• Niemen. Czas jak rzeka – książka audio na 2 CD
• Śmierć Artysty (2013), Wydawnictwo Świat Książki, ISBN 978-83-7943-296-7

• Historia polskiego rocka (2008, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Wojciech Słota)

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2015)^[14]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2020)^[15]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013)^[15]
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)^[15]
• Medal Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2009)^[16]
• Odznaka Honorowa Zasłużonego dla Warszawy (2018)^[17]

• Stypendium Departamentu Stanu (USA, 1980)^[6]
• I Nagroda w konkursie „Od Opola do Opola” na XXV KFPP w Opolu (1988)^[18]
• Nagroda Grand Prix łódzkiej Fundacji Melomani (2006)^[19]
• Nagroda specjalna Ministra Kultury i Sztuki za książkę Pan Tadeusz Jazz czyli krajobraz po bitwie (2008)
• Nagroda Specjalna Radiofon (2013)
• Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013)
• Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie Upowszechniania kultury (2013)
• Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego (2013)
• Nagroda Honorowa IKONA FESTIWALU przyznana przez Prezesa Telewizji Polskiej S.A., Prezydenta Miasta Opola i Dyrektora Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu podczas 50. KFPP w Opolu (2013)
• Nagroda Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Polskich na 55-lecie pracy artystycznej (2014)
• Nagroda Specjalna Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2014)^[16]
• Nagroda 100-lecia Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2018)^[16]
• Nagroda Klubu Dobrej Muzyki za wybitne osiągnięcia w dziedzinie poezji, prozy, tekstów piosenek, za całokształt propagowania kultury muzycznej (2018)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (2018)^[17]
• Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida - nagroda „Dzieło Życia” za całokształt twórczości (2020)
• II miejsce w plebiscycie „Złota Trójka Polskiej Piosenki” dla autora tekstu za utwór Sen o Warszawie - Związek Polskich Autorów i Kompozytorów „ZAKR” (2020)
• Wawrzyn Mowy Polskiej (2021)
• „Kryształowy Kamerton 2021” - nagroda Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, Festiwalu Polskiej Piosenki za tekst utworu Od czego zima się zaczyna (2021)

• 
  Marek Gaszyński zapowiada koncert w ramach Jazz Jamboree 2010 w Warszawie.
• 
  Marek Gaszyński w czasie konertu Dzień Szakala dla wsparcia Tomasza Szukalskiego w listopadzie 2010 r.
• 
  Marek Gaszyński na wernisażu Marka Ałaszewskiego w Warszawie, styczeń 2012 r.
• 
  Mural w Warszawie na ul. Smoczej
• 
  Grób Marka Gaszyńskiego na cmentarzu Powązkowskim

• Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Gaszyński Marek, s. 57.