nr rej. 1291494 | |||||||||
Państwo | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||
Wyznanie | |||||||||
Kościół | |||||||||
Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii | |||||||||
Położenie na mapie Anglii | |||||||||
Położenie na mapie Wielkiego Londynu | |||||||||
Położenie na mapie City of Westminster | |||||||||
51°29′58″N 0°07′39″W/51,499444 -0,127500 | |||||||||
Strona internetowa |
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
I, II, IV |
Numer ref. | |
Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
1987 |
Opactwo Westminsterskie[1] (ang. Westminster Abbey; nazwa oficjalna Collegiate Church of St Peter at Westminster, kolegiata św. Piotra w Westminsterze) – najważniejsza, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w londyńskim City, świątynia anglikańska.
Opactwo, począwszy od Wilhelma Zdobywcy (1066), jest miejscem koronacji królów Anglii i królów Wielkiej Brytanii, z wyjątkiem Edwarda V i Edwarda VIII, którzy nie byli koronowani. Od XIII wieku opactwo to również miejsce pochówku królów i zasłużonych osób.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Według legend pierwsza świątynia powstała w roku 616 na miejscu, które nazywano wówczas Thorney Island. Datę powstania pierwszego klasztoru należy jednak przenieść w okolice roku 800.
Prawie 250 lat później Edward Wyznawca, który z powodów politycznych nie mógł dotrzymać ślubów udania się na pielgrzymkę do Rzymu, w zamian za zwolnienie z tych ślubów, zgodnie z sugestią papieża, miał przebudować opactwo. Przebudowa miała miejsce w latach 1045–1050 (w stylu romańskim), a nowe opactwo konsekrowano 28 grudnia 1065 (na tydzień przed śmiercią króla, który został tam pochowany). W 1066 w opactwie westminsterskim odbyła się pierwsza koronacja (Wilhelma Zdobywcy).
W 1220 Henryk III dobudował Lady Chapel, a 25 lat później rozpoczął gruntowną przebudowę całego opactwa w kształcie, który zachował się do dziś. Następna poważna przebudowa miała miejsce za Henryka VII w wieku XVI w stylu gotyku angielskiego.
W 1534 Henryk VIII przejął opactwo w czasie swojej walki z Kościołem katolickim, a w 1540 zlikwidował opactwo benedyktyńskie. Maria I Tudor w 1553 roku wskrzesiła opactwo na kilka lat, ale potem Elżbieta I ponownie je zlikwidowała. W 1560 Opactwo Westminsterskie zostało przekształcone w tzw. Royal peculiar, przechodząc bezpośrednio pod jurysdykcję monarchini[2].
Dwie zachodnie wieże, w stylu neogotyckim, dzieło Nicholasa Hawksmoora, ucznia Wrena, dobudowano dopiero w 1745. Dalsza przebudowa i renowacja miała miejsce w XIX wieku.
Koronacje królów i królowych Anglii i Wielkiej Brytanii w kolegiacie św. Piotra
[edytuj | edytuj kod]- 1066: Harald II
- 1066: Wilhelm I Zdobywca
- 1068: Matylda Flandryjska
- 1087: Wilhelm II Rudy
- 1100: Henryk I Beauclerc i Matylda Szkocka
- 1121: Adelajda z Lowanium
- 1135: Stefan z Blois
- 1136: Matylda Bulońska
- 1154: Henryk II Plantagenet i Eleonora Akwitańska
- 1189: Ryszard I Lwie Serce
- 1199: Jan bez Ziemi
- 1200: Izabela Andegaweńska
- 1220: Henryk III Plantagenet
- 1236: Eleonora Prowansalska
- 1274: Edward I Długonogi i Eleonora Kastylijska
- 1308: Edward II i Izabela Francuska
- 1327: Edward III
- 1328: Filipa de Hainault
- 1377: Ryszard II
- 1382: Anna Czeska
- 1397: Izabela Walezjuszka
- 1399: Henryk IV Lancaster
- 1403: Joanna Nawarrska
- 1413: Henryk V Lancaster
- 1421: Katarzyna Walezjuszka
- 1429: Henryk VI Lancaster
- 1445: Małgorzata Andegaweńska
- 1461: Edward IV York
- 1465: Elżbieta Woodville
- 1483: Ryszard III York i Anna Neville
- 1485: Henryk VII Tudor
- 1487: Elżbieta York
- 1509: Henryk VIII Tudor
- 1509: Katarzyna Aragońska
- 1533: Anna Boleyn
- 1547: Edward VI Tudor
- 1553: Maria I Tudor
- 1559: Elżbieta I Tudor
- 1603: Jakub I Stuart i Anna Duńska
- 1626: Karol I Stuart
- 1661: Karol II Stuart
- 1685: Jakub II Stuart
- 1685: Maria Modeńska
- 1689: Maria II Stuart i Wilhelm III Orański
- 1702: Anna Stuart
- 1714: Jerzy I Hanowerski
- 1727: Jerzy II Hanowerski i Karolina Ansbachska
- 1761: Jerzy III Hanowerski i Zofia Karolina Meklemburska
- 1821: Jerzy IV Hanowerski
- 1831: Wilhelm IV Hanowerski i Adelajda Saksońska
- 1838: Wiktoria Hanowerska
- 1902: Edward VII Koburg i Aleksandra Duńska
- 1911: Jerzy V i Maria Teck
- 1937: Jerzy VI Windsor i Elżbieta Bowes-Lyon
- 1953: Elżbieta II Windsor
- 6 maja 2023: Karol III Windsor i Kamila Rosemary Shand[3]
W czasie koronacji Jerzego II Hanowerskiego George Frideric Handel wykonał cztery hymny koronacyjne, w tym hymn „Zadok the Priest”. Od tego czasu utwór ten powtarza się na każdym kolejnym nabożeństwie koronacyjnym, tradycyjnie sprawowanym w opactwie westminsterskim.
Ciekawe miejsca
[edytuj | edytuj kod]- kaplica Edwarda Wyznawcy
- Grób Nieznanego Żołnierza
- kaplica św. Jerzego, pamięci miliona Brytyjczyków poległych w wojnach
- Zakątek Wigów
- Zakątek poetów (Poets' corner)
- kaplica św. Pawła
- grobowiec Elżbiety I
- nagrobek Margaret Beaufort
- Sala Kapitulna (Chapter House)
- Kaplica Pyxu
- Ciemny Krużganek
- Muzeum Opactwa (Abbey Museum)
- Kolegium św. Piotra
- College Gardens
- Krypta Normandzka (Norman Undercroft)
- Kaplica Królewskich Sił Powietrznych – witraże poświęcone Dywizjonom 303 i 302, widać tam polskie orły i polską flagę
- Krzesło koronacyjne z 1301, na którym koronowano wszystkich, prócz dwóch królów Anglii.
Pochówki
[edytuj | edytuj kod]Na terenie opactwa pochowanych jest około 3300 zmarłych. Wśród nich wybitni poeci i pisarze, muzycy, aktorzy, uczeni, politycy i architekci. Oprócz tego znajduje się tam ponad 600 tablic pamiątkowych poświęconych wybitnym osobom niepochowanym na terenie opactwa.
Pierwszym poetą pochowanym w opactwie westminsterskim był Geoffrey Chaucer w roku 1400. W opactwie znajdują się też groby:
Wielu poetów i pisarzy (z powodu mało przykładnego życia, jakie prowadzili, albo braku uznania za życia) nie otrzymywało zgody na pochówek. Dopiero wiele lat po ich śmierci umieszczano tylko tablice pamiątkowe; wśród nich:
- William Szekspir
- William Blake
- Benjamin Britten
- Robert Burns
- John Keats
- George Gordon Byron
- Percy Bysshe Shelley
- David Herbert Lawrence
- William Wordsworth
- William Makepeace Thackeray
- Thomas Hardy.
Pochowani uczeni to między innymi:
Muzycy: Georg Friedrich Händel, Henry Purcell, Muzio Clementi.
Architekci: Robert Adam, William Chambers, Charles Barry, George Gilbert Scott.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polski egzonim przyjęty na 111. posiedzeniu KSNG.
- ↑ Anglicans Online | Church of England | Dioceses [online], www.anglicansonline.org [dostęp 2021-03-22] .
- ↑ Pałac Buckingham ogłosił datę koronacji Karola III [online], www.tvp.info, 11 października 2022 [dostęp 2022-12-06] (pol.).
- ↑ Pogrzeb Stephena Hawkinga. Astrofizyk spoczął obok Izaaka Newtona i Karola Darwina [online], polsatnews.pl, 31 marca 2018 [dostęp 2018-03-31] .