Akustyka (stgr. ἀκουστός akustós „słyszalny” od ἀκούω akuo „słyszę”) – dział fizyki i techniki zajmujący się zjawiskami związanymi z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych[1]. Ze względu na różnorodność działów akustyka jest obecnie traktowana jako nauka interdyscyplinarna, obejmująca poświęconą zagadnieniom podstawowym akustykę ogólną, oraz szereg działów akustyki stosowanej, zajmujących się praktycznym zastosowaniem zjawisk akustycznych.
Działy
[edytuj | edytuj kod]Do działów akustyki należą między innymi:
- Akustyka fizyczna dzieląca się z kolei na akustykę liniową i nieliniową, akustykę molekularną i kwantową oraz akustooptykę (optoakustykę).
- Geoakustyka dzieląca się na akustykę podwodną, akustykę morza oraz akustykę atmosferyczną, hydroakustyka zajmująca się propagacją fal akustycznych w wodzie oraz astroakustykę zajmującą się sprężystymi własnościami materii gwiazd, rolą fal akustycznych w procesach powstawania i rozwoju gwiazd oraz procesami wewnątrzgwiazdowymi.
- Akustyka słuchu dzieląca się na psychoakustykę (inaczej akustykę psychologiczną), zajmującą się zjawiskami percepcji dźwięku oraz akustykę fizjologiczną zajmująca się fizjologią układu słuchowego.
- akustyka mowy - akustyka mowy, dział akustyki zajmujący się badaniem struktury głosu ludzkiego.
- Akustyka foniczna, obejmująca zakres częstotliwości słyszalnych przez człowieka od 20 Hz do 20–22 kHz (częstotliwości w przedziale 16–20 Hz są jedynie wyczuwane przez człowieka), akustyka ultradźwięków obejmująca częstotliwości większe od słyszalnych oraz akustyka infradźwięków obejmująca częstotliwości mniejsze (od ułamków do kilku herców). Akustykę foniczną można z kolei podzielić na akustykę mowy, akustykę muzyczną, akustykę cybernetyczną, elektroakustykę, akustykę wnętrz dzielącą się z kolei na akustykę architektoniczną i budowlaną, akustykę urbanistyczną oraz akustykę środowiska.
- Akustyka przemysłowa – wibroakustyka.
- Akustyka okrętowa.
- Bioakustyka zajmująca się wpływem fal akustycznych na organizmy żywe i akustyka biomedyczna zajmująca się zastosowaniem fal akustycznych w medycynie.
- Elektroakustyka.
- Akustyka kryminalna, której przedmiotem jest analiza sygnałów akustycznych (głównie ich nagrań) na potrzeby sądownictwa. W obrębie zainteresowań akustyki przestępstwa znajdują się między innymi: badania fonoskopijne (patrz: fonoskopia), identyfikacja i autentyzacja mówców, weryfikacja autentyczności nagrań (dobrze znana wszystkim Polakom z afer Oleksego i Rywina) oraz identyfikacja zdarzeń akustycznych zarejestrowanych na nośniku dźwięku.
Badania akustyczne mają szczególne znaczenie w oceanografii, przemyśle fonograficznym, przemyśle maszynowym, a zwłaszcza lotniczym (porównaj: defektoskopia) i samochodowym, a także w architekturze i wielu gałęziach gospodarki.
Dziedziny pokrewne
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ akustyka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-22] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Maciej Mulak, Akustyka od kuchni – ile możemy zdziałać z falą dźwiękową, kanał „Fizyka bez zamulania” na YouTube, 14 maja 2025 [dostęp 2025-10-17].