Wikipedia:Strona główna

Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…że nadbużański dom letniskowy (na zdjęciu) trafił na prestiżową listę Iconic Houses?

…co było pierwowzorem Wikipedii?

…na czele którego kraju stała „matka odwaga”?

…kto kandydował trzykrotnie na urząd prezydenta Gwinei Bissau?

…z czego podczas II wojny światowej utrzymywał się oficer Jerzy Krzymowski?

…za pomocą której platformy internetowej nepalska młodzież wybrała nową premier tego kraju?

Wydarzenia

Inwazja Rosji na Ukrainę • wojna Izraela z Hamasem • XIX Konkurs Chopinowski

Chen Ning Yang

• Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii przyznano za „wyjaśnienie wzrostu gospodarczego napędzanego innowacjami”. Otrzymali ją: Philippe Aghion i Peter Howitt za „teorię zrównoważonego wzrostu poprzez twórczą destrukcję” oraz Joel Mokyr za „zidentyfikowanie warunków wstępnych dla zrównoważonego wzrostu poprzez postęp technologiczny” (13 października)
• Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała María Corina Machado za „niestrudzoną pracę na rzecz praw demokratycznych narodu wenezuelskiego i za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji” (10 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał László Krasznahorkai za „fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki” (9 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali Susumu Kitagawa, Richard Robson i Omar M. Yaghi za rozwój szkieletów metalo-organicznych (8 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali John Clarke, Michel Devoret i John M. Martinis za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym (7 października)
• Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali Mary Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej (6 października)

Zmarli: Chen Ning Yang (na zdjęciu) • Tomiichi Murayama • Ace Frehley • Raila Odinga • Jim Bolger • Aleksandr Ditiatin • Diane Keaton • John Lodge • Mirosław Chojecki • Adam Strzembosz

Rocznice

18 października: imieniny obchodzą m.in.: Bratumił, Siemowit i Łukasz
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:

Herb Wolnego Miasta Krakowa

Bolesław Limanowski

• 1685 – Ludwik XIV w mieście Fontainebleau wydał edykt, który odwołał chroniący protestantów edykt nantejski
• 1815 – utworzono Wolne Miasto Kraków (na ilustracji herb Wolnego Miasta Krakowa)
• 1835 – urodził się polski publicysta, historyk, socjolog, działacz socjalistyczny Bolesław Limanowski (na fotografii)
• 1905 – urodził się iworyjski polityk Félix Houphouët-Boigny, pierwszy prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej
• 1955 – zmarł hiszpański filozof kultury i eseista José Ortega y Gasset
• 2005 – zmarł radziecki ekonomista i polityk Aleksandr Jakowlew, pomysłodawca „pieriestrojki” i „głasnosti”, doradca Michaiła Gorbaczowa
  
  17 października • Kalendarium dzień po dniu • 19 października

Artykuł na medal

Madonna (ur. 16 sierpnia 1958 w Bay City) – amerykańska piosenkarka popowa, tekściarka, kompozytorka, producentka muzyczna i filmowa, aktorka, reżyserka, scenarzystka, tancerka, gitarzystka, pisarka, przedsiębiorczyni oraz filantropka. Nazywana „Królową Popu”, uchodzi za jedną z najpopularniejszych, najistotniejszych i najbardziej wpływowych postaci w historii muzyki rozrywkowej oraz ikonę popkultury. Znana z kontrowersji związanych z wykorzystywaniem w swojej twórczości motywów seksualnych i religijnych, a także nowatorskiego podejścia do teledysku oraz koncertu. Sprzedała ponad 400 milionów nagrań, co jest jednym z najwyższych wyników spośród wszystkich wykonawców w historii, w tym najwyższym spośród kobiet. Jej koncerty zarobiły ponad 1,6 miliarda dolarów amerykańskich, co plasuje ją w czołówce najbardziej dochodowych artystów w historii branży koncertowej. Według Forbesa jest jednym z najbogatszych muzyków na świecie, ponadto wielokrotnie plasowała się na pierwszych miejscach jego rocznych list najlepiej zarabiających artystów muzycznych. Ustanowiła liczne rekordy w zakresie list przebojów oraz sprzedaży muzyki i biletów na koncerty. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Strale – włoski niszczyciel z okresu międzywojennego i II wojny światowej typu Dardo. Nosił znak burtowy ST. Zbudowany w Genui we Włoszech, zwodowany w 1931 roku, wszedł do służby w marynarce włoskiej Regia Marina w 1932 roku. Walczył podczas wojny na Morzu Śródziemnym. Wyporność standardowa okrętu wynosiła 1220 ton, a pełna około 2000 ton. Uzbrojenie stanowiły cztery armaty kalibru 120 mm w zdwojonych stanowiskach i sześć wyrzutni torped oraz małokalibrowa artyleria przeciwlotnicza i uzbrojenie przeciwpodwodne. Napęd stanowiły turbiny parowe, prędkość projektowa wynosiła 38 węzłów, lecz realna podczas wojny około 30 węzłów. Okręt zatonął 21 czerwca 1942 roku po wejściu na skały u brzegów Tunezji. Czytaj więcej…