Zbigniew Bogacki

Zbigniew Bogacki

„Zbyszek”

Zbigniew Bogacki (z lewej, 1938)
porucznik
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1918 Warszawa
Data i miejsce śmierci	29 lutego 1992 Sopot
Przebieg służby
Lata służby	1938–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	30 Dywizja Piechoty AK Kedyw (wojsko) Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie Zgrupowanie „Brześć”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa powstanie warszawskie kampania wrześniowa obrona twierdzy brzeskiej (1939)
Odznaczenia

Zbigniew Bogacki herbu Prawdzic ps. „Zbyszek”, „Zbych” (ur. 14 grudnia 1918 w Warszawie^[1], zm. 29 lutego^[2] 1992^[3] w Sopocie^{[potrzebny przypis]}) – żołnierz Armii Krajowej.

Urodzony w rodzinie ziemiańskiej, wychował się w rodzinnym majątku ziemskim w Borkach koło Radomia^[3]. Ukończył Gimnazjum Staszica i Liceum Mickiewicza w Warszawie. W 1938 wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie^[4]. W 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej, podczas której walczył w obronie Twierdzy Brzeskiej^[5]. W czasie II wojny światowej należał do AK, gdzie został przydzielony do Kedywu Okręgu Warszawskiego^[6]. W ramach Kedywu znajdował się w oddziale dywersyjno-bojowym DB-19 obejmującym Obwód V Mokotów^[6].

Brał udział w akcji pod murami getta 23 kwietnia 1943^[7] oraz akcji „Budy” przeciwko żandarmom 2 grudnia 1943^[8]. Był egzekutorem podczas akcji likwidacji Albrechta Eitnera 1 lutego 1943^[9]. Egzekucja stanowiła część akcji Główki. W lipcu 1944 otrzymał przydział do 30 Poleskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej^[10], gdzie dowodził 1 kompanią II batalionu 82 pułku piechoty AK^[11]. Od lipca 1944 do końca wojny walczył pod dowództwem Tomasza Zana.

W czerwcu 1945 roku, aby uciec przed represjonowaniem byłych żołnierzy AK, zmienił nazwisko na Rogacki i wyjechał do Gdańska. W 1954 roku wrócił do nazwiska Bogacki i ujawnił się władzom PRL jako żołnierz AK. W konsekwencji, w spreparowanym procesie został skazany na 4 lata więzienia za szpiegostwo. W 1956 roku przeprowadzono rewizję procesu, podczas którego został uniewinniony^[12]. W 1964 roku współtworzył w Gdańsku Spółdzielnię Remko-Service zajmującą się międzyrejsowymi i awaryjnymi remontami statków, która została znacjonalizowana w 1970 roku^[13].

Żonaty z łączniczką AK Stanisławą Bogacką (ps. „Stasia”) z domu Bijak (1919–2019^[14][15])^[3]. Miał dwie córki: aktorkę Joannę Bogacką i Iwonę Bogacką-Piękoś^[3][16].

• Krzyż Walecznych
• Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939, Londyn
• Krzyż Armii Krajowej, Londyn
• Krzyż Partyzancki^[17]

• Henryk Piskunowicz: Mokotowski Oddział Kedywu Okręgu Warszawa AK. Warszawa: Instytut Historii PAN, 1997.