Wikipedia:Strona główna

Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…kogo wspierał Charlie Kirk? (na zdjęciu)

…który kawaler Orderu Virtuti Militari chodził na linie?

…z jakiego powodu Jane Sandanski był krytykowany przez bułgarską prasę?

…czemu służy wroga architektura w przestrzeni publicznej? (na zdjęciu przykład)

…co zaoferowała pokonanemu przeciwnikowi pierwsza kobieta wybrana do parlamentu Birmy?

…że w opowiadaniach ze zbioru Cała kupa wielkich braci Rafał Ziemkiewicz przedstawił m.in. pieniądze jako formę życia, aniołów stróżów uwikłanych w korupcję, księdza Muchomorka z Radia Alleluja i wywiad z Inkwizycją?

Wydarzenia

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem • XIX Konkurs Chopinowski

László Krasznahorkai

• Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała María Corina Machado za „niestrudzoną pracę na rzecz praw demokratycznych narodu wenezuelskiego i za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji” (10 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał László Krasznahorkai (na zdjęciu) za „fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki” (9 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali Susumu Kitagawa, Richard Robson i Omar M. Yaghi za rozwój szkieletów metalo-organicznych (8 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali John Clarke, Michel Devoret i John M. Martinis za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym (7 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali Mary Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej (6 października)

Zmarli: Mirosław Chojecki • Adam Strzembosz • John Gurdon • Munyoro Nyamau • Muhammad Tahir Ajala • Ivan Klíma • Patricia Routledge • Jane Goodall

Rocznice

11 października: imieniny obchodzą m.in.: Aldona, Aleksander i Zenaida
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:

François Mauriac

Dorothea Lange

• 1585 – urodził się śląski poeta i duchowny ewangelicki Johann Heermann
• 1675 – urodził się angielski teolog i filozof Samuel Clarke; tegoż dnia zakończyło się oblężenie Trembowli w czasie wojny polsko-tureckiej
• 1885 – urodził się francuski pisarz François Mauriac (na fotografii), członek Akademii Francuskiej, autor powieści psychologicznych, prezentujących światopogląd katolicki oraz publicystyki o tematyce antyfaszystowskiej, laureat literackiej Nagrody Nobla
• 1915 – zmarł francuski przyrodnik, entomolog Jean Henri Fabre, badacz zachowania się wielu gatunków owadów i pajęczaków, w Polsce spopularyzowany za sprawą Zofii Bohuszewiczówny
• 1965 – zmarła amerykańska fotografka Dorothea Lange (na fotografii), znana m.in. jako uczestniczka rządowego programu Farm Securities Administration, podczas którego powstało kilka tysięcy zdjęć dokumentujących sytuację amerykańskiej wsi
  
  10 października • Kalendarium dzień po dniu • 12 października

Artykuł na medal

Madonna (ur. 16 sierpnia 1958 w Bay City) – amerykańska piosenkarka popowa, tekściarka, kompozytorka, producentka muzyczna i filmowa, aktorka, reżyserka, scenarzystka, tancerka, gitarzystka, pisarka, przedsiębiorczyni oraz filantropka. Nazywana „Królową Popu”, uchodzi za jedną z najpopularniejszych, najistotniejszych i najbardziej wpływowych postaci w historii muzyki rozrywkowej oraz ikonę popkultury. Znana z kontrowersji związanych z wykorzystywaniem w swojej twórczości motywów seksualnych i religijnych, a także nowatorskiego podejścia do teledysku oraz koncertu. Sprzedała ponad 400 milionów nagrań, co jest jednym z najwyższych wyników spośród wszystkich wykonawców w historii, w tym najwyższym spośród kobiet. Jej koncerty zarobiły ponad 1,6 miliarda dolarów amerykańskich, co plasuje ją w czołówce najbardziej dochodowych artystów w historii branży koncertowej. Według Forbesa jest jednym z najbogatszych muzyków na świecie, ponadto wielokrotnie plasowała się na pierwszych miejscach jego rocznych list najlepiej zarabiających artystów muzycznych. Ustanowiła liczne rekordy w zakresie list przebojów oraz sprzedaży muzyki i biletów na koncerty. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

ORP Wisła – polski okręt desantowy średni z okresu zimnej wojny, jedna z dziewięciu zbudowanych dla Polski jednostek projektu 770D. Okręt mierzył 73 metry długości, a jego wyporność pełna wynosiła 751 ton. Uzbrojony był w podwójny zestaw armat automatycznych AK-230 kalibru 30 mm oraz dwie wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 140 mm i mógł przewozić maksymalnie pięć czołgów T-54 lub PT-76. Okręt został zwodowany w sierpniu 1964 roku w Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte w Gdańsku, a do służby w Marynarce Wojennej wcielono go w styczniu 1965 roku. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona numerami taktycznymi 895, 828 i 850, służyła w 2 Brygadzie Okrętów Desantowych 8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. ORP „Wisła” został skreślony z listy floty po 26-letniej służbie, bez epizodów bojowych, w styczniu 1991 roku. Czytaj więcej…