Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska (2018)
Data i miejsce urodzenia	19 września 1953 Bydgoszcz
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Marek Lewandowski (rozwód) Andrzej Jungowski (rozwód) Paweł Potoroczyn (rozwód)
Lata aktywności	od 1972
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Grażyna Szapołowska (ur. 19 września 1953 w Bydgoszczy) – polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, w latach 1977–1984 i 2004–2011 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie.

Laureatka Orła za główną rolę kobiecą w filmie Pan Tadeusz.

Urodziła się w Bydgoszczy. Jej ojciec miał pochodzenie łotewsko-polskie, a matka, Wanda, litewsko-polskie^[1][2]. Ma starszą o 11 lat siostrę Lidię^[3]. W wieku siedmiu lat przeniosła się z rodziną do Torunia^[3]. Gdy miała 11 lat, ojciec opuścił rodzinę^[3].

Po maturze wyjechała do Jeleniej Góry^[4], gdzie zadebiutowała w Teatrze Dolnośląskim rolą Rusałki w Legendzie (1972)^[5][6]. W latach 1972–1974 grała we Wrocławskim Teatrze Pantomimy. W 1977 ukończyła naukę na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST^[7]. Jeszcze w trakcie studiów grywała epizodyczne role w serialach telewizyjnych (m.in. w Czterdziestolatku i w Lalce). W latach 1977–1984 występowała w stołecznym Teatrze Narodowym, m.in. jako księżniczka w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego.

Na wielkim ekranie debiutowała rolą Jagody w polsko-jugosłowiańskim dramacie psychologicznym Zapach ziemi (1977). W 1981 zagrała rolę lesbijki Livii w filmie Márty Mészáros Inne spojrzenie (1982)^[8], rok później wystąpiła obok Jana Nowickiego w Wielkim Szu. Przełom w jej karierze nastąpił w 1983, wraz z występem w popularnej komedii muzycznej Lata dwudzieste... lata trzydzieste... Janusza Rzeszewskiego. W latach 80. ograniczyła występy w teatrze i skupiła się na pracy w filmie. Współpracowała z Krzysztofem Kieślowskim, u którego zagrała w Bez końca (1984) i Krótkim filmie o miłości (1988), za występ w którym otrzymała nagrodę Srebrnego Hugo na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago oraz nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na 13. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 1997 wystąpiła w docenionej przez krytyków roli matki w Kronikach domowych Leszka Wosiewicza, a podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnęła dłoń na Promenadzie Gwiazd. Za rolę Telimeny w filmie Andrzeja Wajdy Pan Tadeusz (1999), będącym ekranizacją poematu Adama Mickiewicza, otrzymała Orła za najlepszą rolę kobiecą w 2000. Grała za granicą, głównie w filmach węgierskich, włoskich i rosyjskich^[9]. W 2003 odsłoniła tablicę z odlewem swojego podpisu w Piernikowej Alei Gwiazd w Toruniu.

W 2005 wydała zbiór opowiadań pt. Pocałunki.

Występowała na scenie jako interpretatorka piosenki aktorskiej. Śpiewa sopranem^[10]. W 2008 uczestniczyła w programie rozrywkowym Polsatu Jak oni śpiewają. W kwietniu 2011 została zwolniona dyscyplinarnie z Teatru Narodowego w Warszawie przez Jana Englerta po tym, jak nie stawiła się na spektakl z powodu udziału w nagraniu telewizyjnym programu rozrywkowego Bitwa na głosy^[11], w którym występowała w charakterze jurorki.

Jej pierwszym mężem był aktor Marek Lewandowski, z którym rozwiodła się kilka miesięcy po ślubie^[12]. Jej drugim mężem był Andrzej Jungowski^[13], z którym ma córkę Katarzynę (ur. 1978)^[14]. Jej trzecim mężem był dziennikarz Paweł Potoroczyn. Od 2002 jej partnerem życiowym jest przedsiębiorca Eryk Stępniewski^[15]. Mieszka w Warszawie w Aninie^[16].

• 2008: Pozory mylą (reż. Janusz Majewski) jako Arabella Lazenby
• 2004: Hamlet (reż. Łukasz Barczyk) jako Gertruda
• 2002: Noc czerwcowa (reż. Andrzej Wajda) jako Ewelina
• 2000: Ostatnie kwadry (reż. Jan Englert) jako matka
• 1999: Spór (reż. Marcin Ziębiński) jako Erminia
• 1998: Edith i Marlene (reż. Márta Mészáros) jako Marlene Dietrich
• 1998: Disneyland (reż. Filip Zylber) jako Helena

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2003)^[20]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)

• 2018: Nagroda „Wąż” za rolę w filmie Botoks w kategorii: występ poniżej talentu.
• 2011: Nagroda „Złota Kaczka” za rolę w filmie Magnat w kategorii: najlepsza amantka w historii kina polskiego.
• 2000: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1999.
• 2000: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” w kategorii: najlepsza główna rola kobieca; za rok 1999.
• 2000: tytuł „Najsławniejszego Polaka 1999” przyznany w plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia.
• 1999: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” (nominacja) w kategorii: najlepsza rola kobieca; za rok 1998
• 1997: Odcisk dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.
• 1992: Nagroda im. Ennio Flaiano.
• 1989: Nagroda „Srebrny Hugo" przyznana w Chicago.
• 1989: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1988.
• 1988: Najlepsza główna rola kobieca na FPFF Gdynia.
• 1987: Nagroda „Złoty Ekran" za rolę w filmie „Przez dotyk”.
• 1986: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XVI LLF w Łagowie.
• 1986: Nagroda dla najlepszej aktorki festiwalu KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie.
• 1986: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1985.
• 1985: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XV LLF w Łagowie.
• 1985: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1984.

• 2016: Kochaj mnie – wspólnie z Włodzimierzem Kiniorskim (Agencja Muzyczna Polskiego Radia)^[21]

• GrażynaG. Szapołowska GrażynaG., AleksandraA. Bielska AleksandraA., Ścigając pamięć, G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, ISBN 978-83-7778-336-8 .

• Grażyna Szapołowska w bazie IMDb (ang.)
• Grażyna Szapołowska: to tylko kino - wywiad z aktorką
• Grażyna Szapołowska w bazie Filmweb
• Grażyna Szapołowska w bazie filmpolski.pl
• Grażyna Szapołowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .