Jacques Delors

Jacques Delors

Jacques Delors (1993)
Pełne imię i nazwisko	Jacques Lucien Jean Delors
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1925 Paryż
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 2023 Paryż
Przewodniczący Komisji Europejskiej
Okres	od 7 stycznia 1985 do 24 stycznia 1995
Przynależność polityczna	Partia Europejskich Socjalistów
Poprzednik	Gaston Thorn
Następca	Jacques Santer
Minister finansów Francji
Okres	od 22 maja 1981 do 17 lipca 1984
Przynależność polityczna	Partia Socjalistyczna
Poprzednik	René Monory
Następca	Pierre Bérégovoy
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jacques Lucien Jean Delors^[1] (ur. 20 lipca 1925 w Paryżu^[1], zm. 27 grudnia 2023 tamże^[2][3]) – francuski ekonomista i polityk, poseł do Parlamentu Europejskiego I kadencji, w latach 1981–1984 minister, od 1985 do 1995 przewodniczący trzech kolejnych Komisji Europejskich.

Działał w Chrześcijańskiej Konfederacji Francuskich Pracowników. Od 1945 do 1962 pracował w Banku Francji, następnie jako urzędnik w zajmującej się sprawami planowania państwowej komisji Commissariat général du Plan. W 1969 gaullistowski premier Jacques Chaban-Delmas powołał go na swojego doradcę^[1]. Zajmował się również działalnością dydaktyczną w tym jako wykładowca Université Paris-Dauphine oraz École nationale d’administration^[1]. Od 1973 do 1979 wchodził w skład rady Banku Francji^[4].

W 1974 wstąpił do Partii Socjalistycznej^[4]. W latach 1979–1981 z jej ramienia sprawował mandat posła do Parlamentu Europejskiego I kadencji^[5]. W okresie prezydentury François Mitterranda był członkiem trzech rządów, którymi kierował Pierre Mauroy. W maju 1981 objął stanowisko ministra gospodarki i finansów. W trzecim gabinecie, utworzonym w marcu 1983, został natomiast ministrem gospodarki, finansów i budżetu. Urząd ten sprawował do lipca 1984^[6]. Od 1983 do 1984 był także merem Clichy^[4].

W styczniu 1985 został przewodniczącym Komisji Europejskiej (wówczas funkcjonującej jako Komisja Wspólnot Europejskich). Na czele tej instytucji stał przez dziesięć lat^[1]. W okresie jego urzędowania został opracowany i zatwierdzony jednolity akt europejski z 1986, prowadzący do utworzenia jednolitego rynku europejskiego^[7]. Również w tym czasie (w 1992) został podpisany traktat z Maastricht, na mocy którego doszło do powołania Unii Europejskiej^[8]. W 1987 Jacques Delors przedstawił raport ukazujący perspektywy zjednoczenia Europy, zarysował koncepcję stworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej z jednolitą walutą. Jego koncepcje pogłębionej integracji spotykały się z negatywnymi reakcjami głównie w Wielkiej Brytanii. Symbolem tego stała się okładka gazety „The Sun” z nagłówkiem Up Yours Delors^[9].

W latach 1992–1996 przewodniczył UNESCO Commission on Education for the Twenty-first Century, która opracowała raport zatytułowany Learning: the Treasure Within^[1][10]. Po odejściu z KE w drugiej połowie lat 90. był przewodniczącym rady dyrektorów Kolegium Europejskiego w Brugii^[1].

Był ojcem Martine Aubry.

Order i odznaczenia

• Legia Honorowa V, IV i III klasy (1985, 1999, 2005)^[11][12]
• Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania, 1985)^[13]
• Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (Portugalia, 1986)^[14]
• Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 1987)^[14]
• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru (Peru, 1991)^[15]
• Krzyż Wielki Orderu San Marino (San Marino, 1991)^[16]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (Polska, 1993)^[17]
• Wielka Złota na Wstędze Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii (1996)^[18]
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 1999)^[19]
• Order Zasługi Badenii-Wirtembergii (Niemcy, 2013)^[20]

Nagrody i wyróżnienia

Wyróżniony doktoratami honoris causa przez około 30 uczelni^[4] (w tym przez Uniwersytet Karola w 1990)^[21]). Laureat Nagrody Karola Wielkiego (1992)^[22].