Przymiotnik w języku angielskim – budowa, występowanie w konstrukcjach gramatycznych i stopniowanie przymiotnika w języku angielskim. Przymiotnik używany jest do opisu jakości desygnatu, wyrażonego najczęściej rzeczownikiem[1].
Forma przymiotnika
[edytuj | edytuj kod]W języku angielskim przymiotnik nie odmienia się przez liczby ani nie ma charakterystycznej końcówki, po której byłby rozpoznawalny, choć istnieją grupy przymiotników o charakterystycznych końcówkach[1]:
- -al: actual, final, general
- -ed: confused, surprised, stoned
- -ic: basic, atomic, generic
- -ent: promnent, efficient, prurient
- -ble: visible, recognisable, probable
- -ing: amusing, terryfying, growing
- -ive: deceptive, attractive, sensitive
- -(l)y: angry, dirty, funny
- -an: American, human, indian
- -ous: cantankerous, furious, ominous
- -ar: popular, regular, similar
- -ful: colourful, grateful, respectful
- -less: careless, topless, harmless.
Zazwyczaj przymiotniki mają swoje przeciwstawieństwa[1]: good → bad, hot → cold, attractive → unatractive,
Pozycja przymiotnika w zdaniu
[edytuj | edytuj kod]Przymiotnik może w zdaniu zajmować miejsce przydawki i orzecznika.
Najczęstszą pozycją przymiotnika jest przydawka określająca rzeczownik. Istnieją przymiotniki, mogące wystąpić jedynie w tej pozycji, np. cief, fellow, utter, upper[1]: a main road, the cief inspector.
Mod | Adj | N |
---|---|---|
a | young | woman |
tall | trees | |
some | hot | water |
our | national | sport |
a | tall young | woman |
a | beautiful old | town |
Przymiotnik pojawiający się po czasowniku be występuje w funkcji orzecznika[1]:
S | VP | Comp | ... |
---|---|---|---|
The road | was | narrow | here |
The train | will be | late | |
It | has been | sunny | today |
Oprócz czasownika to be, w charakterze łącznika występować mogą takie czasowniki jak" become, look, seem, stay[1]:
S | VP | Comp | ... |
---|---|---|---|
Fresh bread | is becoming | expensive | in this town |
This sofa | looks | comfortable | |
The weather | will stay | sunny | tomorrow |
Kolejność przymiotników w języku angielskim
[edytuj | edytuj kod]Przymiotniki angielskie mogą występować w grupach. Ich położenie nie jest dowolne; istnieją ścisłe zasady ich uporządkowania[2]:
- Opis przed klasyfikacją:
Przedimek | Opis | Klasyfikacja | Rzeczownik |
---|---|---|---|
an | old | political | idea |
This | green | wine | bottle |
blue | suede | shoes |
- Opinia przed opisem:
Przedimek | Opinia | Opis | Rzeczownik |
---|---|---|---|
a | lovely | cool | drink |
This | silly | fat | dog |
beautiful | green | meadow |
- Porządek słow opisujących:
Przedimek | Wielkość | Wiek | Kształt | Kolor | Pochodzenie | Tworzywo | Rzeczownik |
---|---|---|---|---|---|---|---|
a | fat | old | white | horse | |||
a | small | green | wollen | jersey | |||
new | Italian | boots | |||||
an | enormous | brown | German | glass | mug |
Stopniowanie przymiotnika i przysłówka
[edytuj | edytuj kod]Przymiotniki i przysłówki mogą się stopniować. Stopniowanie przysłówka wygląda identycznie jak stopniowanie przymiotnika. W języku angielskim występuje stopniowanie[3]:
- proste – stopień wyższy to stopień równy z dodaną końcówką -er, stopień najwyższy zaś tworzy się, dodając do stopnia równego końcówkę -est oraz przedimek określony the, np. fast – faster – the fastest (szybki – szybszy – najszybszy)[4]. Rzeczowniki zakończone na -y zmianiają samogłoskę na -i: happy → happier → the happiest. W przypadku więkdzości przymiotników dwusylabowych możliwe jest stopniowanie proste, jednak niektóre, zakończone na -ful, -ed, -ing, -less stopniują się opisowo[2].
- złożone – stopień wyższy tworzy się przez dodanie wyrazu more przed przymiotnikiem w stopniu równym, a najwyższy poprzez umieszczenie wyrażenia the most przed formą podstawową (stopniem równym) przymiotnika. Ten rodzaj stopniowania dotyczy przymiotników i przysłówków mających ponad dwie sylaby, np. important – more important – the most important (ważny – ważniejszy – najważniejszy),
Stopniowanie opisowe stosuje się, jeśli przymiotnik ma więcej niż dwie sylaby[5]. Stopniowanie opisowe jest możliwe z przymiotnikami jednosylabowymi, zwłaszcza, jeśli po przymiotniku nie występuje od razu przyimek than[5]: The road is getting more and more steep → Droga jest coraz bardziej stroma (forma steeper and steeper jest również możliwa).
- nieregularne – przymiotniki stopniujące się nieregularnie to m.in. bad, good, itp.:
- bad – worse – the worst (zły – gorszy – najgorszy),
- good – better – the best (dobry – lepszy – najlepszy)
Nie stopniują się przymiotniki i przysłówki nazywające stałą cechę (kolor, materiał itp.), np. yellow – żółty, wooden – drewniany.
Użycie przymiotnikowe rzeczownika i rzeczownikowe przymiotnika
[edytuj | edytuj kod]Rzeczownik może pełnić funkcję przymiotnika, np. a rehabilitation ward → oddział rehabilitacyjny. Przymiotnik poprzedzony przedimkiem określonym the staje się rzeczownikiem zbiorowym, np. the poor → biedni (ludzie)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 15-19. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 8-14. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 145-148. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 89-92. ISBN 0-582-40574-2.
- ↑ a b Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 81. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ Tomasz Wyżyński: Wielki uniwersalny słownik angielsko-polski. Warszawa: Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K., 2008, s. 1336. ISBN 978-83-7404-900-9.