Cieksyn
52°34′23″N 20°40′01″E/52,573056 20,666944| wieś | |
.jpg) Kościół pw. św. Doroty | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
468[2] |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
05-192[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WND |
| SIMC |
0119899[4] |
Położenie na mapie gminy Nasielsk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego  | |
| 52°34′23″N 20°40′01″E/52,573056 20,666944[1]
| |
Cieksyn – wieś sołecka[5] w Polsce położona na Wysoczyźnie Ciechanowskiej w województwie mazowieckim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nasielsk[4][6]. Leży przy ujściu rzeczki Nasielnej do Wkry[7].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0119907 | Cieksynek | część wsi |
| 0119913 | Kolonia Cieksyn | kolonia |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś istniała już prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV w., o czym świadczą zapisy w kronikach kościelnych z 1423 r. Według informacji z 1449 r. tutejszy kościół uposażony był przez Falentę, a od początku XV w. wieś była w posiadaniu rodziny Bielińskich.
Ziemak z Cieksyna w 1516 r. pełnił urząd kasztelana ciechanowskiego.
Prywatna wieś szlachecka Cieksyno położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie nowomiejskim ziemi zakroczymskiej województwa mazowieckiego[8].
W rejonie tym były prowadzone intensywne walki w trakcie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. W miejscowym kościele wmurowane są kamienne kule armatnie pochodzące jeszcze z okresu wojny polsko-szwedzkiej.
W latach 1952–1954 miejscowość była siedzibą gminy Cieksyn. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cieksyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
W latach 1990–2010 Cieksyn rozwinął się turystycznie. W okolicy powstały liczne osiedla działkowe i gospodarstwa agroturystyczne.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Kościół parafialny pod wezw. św. Doroty, gotycko-renesansowy, jednonawowy z prostokątnym prezbiterium zamkniętym od wschodu apsydą. Od północy zakrystia i wieża, pod którą kaplica. Wzniesiony w 3 ćwierci XVI w. przez płocki warsztat Jana Baptysty Wenecjanina, należy do tzw. "grupy pułtuskiej" charakteryzującej się kolebkowym, ornamentowanym sklepieniem nawy i prezbiterium. Na ścianie nawy figuralne płyty nagrobne biskupa Jana Borukowskiego i jego brata, Piotra Borukowskiego, opata benedyktynów w Płocku.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Na południe od wsi przebiega droga wojewódzka nr 571[7]. W miejscowości znajduje się przystanek kolejowy Cieksyn[7], obsługiwany przez pociągi Kolei Mazowieckich na szlaku Nasielsk-Płońsk[9].
Pomniki przyrody
[edytuj | edytuj kod]We wsi liczne pomniki przyrody:[10]
- lipa drobnolistna obok kościoła - 24 m wys., obwód 670 cm[7]
- klon zwyczajny 22 m.
- 3 lipy drobnolistne po 21 m.
- 6 dębów szypułkowych po 19 m.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W Cieksynie rozpoczyna się niebieski pieszy szlak turystyczny prowadzący doliną Wkry do Pomiechówka[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17346
- ↑ Raport o stanie gminy Nasielsk w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 9
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 163 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c d e Juliusz Uliasz, Dariusz Wiśniewski, Anna Tekiel, Elżbieta Mlącka: Legionowo: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2006. ISBN 83-7135-228-X.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Rozkład stacyjny dla stacji Cieksyn. Infopasażer. [dostęp 2013-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (pol.).
- ↑ Studium uwar. zagosp. przestrzennego m. i gm. Nasielsk. [dostęp 2008-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-15)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cieksyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 683.
