Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna
| Numer IPA | 105 | |||
|---|---|---|---|---|
| ʈ | ||||
| Jednostka znakowa |
ʈ | |||
| Unikod |
U+0288 | |||
| UTF-8 (hex) |
ca 88 | |||
| Inne systemy | ||||
| X-SAMPA | t` | |||
| Kirshenbaum | t. | |||
| IPA Braille↗ | ⠲⠞ | |||
| Przykład | ||||
| informacje • pomoc | ||||
| ||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||||
Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ʈ].
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
- czubek języka dotyka podniebienia twardego – jest to spółgłoska z retrofleksją
- dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) – jest to spółgłoska zwarta.
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Można wyróżnić zasadniczo dwa typy retrofleksji:
- artykulację apikalno-postalweolarną – koniuszek języka zostaje uniesiony ku górze i zbliża się (ew. styka) z obszarem tuż za dziąsłami,
- artykulację subapikalno-prepalatalną – przód języka wygina się ku górze i do tyłu, tak że spodnia część języka zbliża się (ew. styka) z początkowym odcinkiem podniebienia twardego.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]| Język | Wyraz | IPA | Znaczenie |
|---|---|---|---|
| Brahui | asiṭ | [asiʈ] | jeden |
| Hindi | ठीक | [ʈʰiːk] | świetny |
| Malajalam | അഠുക | [aʈuka] | gotować |
| Norweski (dialekty wschodnie i centralne) | svart | [sʋɑʈ] | czarny |
| Paszto | ټول | [ʈol] | wszystko |
| Sycylijski | trenu | ['ʈɽenu] | pociąg |
| Szwedzki | karta | [kʰɑːʈa] | mapa |
| Tamilski | எட்டு | [eʈʈɯ] | osiem |
| Telugu | టఠ్ఠు | [tʌʈʈu] | uderzyć |
Terminologia
[edytuj | edytuj kod]Spółgłoska z retrofleksją to inaczej szczytowa lub cerebralna.
