| bóstwo urodzaju | |
 Denar z wyobrażeniem Libera i Libery (78 r. p.n.e.) | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
| Nazwa święta | |
| Odpowiednik |
Dionizos/Bakchus (grecki) |
Liber, Liber Pater – rzymskie bóstwo urodzajów, często nazywane italskim Dionizosem.
Należał do dawnych bóstw staroitalskich, jego kult wywodził się z Lacjum[1]. Początkowo związany z końmi i zbożem, łączony był z wegetacją i płodnością natury oraz z obrzędami związanymi z produkcją wina[2]. Śladem dawnego kultu bóstwa były obchodzone 17 marca Liberalia[3].
Jego małżonką i żeńską odpowiedniczką była Libera[1]. Razem z Ceres i Liberą należał do tzw. triady plebejskiej, której wybudowano świątynię w Rzymie na Awentynie w czasie wojny z Latynami[4]. Świątynię poświęcono w 493 p.n.e. za konsulatu Spuriusza Kassjusza, trzy lata po ślubowaniu jej wzniesienia przez dyktatora Aulusa Postumiusa[5][6][7].
Podobnie jak większość najstarszych wiejskich bóstw latyńskich, nie posiadał własnych mitów. Obdarzano go przydomkiem Pater, co miało świadczyć o dawności jego kultu[8]. Dość wcześnie utożsamiony z greckim Dionizosem-Bakchusem, czczony był jako Bakchus-Liber[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bogowie, demony, herosi 1996 ↓, s. 241.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 93, 103.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 105–132.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 53–54.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 54.
- ↑ Jaczynowska 1987 ↓, s. 38–39.
- ↑ Dionizjusz ↓, VI 94.
- ↑ Musiał 2009 ↓, s. 95.
- ↑ Bogowie, demony, herosi 1996 ↓, s. 242.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danuta Musiał: Dionizos w Rzymie. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2009. ISBN 978-83-88737-89-3.
- Bogowie, demony, herosi. Leksykon. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996. ISBN 83-70-06597-X.
- Maria Jaczynowska: Religie świata rzymskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07405-1.
- Dionizjusz z Halikarnasu: Starożytność rzymska.
