Płonka (województwo lubelskie)
50°50′46″N 22°58′36″E/50,846111 22,976667
| wieś | |
 Kościół pw. Narodzenia NMP, 1793 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-330[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LKS |
| SIMC |
0897757[5] |
Położenie na mapie gminy Rudnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krasnostawskiego  | |
| 50°50′46″N 22°58′36″E/50,846111 22,976667[1]
| |
Płonka – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Rudnik[6][5].Leży przy drodze nr 837.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Rudnik. W skład sołectwa Płonka wchodzi także Płonka-Kolonia[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 523 mieszkańców[8].
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0897763 | Płonka Poduchowna | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy wieś wzmiankowano w 1359 r. w akcie pierwszego rozgraniczenia ziem lubelskiej i chełmskiej. W następnych stuleciach (do XVIII w.) należała do starostwa krasnostawskiego[9]. W 1429 r. król Władysław II Jagiełło nadał miejscowe sołectwo Stanisławowi Obermuntowi, do którego potomków należało do ok. 1516 roku. Na przełomie XV i XVI stulecia się w zastawie u Jana (Jakuba) Obermunta stolnika chełmskiego, któremu król Aleksander Jagiellończyk był winny znaczne sumy. Około 1520 r. po Obermuntach wieś, z nadania królewskiego, przejął Mikołaj Zamoyski, brat kanclerskiego dziadka – Feliksa Zamoyskiego. Z kolei w 1564 w dzierżawie rodu Boguszów. Wieś miała wówczas 7,25 łana (121, 8 ha) gruntów uprawnych, liczyła 13 kmieci na półłankach i 11 zagrodników. Były także folwark starościński, karczma, 2 stawy (jeden poniżej dworu, a drugi za kościołem) oraz młyn przy stawie. Ogólny dochód wynosił 14 zł rocznie z samej wsi. Według lustracji królewszczyzn w latach 1661–1665, istniała tu karczma oraz młyn[9].
W 1827 r. wieś liczyła 38 domów i 307 mieszkańców[10], zaś według spisu z r. 1921 (wówczas w pow. krasnostawskim) już 124 domy oraz 862 mieszkańców, w tym 37 Żydów i 3 prawosławnych.
W XIX stuleciu funkcjonował tu mały browar, w 1879 r. produkujący 1700 wiader piwa[10].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Pierwszy miejscowy kościół drewniany został wzniesiony przed 1429 roku odbudowany w 1626 po czym rozebrany około 1715. Na jego miejscu powstał następny w około 1728 roku, zaś trzeci, obecny kościół drewniany wzniesiono w 1793 r. Kilkakrotnie remontowany: w 1845, 1873, 1882, 1907, 1926, 1960 roku.
- Klasycystyczny murowany dwór parterowy z parkiem z 1841 r. Zdewastowany i opuszczony po 1945 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 102512
- ↑ Wieś Płonka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-22].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 938 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-20].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-20].
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-02-24]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b Bondyra 1993 ↓, s. według indeksu.
- ↑ a b Płonka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 310.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
- Wieś Płonka w liczbach. polskawliczbach.pl [dostęp 2020-09-05]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Płonka 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 310.
