Zobacz multimedia związane z tematem: Lituus

Lituus (łac. lituus) – laska kapłańska rzymskich augurów.

Laska lituus była atrybutem augura, a jej noszenie przywilejem związanym z tym urzędem kapłańskim. Kapłan używał jej w obrzędach religijnych. Przede wszystkim służyła do zakreślania świętego kręgu templum, czyli miejsca przeprowadzania auspicjów oraz wskazywania stamtąd obserwowanego fragmentu nieba. Augur posługiwał się nią też np. przy wyznaczaniu miejsca pod nową świątynię czy budynek publiczny, jak również podczas składania ofiar^[1].

Według podań Romulus jako założyciel Rzymu miał wyznaczyć tą laską granice przyszłego miasta^[2]. Przechowywano ją na Palatynie w gmachu kapłanów salijskich aż do pożaru miasta^[3].

Łacińska nazwa lituus była również używana od starożytności, poprzez średniowiecze aż do czasów nowożytnych, na oznaczenie różnych instrumentów muzycznych – zarówno dętych (jak trąbki czy rogi, ale też cynków i kromornów), jak i strunowych szarpanych (jak cythara, guiterna, psalterium, timpanum, campanula czy lutnia)^{[potrzebny przypis]}.

• pastorał

• Maria Jaczynowska: Religie świata rzymskiego. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-0107405-1. Brak numerów stron w książce
• Marcus Tullius Cicero: O naturze bogów; O wróżbiarstwie ; O przeznaczeniu. Warszawa: PWN, 1960. Brak numerów stron w książce

• p
• d
• e

Religia i mitologia rzymska

Główni bogowie	Apollo Ceres Diana Fortuna Janus Junona Jupiter Kwiryn Luna Mars Merkury Minerwa Neptun Pluton Roma Sol Wenus Westa Wulkan
Inni bogowie i pomniejsze bóstwa	Acca Larentia Adranus Angerona Anna Perenna Averruncus Aurora Bachus Bellona Bona Dea Caeculus Clitumnus Cloacina Coelus Consus Dis Pater Edulica Eskulap Fatum Faunus Ferentina Feronia Flora Geniusz Glykon Inuus Juturna Karmenta Kastor i Polluks Kupidyn Lactans Lacturnus Lary Lawerna Liber Libertas Libitina Limentinus Lua Lucina Luperkus Maja Majus Mana Genita Many Mater Matuta Momus Mutunus Tutunus Natio Nox Ops Orkus Pales Pax Penaty Picumnus Picus Pilumnus Pomona Portunus Prozerpina Salus Saturn Salacja Sancus Sator Segetia Silvanus Somnus Soranus Sterquillinus Summanus Sol Invictus Tages Talassius Tellus Terminus Tiberinus Veiovis Volturnus Wertumnus Wiktoria
Personifkacje	Abudantia Aequitas Aeternitas Aius Locutius Alacritas Annona Bonus Eventus Canens Caritas Claritas Clementia Concordia Constantia Copia Discordia Disciplina Fama Fames Fecunditas Felicitas Fides Gloria Hilaritas Honos Indulgentia Iucunditas Iustitia Iuventas Iuventus Laetitia Liberalitas Mens Moneta Mors Necessitas Nobilitas Patientia Perpetuitas Pietas Providentia Pudicitia Religio Roma Aeterna Quies Securitas Spes Tranquilitas Ubertas Veritas Virtus
Legendarni założyciele	Ankus Marcjusz Egeria Eneasz Numa Pompiliusz Romulus i Remus Serwiusz Tuliusz
Kapłani	augur Bractwo Arwalskie epulon flamen haruspik lituus pontifex maximus pontyfik przybory kapłańskie quindecemviri sacris faciundis rex Nemorensis rex sacrorum saliowie sodales Augustales Titii sodales westalka
Wierzenia i praktyki	Agonalia Ambarvalia auspicjum Bachanalia Caristia Carmentalia Carnalia Cerealia Compitalia Concordiae Consualia Decennalia Dies sanguinis Divalia Epulum Iovis Faunalia Feralia Floralia Fornacalia Genius loci hieromancja homo sacer Idy marcowe indigetes Iunonalia Księgi sybillińskie Larentalia Lucaria Ludi Apollinares Ludi Plebeii Ludi Romani Ludi saeculares Ludi Taurei Luperkalia lustrum Matronalia Merkuralia kult cezarów mitologia mit założycielski Nemoralia Neptunalia numen obnuntiatio Ofiary argejskie Paganalia Parilia pomerium Portunalia Quinquatria Robigalia Saturnalia świątynie rzymskie święto Herkulesa święta Terminalia Tubilustrium Vinalia Veneralia Vertumnalia Vestalia Vortumnalia Vulcanalia