Robert Woodrow Wilson

Wilson w 2016
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1936 Houston
Specjalność: fizyka, astronomia
Alma Mater	Rice University California Institute of Technology
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki Medal Henry'ego Drapera
Multimedia w Wikimedia Commons

Robert Woodrow Wilson (ur. 10 stycznia 1936 w Houston^[1]) – amerykański astronom, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie mikrofalowego promieniowania tła. Nagrodę Nobla otrzymał w roku 1978 wraz z Arnem Penziasem^[2]. W 1970 roku wraz z zespołem jako pierwszy odkrył linie widmowe tlenku węgla CO w dziewięciu źródłach galaktycznych, w tym w Mgławicy Oriona.

Ukończył Lamar High School w River Oaks w Houston i studiował na Uniwersytecie Rice’a, również w Houston, gdzie został wprowadzony do społeczeństwa Phi Beta Kappa. W 1962 roku uzyskał doktorat z fizyki w California Institute of Technology^[3].

W latach 1963–1976 pracował w Bell Laboratories w Holmdel, New Jersey. W 1976 został kierownikiem działu badań w Bell’s Radio Physics Research Department. W 1994 roku rozpoczął pracę w Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

W 1979 został członkiem Amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk^[3].

Razem z Arnem Penziasem odkrył mikrofalowe promieniowanie tła, nazywane też reliktowym. Jego istnienie przewidzieli teoretycznie:

• George Gamow (wraz z Ralphem Alpherem i Robertem Hermanem pod koniec lat 40.; odkrycie to zostało jednak zapomniane);
• niezależnie w latach 60. XX wieku, radziecki kosmolog Jakow Zeldowicz oraz Amerykanin Robert H. Dicke.

Odkrycia dokonano podczas prób nowej anteny Holmdel Horn Antenna – przeznaczonej do zastosowań komercjalnych. Odkrywcy interpretowali dochodzący z zewnątrz szum jako wynikający z samej konstrukcji anteny, posunęli się nawet do czyszczenia anteny z odchodów gołębi jako potencjalnego źródła szumu. Przypadkiem o ich kłopotach dowiedział się Dicke, który odwiedził naukowców i prawidłowo zinterpretował naturę szumu, którego obecność przewidział teoretycznie.

W 1970 roku wraz z zespołem, którym kierował, dokonał odkrycia linii widmowych tlenku węgla CO^[4] w dziewięciu źródłach galaktycznych, w tym w Mgławicy Oriona. Obserwacje linii widmowych CO stały się standardową metodą śledzenia chłodnego molekularnego gazu międzygwiezdnego, a wykrycie CO było znaczącym wydarzeniem dla radioastronomii milimetrowej i submilimetrowej.

Przyznanie Wilsonowi wraz z Arnem Penziasem Nagrody Nobla wzbudziło kontrowersje w środowisku naukowym. Wskazywano, że nagrodę powinien dostać też Robert Dicke, który teoretycznie przewidział istnienie promieniowania reliktowego i dokonał jego identyfikacji na miejscu odkrycia w Holmdel Township.

• Medal Henry’ego Drapera (1977) – z Arnem Penziasem
• Herschel Medal (1977)^[5] – z Arnem Penziasem
• Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki (1978) z Arnem Penziasem i Piotrem Kapicą
• Nagroda Karla Jansky’ego (1984)^[6]
• Vainu Bappu Memorial Award, Indyjska Narodowa Akademia Nauk (1990)^[7]

W 2016 roku podpisał list wzywający Greenpeace, Organizację Narodów Zjednoczonych i rządy na całym świecie do zaprzestania walki z organizmami zmodyfikowanymi genetycznie (GMO)^[8].

• Cosmic Microwave Background (CMB) na www ESA Space Science