![]() | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1943 |
Nazwa wyróżniająca |
Berliński[1] |
Tradycje | |
Nadanie sztandaru |
11 stycznia 1945 |
Kontynuacja | |
Organizacja | |
Numer | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
2 Berliński pułk piechoty (2 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Pułk sformowany został 14 maja 1943 w obozie sieleckim, w składzie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, w oparciu o sowiecki etat Nr 04/501 pułku strzeleckiego. Żołnierze złożyli przysięgę 15 lipca[5].
Skład etatowy
[edytuj | edytuj kod]- 3 bataliony piechoty
- kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
- baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
- plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii
Razem:
żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765). Sprzęt:
162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm
Marsze i działania bojowe
[edytuj | edytuj kod]Pułk przez cały okres wojny walczył w składzie 1 Dywizji Piechoty. W dniach 12–13 października 1943 bił się pod Lenino. Wszedł do walki w pierwszym rzucie na prawym skrzydle dywizji na kierunku wsi Połzuchy. W 1944 pułk walczył o przyczółki na Wiśle pod Dęblinem, a w dniach 10–15 września 1944 uczestniczył w wyzwoleniu Pragi. Następnie walczył pod Warszawą w rejonie Jabłonna – Legionowo. W 1945 toczył boje na Wale Pomorskim, pod Mirosławcem i nad Zalewem Szczecińskim. W dniach 16–20 kwietnia forsował Odrę i Starą Odrę. Uczestniczył w szturmie Berlina. Nacierał w rejonie Berliner Strasse i gmachu Politechniki. Walki zakończył w parku Tiergarten[6].
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Żołnierze pułku
[edytuj | edytuj kod]Dowódcy
- płk Gwidon Czerwiński (18 V 1943 – 11 IV 1944)[7]
- płk Wiktor Sienicki (11 IV 1944 – ?)[7]
- ppłk Leon Gregorowicz
- ppłk Jan Czarnecki
- Włodzimierz Kopijkowski
Zastępcy dowódcy pułku ds. polityczno-wychowawczych[7]
- kpt. Leonard Borkowicz (29 V – 21 X 1943)
- kpt. Jakub Wachtel (21 X 1943 – ?)
- por. Władysław Stąpor (? – 7 IX 1944)
- por. Eugeniusz Oksanicz (3 IX – 1 XI 1944)
- por. Karol Bąkowski (5 XI 1944 – 27 I 1945)
- por. Stanisław Wancerz (9 II – 24 III 1945)
- por. Ignacy Flajszakier (30 III 1945 – ?)
Zastępcy dowódcy pułku ds. liniowych[7]
- mjr Paweł Wierchowodko (5 – 12 VIII 1943)
- ppłk Leon Skokowski (17 VIII 1943 – 19 I 1944)
- mjr Feliks Kondracki (8 IV – 31 VII 1944)
- mjr Jan Łopaciński (31 VII – 6 VIII 1944)[8]
- ppłk Piotr Samborski (11 VIII 1944 – ?)[8]
Szefowie sztabu[8]
- mjr Konstanty Gryżewski (29 V 1943 – ?)
- płk Witalis Kondratowicz (6 VI 1943 – 8 IV 1944)
- ppłk Eugeniusz Uszpalewicz (8 IV 1944 – ?)[9][8]
- kpt. Janusz Sieczkowski (1949-1951)
Kwatermistrze[10]
- kpt. Marian Masłowski (3 VI – 15 X 1943)
- kpt. Marian Koniewski (15 X 1943 – 16 II 1944)
- kpt. Eugeniusz Olejnik (16 II 1944 – ?)
Dowódcy 1 batalionu
- p.o. por. Stefan Zagórski (4 VI – 15 VI 1943)
- kpt. Bronisław Aleszkowski (9 VI 1943 – ?)
- mjr Bronisław Sławiński (15 VI 1943 – 28 III 1944)
- kpt. Stefan Zagórski (? – 29 IX 1944)
- kpt. Władysław Wróblewski (29 IX 1944 – 7 III 1945)
- kpt. Konstanty Pieńkowski (4 III 1945 – ?)
Dowódcy 2 batalionu
- p.o. ppor. Ryszard Lipiński (4 – 16 VI 1943)
- por. Stanisław Jakimionek (16 VI – 15 X 1943)
- p.o. por. Piotr Prygun (15 XI – 20 XII 1943)
- por. Stanisław Jakimionek (20 XII 1943 – 5 I 1944)
- kpt. Piotr Prygun (5 I – 6 VIII 1944)
- kpt. Jan Greczychin (6 – 17 VIII 1944)
- kpt. Władysław Laskowski (11 VIII 1944 – 9 II 1945)
- kpt. Teodor Smietański (Smietanin) (8 II – 19 III 1945)
- por. Tadeusz Cynkin (4 III 1945 – ?)
Dowódcy 3 batalionu
- p.o. ppor. Mieczysław Jurkowski (4 – 15 VI 1943)
- kpt. Stefan Karpowicz (11 VII – 27 IX 1943)
- p.o. ppor. Władysław Baranowski (27 IX – 15 X 1943)
- kpt. Stefan Karpowicz (15 X – 2 XI 1943)
- mjr Ludwik Barański (2 XI 1943 – 28 III 1944)
- mjr Jan Rembeza (13 III – 26 VIII 1944)
- kpt. Mikołaj Romanowski (22 IX 1944 – ?)
Dowódcy 1 kompanii fizylierów[11]
- por. Piotr Bogdziejewicz (31 V – 30 VIII 1943)
- por. Bronisław Orłowski (30 VIII – 12 X 1943)
- chor. Jakub Klejn (? – 14 IV 1944)
- ppor. Bogdan Zieleniak (14 IV – 2 VII 1944)
- chor. Tadeusz Cynkin (7 VII 1944 – 4 III 1945)
- por. Bolesław Kisielewicz (27 III – 12 IV 1945)
- por. Zygmunt Stein (29 IV 1945 – ?)
Dowódcy 2 kompanii fizylierów[12]
- por. Michał Siemionowicz (13 VII – 12 X 1943)
- chor. Jakub Klajn (6 XI 1943 – 4 IV 1944)
- ppor. Bogdan Zieleniak (4 IV 1944 – ?)
- ppor. Wiktor Nikołajew (18 VI – 18 IX 1944)
- por. Bolesław Kisielewicz (7 V 1945 – ?)
Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[13]

- chor. Tadeusz Biały
- por. Czesław Bielejewski
- ppor. Eugeniusz Borkacki
- por. Mikołaj Chocko[14]
- chor. Tadeusz Ćwik
- por. Stanisław Ejgert
- kpt. Ignacy Flajszakier
- por. Mieczysław Frenkiel
- ppor. Stefan Gajos
- por. Edmund Galla
- szer. Włodzimierz Gnietko
- ppor. Władysław Gumienny
- kpr. Kazimierz Guzik
- ppor. Marceli Hecht
- ppor. Mieczysław Janiszewski
- ppor. Rudolf Juraszek
- ppor. Franciszek Kamiński
- por. Aleksander Karaś
- kpr. Eugeniusz Kieczyło
- por. Jakub Klajn
- st. sierż. Franciszek Kłysz
- ogn. Paweł Kolada
- ppor. Józef Kołaczyński
- ppor. Karol Kołodziej
- kpr. Aleksander Kołpak
- ogn. Leopold Kozakiewicz
- plut. Michał Lisica
- chor. Tytus Łatek
- por. Leon Małek
- chor. Władysław Marek
- plut. Stefan Mazur
- ppor. Franciszek Mazurkiewicz
- ppor. Serafin Michalewski[14]
- plut. Antoni Michajłowicz
- szer. Franciszek Mróz
- kpt. Jan Muszyński[14]
- kpr. Stanisław Naszczyniec[14]
- chor. Władysław Otoksyn[14]
- por. Mikołaj Paprocki
- chor. Gustaw Peszel
- mjr Julian Pinkiewicz
- por. Eugeniusz Rajsk
- mjr Jan Rembeza
- kpt. Mikołaj Romanowski
- ppor. Grzegorz Rus
- mjr Piotr Samborski
- ppor. Feliks Siedlecki
- płk Wiktor Sienicki
- ogn. pchor. Józef Skurupa
- ppor. Stanisław Takarczyk
- ppor. Franciszek Wojciechowicz
- chor. Zygmunt Woźnica
- ppor. Eugeniusz Załucki
Sztandar pułku
[edytuj | edytuj kod]Sztandar ufundowany został przez społeczeństwo Zielonki w końcu 1944. Wręczenia dokonano 11 stycznia 1945[15].
Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 95x120 cm, obszyty częściowo żółtą frędzlą, przymocowany do drzewca przy pomocy sześciu tasiemek. Drzewce z jasnego drewna. Głowica w kształcie grotu umieszczonego na kuli[15].
Strona główna:
Na ciemno-czerwonym aksamicie aplikowany z białego jedwabiu i haftowany białą nicią orzeł. Nad nim, na aplikowanej białej wstędze, haftowany żółtą nicią napis: "ZA WASZĄ WOLNOŚĆ I NASZĄ". Pod orłem aplikowany biały kartusz z napisem: "II. P.P. I. D.P. IM. T. KOŚCIUSZKI 1944"[15].
Strona odwrotna:
Na białym płóciennym tle, pośrodku, aplikowany i olejno malowany wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Nad wizerunkiem i pod nim napis haftowany żółtą nicią: "BÓG HONOR I OJCZYZNA"[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego Nr 235 z 12 października 1945.
- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP Nr 053/Org. z 30.03.1946
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 427.
- ↑ Krajewski 1979 ↓, s. 50.
- ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 169-170.
- ↑ a b c d Krajewski 1979 ↓, s. 541.
- ↑ a b c d Krajewski 1979 ↓, s. 542.
- ↑ Kaczmarek 1980 ↓, s. 152.
- ↑ Krajewski 1979 ↓, s. 545.
- ↑ Krajewski 1979 ↓, s. 547.
- ↑ Krajewski 1979 ↓, s. 548.
- ↑ Krajewski 1979 ↓, s. 619–620.
- ↑ a b c d e Wachtel 1962 ↓, s. 274–275.
- ↑ a b c d Bigoszewska i Wiewióra 1974 ↓, s. 72.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
- Kazimierz Kaczmarek: Oni szturmowali Berlin. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980.
- Andrzej Krajewski: Drugi Berliński: z dziejów 2 Berlińskiego Pułku Piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony narodowej, 1979. ISBN 83-11-06344-3.
- Jakub Wachtel: Azymut Warszawa. Z dziejów 2 Berlińskiego pułku piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1962.