![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
26 marca 1958 |
---|---|
Prezydent Estonii | |
Okres |
od 11 października 2021 |
Poprzednik | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Alar Karis (ur. 26 marca 1958 w Tartu[1]) – estoński genetyk, naukowiec, nauczyciel akademicki i urzędnik państwowy. Rektor Estońskiego Uniwersytetu Przyrodniczego (2003–2007) oraz Uniwersytetu w Tartu (2007–2012), w latach 2013–2018 kontroler państwowy, od 2018 do 2021 dyrektor Estońskiego Muzeum Narodowego, od 2021 prezydent Estonii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Z wykształcenia biolog, specjalista w zakresie genetyki[2][3]. W 1981 ukończył studia na Estońskiej Akademii Rolniczej. W 1987 uzyskał stopień kandydata nauk w instytucie eksperymentalnej medycyny weterynaryjnej Akademii Nauk Białoruskiej SRR[2]. W latach 1981–1987 był pracownikiem naukowym w Eesti Loomakasvatuse ja Veterinaaria Instituut (instytucie hodowli zwierząt i medycyny weterynaryjnej), następnie do 1992 pracował w Eesti Biokeskus, centrum badawczym zajmującym się genetyką. W latach 1993–1998 zawodowo związany z wydziałem medycznym Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie[2].
W 1999 objął stanowisko profesora na Uniwersytecie w Tartu, został też kierownikiem katedry zoologii. Pełnił funkcję rektora Estońskiego Uniwersytetu Przyrodniczego (2003–2007) oraz rektora Uniwersytetu w Tartu (2007–2012). W latach 2013–2018 sprawował konstytucyjny urząd kontrolera państwowego. W 2018 został dyrektorem Estońskiego Muzeum Narodowego[2].
W sierpniu 2021 współrządzące Estońska Partia Centrum oraz Estońska Partia Reform wysunęły kandydaturę Alara Karisa na stanowisko prezydenta Estonii[1]. 30 sierpnia, będąc jedynym kandydatem, w pierwszym głosowaniu otrzymał 63 głosy w 101-osobowym Riigikogu, nie uzyskując wymaganej większości 2/3 ogólnej liczby deputowanych[4]. 31 sierpnia oficjalnie poparła go centroprawicowa Isamaa; tegoż dnia w drugim głosowaniu Alar Karis został wybrany na urząd prezydenta większością 72 głosów[1]. Stanowisko to objął 11 października 2021[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Łańcuch Orderu Herbu Państwowego (z urzędu, 2021)[6]
- Order Gwiazdy Białej IV klasy (2007)[7][8]
- Komandor Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja, 2011)[8]
- Krzyż Uznania III klasy (Łotwa, 2013)[9]
- Krzyż Komandorski Orderu Lwa Finlandii (Finlandia, 2013)[10]
- Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa, 2023)[11]
- Order Królewski Serafinów (Szwecja, 2023)[12]
- Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2024)[13][14]
- Łańcuch Krzyża Wielkiego Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 2024)[15]
- Order Orła Białego (Polska, 2025)[16]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Aleksandra Krzysztoszek , Estonia ma nowego prezydenta. Kim jest Alar Karis? [online], euractiv.pl, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-02] .
- ↑ a b c d Alar Karis, etis.ee [zarchiwizowane 2021-09-02] (est.).
- ↑ Who is Estonia’s next president Alar Karis? [online], err.ee, 30 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-02] (ang.).
- ↑ Alar Karis fails to get elected at Riigikogu first ballot [online], err.ee, 30 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-02] (ang.).
- ↑ Gallery: Alar Karis sworn in as president of Estonia [online], err.ee, 11 października 2021 [dostęp 2021-10-11] (ang.).
- ↑ Teenetemärkide seadus. Vastu võetud 19.12.2007 [online], riigiteataja.ee [dostęp 2024-11-15] (est.).
- ↑ Alar Karis selected as head of the Estonian National Museum [online], kul.ee, 31 października 2024 [dostęp 2024-11-15] (ang.).
- ↑ a b Auditor General Alar Karis [online], riigikontroll.ee, 4 sierpnia 2021 [dostęp 2024-11-15] (ang.).
- ↑ Par Atzinības krusta piešķiršanu [online], vestnesis.lv, 10 kwietnia 2019 [dostęp 2025-03-02] (łot.).
- ↑ Пять эстонцев удостоились в Финляндии высоких наград [online], postimees.ee, 4 czerwca 2013 [dostęp 2025-03-02] (ros.).
- ↑ Par apbalvošanu ar Triju Zvaigžņu ordeni [online], vestnesis.lv, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2025-03-02] (łot.).
- ↑ Statsbesök till Estland [online], kungahuset.se, 2 maja 2023 [dostęp 2025-03-02] (szw.).
- ↑ Estonian president awarded Order of Prince Yaroslav the Wise by Zelenskyy [online], err.ee, 25 sierpnia 2024 [dostęp 2024-11-15] (ang.).
- ↑ Указ Президента України № 576/2024 Про відзначення державними нагородами України, president.gov.ua, 23 sierpnia 2024 [zarchiwizowane 2025-03-12] (ukr.).
- ↑ Suomen Valkoisen Ruusun ritarikunnan suurristin ketjuineen ulkomaalaiset saajat [online], ritarikunnat.fi [dostęp 2024-12-18] (fiń.).
- ↑ W Estonii o bezpieczeństwie w regionie i na świecie [online], prezydent.pl, 8 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-08] .