Spis treści
Czasowniki posiłkowe w języku angielskim
Czasowniki posiłkowe w języku angielskim – grupa czasowników posiłkowych używanych jako pomocnicze do tworzenia konstrukcji gramatycznych, głównie czasów i stron. W języku angielskim reprezentują je to have i to be.
To be
[edytuj | edytuj kod]Czasownik to be („być”) używany jest w swym znaczeniu podstawowym oraz jako czasownik pomocniczy do tworzenia czasów ciągłych. odmienia się nieregularnie[1]:
Forma oznajmująca | Forma pytająca | Forma przecząca |
---|---|---|
I am, I was | am I?, was I? | I am not, I was not |
you are, you were | are you?, were you? | you are not, you were not |
he/she/it is, he/she/it was | is he/she/it?, was he/she/it? | he/she/it is not, he/she/it was not |
we are, we were | are we?, were we? | we are not, we were not |
you are, you were | are you?, were you? | you are not, you were not |
they are, they were | are they?, were they? | they are not, they were not |
W języku mówionym stosuje się następujące skróty[2]:
- are + not → aren't
- were + not → weren't
- is + not → isn't.
Forma imiesłowu przeszłego biernego: been.
Czasownik ten nie tworzy również form z czasownikiem posiłkowym do. W zdaniu przeczącym stawia się przeczenie bezpośrednio przy czasowniku głównym formie osobowej. W zdaniu pytającym następuje przestawienie podmiotu i orzeczenia. Na przykład: I am not French. → Nie jestem Francuzem. Are you there? → Jesteś tam?. Who are you? → Kim jesteś?
to be + bezokolicznik
[edytuj | edytuj kod]Konstrukcję tworzy się dodając do formy osobowej bądź nieosobowej czasownika to be odpowiednią formę bezokolicznika.
- W stylu formalnym konstrukcja informuje i oficjalnych planach i uzgodnieniach: The President is to visit Norway next week → Prezydent ma udać się do Nowego Jorku.
- Warunek wstępny w trybie warunkowym. Użycie tej formy informuje, że wydarzenie przedstawione w tej konstrukcji jest warunkiem wstępnym – musi zajść najpierw, by było możliwe co innego; If you are to get there by lunchtime, you had better hurry → Jeśli chcesz dotrzeć tam przed obiadem, lepiej byś się pośpieszył.
- Polecenia i nakazy: You are to do your homework → Masz zrobić zadanie domowe.
- Czasownik be z bezokolicznikiem w stronie biernej używany jest w instrukcjach: This cover is not to be removed[3] → Nie wolno usuwać tej okładki.
Formy odmiany tej konstrukcji w czasie teraźniejszym i przeszłym są analogiczne do czasownika to be[2].
To have
[edytuj | edytuj kod]Czasownik oznacza mieć i odmienia się nieregularnie[4]. W formie pytającej i przeczącej możliwe są dwa warianty: tworzenie pytań przez inwersję i (zwłaszcza w odmianie amerykańskiej) z operatorami do, does, did. Poniżej wzory odmiany w czasie teraźniejszym i przeszłym w obu wersjach[5]:
Forma oznajmująca | Forma pytająca | Forma przecząca |
---|---|---|
I have, I had | have I? do I have? * had I? did I have? | I have not, I do not have * I had not, I did not have |
you have, you had | have you?, do you dave? * had you?, did you have? | you have not, you do not have * you had not, you did not have |
he/she/it has, he/she/it had | has he/she/it?, does he/she/it have? * had he/she/it?, did he/she/it have? | he/she/it has not, he/she/it does not have * he/she/it had not, he/she/it did not have |
we have, we had | have we?, do we have? * had we?, did we have? | we have not, we had not |
you have, you had | have you?, do you dave? * had you?, did you have? | you have not, you do not have * you had not, you did not have |
they have, they had | have they?, do they have? * had they?, do they have? | they have not, they do not have * they had not, theuy did not have |
W języku mówionym stosuje się następujące skróty[4]:
- have + not → haven't
- had + not → hadn't
- has + not → hasn't.
Forma imiesłowu przeszłego biernego: had.
Czasownika have używa się na kilka sposobów[5]:
- jako czasownika posiłkowego do tworzenia czasów w aspekcie perfect: I remembered his face, but I had forgotten his name → Pamiętałem jego twarz, ale zapomniałem jego imię
- do informowania o własności, stosunkach i innych stanach: They have three cars → Oni mają trzy samochody
- do informowania o czynnościach i doświadczeniach: I am going to have a bath → Zamierzam wziąć kąpiel.
- z bezokolicznikiem, do informowania o zobowiązaniach: I had to work last Sunday → Musiałem pracować w zeszłą niedzielę.
- w formie dopełnienie + czasownik. do informowania o sprawstwie i doświadczaniu: We had our car stolen last week → Ukradziono nam samochód w zeszłym tygodniu.
have got
[edytuj | edytuj kod]Have got jest morfologicznie formą czasu Present Perfect, jednak jej znaczenie jest takie samo jak czasu teraźniejszego prostego[6].
Odmiana have got dla czasu teraźniejszego i przeszłego wygląda następująco[6]:
Forma oznajmująca | Forma pytająca | Forma przecząca |
---|---|---|
I have got, I had got | have I got?, had I got? | I have not got, I had not got |
you have got, you had got | have you got?, had you got? | you have not got, you had not got |
he/she/it has got, he/she/it had got | has he/she/it got?, had he/she/it got? | he/she/it has not got, he/she/it had not got |
we have got, we had got | have we got?, had we got? | we have not got, we had not got |
you have got, you had got | have you got?, had you got? | you have not got, you had not got |
they have got, they had got | have they got? had they got? | they have not got, they had not got |
W języku mówionym stosuje się następujące skróty[4]:
- have → 've
- has → 's
- had → 'd
- have + not → haven't
- had + not → hadn't
- has + not → hasn't.
Znaczenie konstrukcji jest takie samo jak czasownika have w znaczeniu „mieć”, „posiadać”, jednak używa się go w sytuacjach mniej formalnych[6]. Forma taka brzmi bardziej naturalnie[3]. Konstrukcja jest rzadziej spotykana w amerykańskiej odmianie angielskiego; często też wypada have: I got a problem. Formy have got nie używa się, gdy mowa o stanach zwyczajowych bądź czynnościach powtarzających: I often have toothache. We don't usually have beer in the house[3].
have to
[edytuj | edytuj kod]Struktura have to konotuje czasownik w bezokoliczniku bez cechy to. Odmienia się jak regularny czasownik have z operatorami do i does[7]. Istnieje również potoczna forma have got to o identycznym znaczeniu i podobnym użyciu, ograniczonym jednak do czasu teraźniejszego prostego[7].
Forma oznajmująca | Forma pytająca | Forma przecząca |
---|---|---|
I have to, I had to | do I have to?, did I have to? | I don't have to, I didn't have to |
you have to, you had to | do you have to?, did you have to to? | you don't have to, youdidn't have to |
he/she/it has to, he/she/it had to | does he/she/it have to?, did he/she/it have to? | he/she/it doesn't have to, he/she/it didn't have to |
we have to, we had to | do we have to?, did we have to? | we have not to, we had not to |
you have to, you had to | do you have to?, did you have to to? | you don't have to, youdidn't have to |
they have to, they had to | do they have to? did they have to? | they don't have to, they didn't have to |
Użycie konstrukcji have/have got to:
- Przymus i zobowiązanie[7]: It's a terrible job. We have to start work at 7 a.m. → To straszna praca. Musimy zacząć pracować o siódmej.
- Konieczność[7]: Everyone has to eat to live → Każdy musi jeść aby żyć.
- Have (got) to opisuje z reguły zobowiązania zewnętrzne, podczas gdy must - wewnętrzne[7]. I have to be very careful, my boss will tell me off if I spoil it → Muszę być ostrożny, szef mnie objedzie, jak to zepsuję (przymus zewnętrzny). I must be very careful, I've lost my keys → Muszę być ostrożny, już raz zgubiłem klucze (przymus wewnętrzny, mówiący zdaje sobie sprawę, że coś jest nie tak z jego koncentracją)
- Forma przecząca don't/doesn't/didn't/won't have to oznacza brak przymusu lub nacisku, czym różni się od czasownika must[7]: I musn't lie, unless I am accused of perjury → Nie wolno mi kłamać, inaczej oskarżą mnie o krzywoprzysięstwo. I don't have to lie, they know the truth → Nie muszę kłamać, oni znają prawdę.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 61. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 189. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b c Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 81. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ a b c Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 189-193. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 205. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ a b c Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 193-195. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b c d e f Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 194-196. ISBN 0-582-40574-2.