Uniwersytet w Lejdzie

Uniwersytet w Lejdzie
Universiteit Leiden
Academia Lugduno-Batava
*Leiden University*
Dewiza	Libertatis Praesidium
Data założenia	1575
Typ	uczelnia publiczna
Państwo	Holandia
Prowincja	Holandia Południowa
Adres	Lejda i Haga
Liczba pracowników; • naukowych	7 100 (2019/2020); 1 692
Liczba studentów	30 869 (2019/2020)
Rektor	Hester Bijl(inne języki)
Członkostwo	Grupa Coimbra, LERU, EUA, Europaeum
	Położenie na mapie Holandii Południowej Uniwersytet w Lejdzie
	Położenie na mapie Holandii Uniwersytet w Lejdzie
	52°09′21,86″N 4°29′13,02″E/52,156072 4,486950
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Uniwersytet w Lejdzie, Uniwersytet Lejdejski (niderl. Universiteit Leiden) – najstarszy uniwersytet holenderski, znajdujący się w Lejdzie. Został założony w 1575 przez Wilhelma I Orańskiego. Związki rodziny królewskiej z uczelnią pozostają silne: studiowały tam królowe Wilhelmina, Juliana i Beatrycze oraz król Wilhelm-Aleksander.

W 1933 na Uniwersytecie w Lejdzie został wygłoszony słynny wykład tamtejszego historyka Johana Huizingi, pt. Granice zabawy i powagi w kulturze, którego tezy rozwinął autor później w pracy Homo ludens (1938). Uniwersytet w Lejdzie uchodzi za jedną z najbardziej prestiżowych i renomowanych uczelni na świecie, zwłaszcza w zakresie nauk humanistycznych.^[2]

Aktualnie rektorką uniwersytetu jest profesor Hester Bijl jako pierwsza kobieta, która objęła to stanowisko na Uniwersytecie w Lejdzie^[3]^[4]^[5]^[6].

Wydziały i programy studiów

Lejdejska uczelnia nie posiada centralnego kampusu; jej budynki są rozsiane po całym mieście. Niektóre, na przykład Gravensteen (obecnie siedziba centralnej administracji studenckiej), są zabytkowe, a inne (Lipsius, Gorlaeus) wybudowano niedawno. Uniwersytet jest podzielony na dziewięć wydziałów oferujących około 50 programów licencjackich i ponad 100 magisterskich i doktoranckich, w tym:

matematyka i nauki przyrodnicze
filozofia i teologia
prawo i nauki humanistyczne
archeologia
nauki społeczne i behawioralne
medycyna
informatyka
sztuka.

Wydział Sztuki powstał jako współpraca uniwersytetu z Konserwatorium Królewskim i Królewską Akademią Sztuk w Hadze. Uniwersytet nigdy nie posiadał wydziałów ekonomii, zarządzania ani biznesu ze względu na tradycje, niemniej jednak w 2002 powstała przy nim Szkoła Zarządzania, oferująca sześć programów MBA.

Podstawowe statystyki

Rok	Miejsce w Światowych Rankingach Uniwersyteckich QS (Zmiana)	Miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata (Zmiana)
2003	78	78
2004	131 ( 53)	63 ( 15)
2005	138 ( 7)	63
2006	90 ( 48)	72 ( 9)
2007	84 ( 6)	71 ( 1)
2008	64 ( 20)	76 ( 5)
2009	60 ( 4)	72 ( 4)
2010	82 ( 22)	70 ( 2)
2011	88 ( 6)	65 ( 5)
2012	75 ( 13)	73 ( 8)
2013	64 ( 9)	74 ( 1)

Znani absolwenci i profesorowie

Laureaci Nagrody Nobla związani z uniwersytetem

Jacobus van ’t Hoff – laureat pierwszej Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1901
Hendrik Antoon Lorentz – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1902 razem z Pieterem Zeemanem
Pieter Zeeman – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1902 za zjawisko Zeemana
Johannes Diderik van der Waals – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1910 za badania równania stanu gazów i cieczy rzeczywistych
Tobias Asser – laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1911
Heike Kamerlingh-Onnes – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1913 za badania właściwości substancji w najniższych temperaturach i skroplenie helu^[7]
Albert Einstein – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego
Willem Einthoven – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii w 1924
Albert Szent-Györgyi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1937
Enrico Fermi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1938 za wytworzenie w reakcjach z neutronami nowych pierwiastków promieniotwórczych^[8]
Gerrit Jan van Heuven Goedhart(inne języki) – wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców odznaczony Pokojową Nagrodą Nobla w 1954
Igor Tamm – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1958 za odkrycie i interpretację promieniowania Czerenkowa^[9]
Jan Tinbergen – laureat pierwszej w historii Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1969 za wkład w rozwój ekonometrii
Nikolaas Tinbergen – laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizjologii lub medycyny (wraz z von Frischem i Lorenzem) w 1973 za odkrycia dotyczące etologii społeczeństw zwierzęcych
Tjalling Koopmans – laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1975
Nicolaas Bloembergen – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1981 za wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości

Galeria zdjęć

Kampus Wijnhaven w Hadze.
Kampus w Hadze przy ulicy Schouwburgstraat.
Hester Bijl, rector magnificus Uniwersytetu w Lejdzie.

Przypisy

↑ Rector magnificus van Universiteit Leiden. [dostęp 2021-05-06].
↑ Leiden University’s humanities in top 30 of Times Higher Education Rankings [online], Leiden University, 17 listopada 2022 [dostęp 2023-07-12] (ang.).
↑ Hester Bijl, first female rector of Leiden University [online] [dostęp 2021-05-06] (ang.).
↑ [For the first time...] [online], Twitter [dostęp 2021-05-06] (ang.).
↑ Hester Bijl nieuwe rector Universiteit Leiden [online], Universiteit Leiden [dostęp 2021-05-06] (niderl.).
↑ Hester Bijl [online], Leiden University [dostęp 2021-05-06] (ang.).
↑ Heike Kamerlingh Onnes - Nobel Lecture
↑ dokument Fundacji Nobla
↑ Igor Tamm: General characteristics of radiations emitted by systems moving with super-light velocities with some applications to plasma physics. Nobel Lecture, 11.12.1958. [dostęp 2013-12-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Facts and figures [online], Leiden University [dostęp 2021-05-06] (ang.).

[1] Rector magnificus van Universiteit Leiden. [dostęp 2021-05-06].

[2] Leiden University’s humanities in top 30 of Times Higher Education Rankings [online], Leiden University, 17 listopada 2022 [dostęp 2023-07-12] (ang.).

[3] Hester Bijl, first female rector of Leiden University [online] [dostęp 2021-05-06] (ang.).

[4] [For the first time...] [online], Twitter [dostęp 2021-05-06] (ang.).

[5] Hester Bijl nieuwe rector Universiteit Leiden [online], Universiteit Leiden [dostęp 2021-05-06] (niderl.).

[6] Hester Bijl [online], Leiden University [dostęp 2021-05-06] (ang.).

[7] Heike Kamerlingh Onnes - Nobel Lecture

[8] ument Fundacji Nobla

[Nobel_lecture_Tamm-9] Igor Tamm: General characteristics of radiations emitted by systems moving with super-light velocities with some applications to plasma physics. Nobel Lecture, 11.12.1958. [dostęp 2013-12-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Finansowane z budżetu	Uniwersytet Erazma w Rotterdamie Uniwersytet im. Radbouda w Nijmegen Uniwersytet w Groningen Uniwersytet Techniczny w Delfcie Uniwersytet Techniczny w Eindhoven Uniwersytet Amsterdamski Uniwersytet w Lejdzie Maastricht University Universiteit Twente Uniwersytet w Utrechcie Uniwersytet w Tilburgu Wolny Uniwersytet w Amsterdamie Wageningen University & Research Centre
Niezależne	Katholieke Theologische Universiteit Nyenrode Business Universiteit Holenderski Uniwersytet Otwarty Theologische Faculteit Tilburg Theologische Universiteit Apeldoorn Theologische Universiteit Kampen (Broederweg) Theologische Universiteit Kampen (Oudestraat) Universiteit voor Humanistiek
Międzynarodowe	Międzynarodowy Uniwersytet w Limburgii