Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”

Awers odznaki od 1985
Awers odznaki od 2003
Rewers odznaki od 2003
Ustanowiono	28 maja 1985 zmiana: 14 października 2003
Wycofano	9 czerwca 2022
Wielkość	∅ 37 mm (1985) ∅ 35 mm (2002)
Powiązane	Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu
Multimedia w Wikimedia Commons

Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” – polskie odznaczenie cywilne nadawane do 2022 przez ministra właściwego do spraw środowiska.

Odznaka została ustanowiona 28 maja 1985 roku uchwałą Rady Ministrów w celu wyróżnienia osób zasłużonych dla ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Kolejne rozporządzenie, z dnia 14 października 2003, zmieniło wygląd odznaczenia i określiło zasady nadawania. Odznaka została zniesiona w 2022 na mocy ustawy ustanawiającej Odznakę Honorową za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu^[1].

W poszczególnych latach odznakę nadawał:

• 1986 – Minister-kierownik urzędu ochrony środowiska i gospodarki wodnej
• 1985-1989 – Minister ochrony środowiska i zasobów naturalnych
• 1989 – Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa
• 1990-1999 – Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa
• 1999-2022 – Minister środowiska

Odznaka była szczególnym, zaszczytnym honorowym wyróżnieniem i mogła być nadawana obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej oraz obywatelom państw obcych w uznaniu ich zasług dla ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Odznakę nadawał minister właściwy do spraw środowiska z własnej inicjatywy lub na wniosek:

• ministra lub kierownika urzędu centralnego;
• organu administracji rządowej w województwie lub organu samorządu terytorialnego;
• organu statutowego organizacji zawodowej lub społecznej, działającego w zakresie ochrony środowiska lub gospodarki wodnej (np. Liga Ochrony Przyrody, Polski Klub Ekologiczny, Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, i inne);
• kierownika jednostki organizacyjnej podległej lub nadzorowanej przez ministra właściwego do spraw środowiska.

Odznaka była jednostopniowa i mogła być nadana tylko raz danej osobie. Nadanie potwierdzano legitymacją wręczaną łącznie z odznaką.

Stara odznaka, sprzed 2003 roku, była dwustopniowa: srebrna i złota. Osoby którym nadano odznakę na podstawie uchwały z 1985 roku zachowują prawo do jej noszenia.

Odznaką był okrągły medal o średnicy 37 mm, wykonany z metalu złoconego i srebrzonego. Na stronie licowej odznaki, między kołem zewnętrznym a wewnętrznym, znajdował się napis: "ZA ZASŁUGI DLA OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ". W kole wewnętrznym o średnicy 32 mm znajdował się kontur Polski, w którym był wpisany rysunek połowy człowieka – połowy drzewa; górna część konturu mapy wieńczyło zachodzące słońce. Odznaka była zawieszona na prostokątnej zapince w kolorze pomarańczowym o wymiarach: prostokąta zewnętrznego – 25 mm długości i 5 mm szerokości oraz prostokąta wewnętrznego – 24 mm długości i 4 mm szerokości. Na odwrotnej stronie zapinki była zamocowana agrafka.

Odznakę noszono na prawej stronie piersi.

Odznaka, nawiązująca do kuli ziemskiej, ma kształt okrągłego medalu o średnicy 35 mm i jest wykonana z metalu w kolorze złotym i srebrnym. Na stronie licowej znajduje się stylizowane przedstawienie pejzażu ze wschodem słońca nad linią horyzontu. Górna połowa odznaki jest w kolorze złotym, z jasnozłotym słońcem, dolna w kolorze srebrnym, z wystającymi na oba boki, do średnicy 37,5 mm, srebrnymi elementami mającymi symbolizować brzegi pokryte roślinnością. Wzdłuż krawędzi odznaki biegnie dwoma łukami napis, w części złotej srebrny, a w części srebrnej złoty: "ZA ZASŁUGI DLA OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ". Odwrotna strona odznaki jest w kolorze złotym, z napisem biegnącym dwoma łukami – górnym "MINISTERSTWO", dolnym "ŚRODOWISKA" i z zapięciem agrafkowym. Miniaturka odznaki wykonana z tych samych materiałów ma średnicę 15 mm. Różni się brakiem napisu na stronie licowej i zapięciem na szpilkę.

Odznakę nosi się na prawej stronie piersi.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”.

• Uchwała nr 85 Rady Ministrów z dnia 28 maja 1985 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”. (M.P. z 1985 r. nr 15, poz. 113)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2003 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz sposobu noszenia (Dz.U. z 2003 r. nr 191, poz. 1869)
• Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. mos.gov.pl (Ministerstwo Środowiska). [dostęp 2016-12-10].

• p
• d
• e

Ordery i odznaczenia państwowe PRL

Ordery	Order Budowniczych Polski Ludowej Order Odrodzenia Polski Order Virtuti Militari Order Krzyża Grunwaldu Order Sztandaru Pracy Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Odznaczenia państwowe	Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych Medal Zasłużonym na Polu Chwały Krzyż Partyzancki Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Bitwy pod Lenino Krzyż Oświęcimski Medal „Za waszą wolność i naszą” Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Śląski Krzyż Powstańczy Wielkopolski Krzyż Powstańczy Warszawski Krzyż Powstańczy Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Rodła Medal za Ofiarność i Odwagę Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaki tytułów honorowych	„Lotnik Kosmonauta PRL” „Zasłużony dla Kultury Narodowej” „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości PRL” „Zasłużony dla Zdrowia Narodu” „Zasłużony Drukarz PRL” „Zasłużony Energetyk PRL” „Zasłużony Górnik PRL” „Zasłużony Hutnik PRL” „Zasłużony Kolejarz PRL” „Zasłużony Lekarz PRL” „Zasłużony Nauczyciel PRL” „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL” „Zasłużony Portowiec PRL” „Zasłużony Rolnik PRL” „Zasłużony Stoczniowiec PRL”
Medale i odznaki resortowe	Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka Grunwaldzka Odznaka Braterstwa Broni Odznaka honorowa dla korespondentów Głównego Urzędu Statystycznego Odznaka honorowa „Odznaka Mistrza” Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca” Odznaka honorowa „Za 1.000 000 km lotu” Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony pracy” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla oświaty” Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki PRL” Odznaka honorowa „Zasłużonemu Działaczowi ORMO” Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” Odznaka honorowa „Zasłużony dla gospodarki przestrzennej i komunalnej” Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Informacji Naukowo-Technicznej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Państwowy” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” Odznaka Przysposobienia Sanitarnego Odznaka Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” Odznaka „20 lat w Służbie Narodu” Odznaka „400 lat Poczty Polskiej” Odznaka „Budowniczy Huty im. Lenina” Odznaka „Budowniczy Huty Katowice” Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” Odznaka „Budowniczy Pałacu Kultury i Nauki im. J. Stalina” Odznaka „Mistrz Sportu” Odznaka „Na Straży Pokoju” Odznaka „Przodownik Pracy” Odznaka „Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Przodujący Drogowiec” Odznaka „Przodujący Kolejarz” Odznaka „Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Sprawny do Pracy i Obrony” Odznaka „W Służbie Narodu” Odznaka „W Służbie Penitencjarnej” Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy” Odznaka „Wzorowy Hodowca” Odznaka „Wzorowy Księgarz” Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka „Za wzorową pracę w służbie weterynaryjnej” Odznaka „Za zasługi dla celnictwa PRL” Odznaka „Za zasługi dla finansów PRL” Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Odznaka „Za Zasługi dla Ochrony Przeciwpożarowej” Odznaka „Za zasługi dla przemysłu chemicznego” Odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego” Odznaka „Za zasługi dla transportu PRL” Odznaka „Za zasługi w dziedzinie geodezji i kartografii” Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL” Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” Odznaka „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” Odznaka „Zasłużony dla polskiej geologii” Odznaka „Zasłużony dla ubezpieczeń społecznych” Odznaka „Zasłużony dla Wynalazczości i Racjonalizacji” Odznaka „Zasłużony drukarz” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz Pożarnictwa” Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” Odznaka „Zasłużony Opiekun Społeczny” Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu i Usług” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu Zagranicznego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Lekkiego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Spożywczego i Skupu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Zasłużony Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Zasłużony Trener”

• Zobacz też: Odznaka Nagrody Państwowej
• order chlebowy