Województwo środkowopomorskie

— proponowane województwo —
Państwo	Polska
Siedziba wojewody	Koszalin
Siedziba sejmiku	Słupsk
Powierzchnia	18 180 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	984 072
• gęstość	54,1 os./km²
Podział administracyjny
Liczba miast na prawach powiatu 2 Liczba powiatów 12 Liczba gmin miejskich 12 Liczba gmin miejsko-wiejskich 23 Liczba gmin wiejskich 49
Położenie na mapie Polski

Województwo środkowopomorskie – nazwa projektu województwa w Polsce, w podobnych granicach do województwa koszalińskiego z lat 1950–1975. Projekt zakładał utworzenie województwa z siedzibą wojewody w Koszalinie, a sejmiku województwa w Słupsku.

W 1. kwartale 2000 roku przeprowadzono badania na próbie 2483 mieszkańców byłego województwa koszalińskiego (1975–1998) i 2316 mieszkańców byłego województwa słupskiego, które wskazywały, że 75 procent (badanych) mieszkańców chciało województwa środkowopomorskiego i opowiadało się za nim^[1].

Ośrodkami utworzenia nowego województwa były samorządy dwóch największych miast, czyli Koszalina i Słupska. W 2006 roku przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów lęborskiego, bytowskiego, wałeckiego i złotowskiego wyrazili sprzeciw wobec projektu przyłączenia do nowego województwa^[2][3][4][5]. Przedstawiciele samorządów gmin powiatów złotowskiego i wałeckiego potwierdzili, że 8-letnie funkcjonowanie w ramach istniejących województw: wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, przyniosło pozytywne efekty dla rozwoju lokalnych społeczności, nastąpiła już pełna integracja społeczna oraz gospodarcza^[6]. Przeciwne zmianom jest też Stowarzyszenie Osób Narodowości Kaszubskiej, argumentując, iż województwo pomorskie w obecnych granicach jednoczy historyczne Kaszuby w całość^[7].

Zdaniem przeciwników projektu, tworzenie województwa środkowopomorskiego miałoby służyć tylko zaspokojeniu egoistycznych ambicji słupsko-koszalińskich elit politycznych. Przeciwnicy zwracali uwagę także na mały budżet nowego województwa, uniemożliwiający przeprowadzanie większych inwestycji^[8].

Podobna jednostka administracyjna istniała już w latach 1950–1975 pod nazwą województwo koszalińskie. W roku 1975 jej obszar podzielono między województwa słupskie, koszalińskie i pilskie.

Województwo środkowopomorskie miało nawiązywać do istniejącej w XIX wieku rejencji koszalińskiej, na terenie niemieckiej prowincji Pomorze. Jednostka ta jednak nie obejmowała ziem obecnych: powiatów złotowskiego, drawskiego, wałeckiego i człuchowskiego, które należały do rejencji pilskiej, a obejmowała ziemie powiatu lęborskiego. W skład całej prowincji Pomorze oprócz wspomnianych rejencji koszalińskiej i pilskiej wchodziła jeszcze rejencja szczecińska.

Reforma administracyjna z 1 stycznia 1999 roku przywróciła podział administracyjny państwa zbliżony do tego z roku 1975, jednak z liczbą województw ustaloną na 16, rezygnując z utworzenia regionu środkowopomorskiego, łącząc Pomorze Zachodnie. Argumentami za odrzuceniem tego regionu podczas sejmowych negocjacji w 1998 były: słabe notowania gospodarcze w porównaniu z innym pierwotnie planowanym do usunięcia województwem świętokrzyskim (Jerzy Madej, UW), potencjalne osłabienie sąsiedniego województwa zachodniopomorskiego i brak woli mieszkańców byłego województwa słupskiego (Tadeusz Syryjczyk, UW) oraz sprzeciw parlamentarzystów gdańskich (Krzysztof Majka, AWS)^[9].

lipiec 1998

Protesty grupy mieszkańców środkowego Pomorza (głównie w Koszalinie), sprzeciwiających się podziałowi państwa na 12, 15 oraz 16 województw

maj 2002

Projekt ustawy o powołaniu województwa środkowopomorskiego; nie trafia pod obrady Sejmu, zgłaszający go poseł SLD Edward Wojtalik omal nie zostaje usunięty z szeregów swojego ugrupowania

lipiec 2002

Powstaje kolejny projekt utworzenia nowego województwa, tym razem z inicjatywy Samoobrony; również nie trafia pod obrady

czerwiec 2003

Uruchomienie procedury utworzenia województwa środkowopomorskiego w ramach inicjatywy obywatelskiej – motorem działań jest stowarzyszenie Integracja dla rozwoju

sierpień 2003

Przyjęcie informacji przez marszałka Sejmu o utworzeniu Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej; rozpoczyna się trzymiesięczny okres zbierania podpisów pod projektem

29 grudnia 2003

Projekt ustawy podpisany przez 136 tysięcy obywateli (27 tysięcy z terenów byłego województwa słupskiego) trafił do sejmu^[10]

18 marca 2004

W Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy o utworzeniu nowego województwa, decyzją posłów projekt skierowany do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej

sierpień 2004

Zbieranie podpisów pod poparciem powstania województwa środkowopomorskiego

13 kwietnia 2005

Rząd w oficjalnym stanowisku upoważnia ministra spraw wewnętrznych i administracji do reprezentowania rządu w sprawie projektu w toku prac parlamentarnych oraz wskazując uwagę na „szczególną ochronę konstytucyjnych praw społeczności lokalnych i regionalnych do udziału w sprawowaniu władzy publicznej” rekomenduje Sejmowi przeprowadzenie referendum na obszarze obejmującym teren proponowanego województwa. Lokalne środowiska nie widzą potrzeby dokonywania podziału województwa.

8 grudnia 2005

Do laski marszałkowskiej wpłynął Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa

14 lutego 2006

Skierowano do 1. czytania na posiedzeniu Sejmu Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa oraz Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.

23 lutego 2006

Oba projekty Sejm skierował do prac w komisjach.

2 marca 2006

Rada Ministrów opowiedziała się przeciwko projektowi powstania nowego województwa ze względu na mający nastąpić w wyniku tego znaczący wzrost kosztów funkcjonowania administracji

13 marca 2006

Podczas otwartej debaty w złotowskim domu kultury przedstawiciele wszystkich samorządów powiatu złotowskiego, jak również zdecydowana większość przedstawicieli społeczności lokalnej – uczestników dyskusji, wyrazili swój sprzeciw wobec projektu przyłączenia powiatu złotowskiego do województwa środkowopomorskiego. Tydzień później, podczas wspólnego spotkania w Jastrowiu podobną deklarację odnośnie do swych jednostek terytorialnych złożyli przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów wałeckiego i złotowskiego.

maj 2006

Prezydent Lech Kaczyński opowiedział się przeciw utworzeniu nowego województwa^[11].

10 października 2007

Premier Jarosław Kaczyński zapowiedział, że sprawa powstania województwa środkowopomorskiego podjęta zostanie po wyborach^[12].

24 października 2007

Premier Donald Tusk podczas wystąpienia w sejmie stwierdził, iż nie przewiduje inicjatywy utworzenia województwa środkowopomorskiego i że zmiany granic województw w tej części Polski nie byłyby czymś pożądanym^[13][14].

18 grudnia 2007

Komitet obywatelski otrzymał pismo od Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, w którym informuje, że sejm VI kadencji nie zajmie się sprawą utworzenia województwa środkowopomorskiego^[10].

1 lutego 2009

Na kongresie w Krakowie PiS opowiedziało się za mocnymi samorządami, wzmocnieniem władzy wojewodów oraz utworzeniem dwóch nowych województw: środkowopomorskiego (ze stolicą w Koszalinie) i warszawskiego^[15].

20 maja 2012

Prezes PiS Jarosław Kaczyński opowiedział się, w czasie spotkania z mieszkańcami Koszalina, za utworzeniem województwa środkowopomorskiego z dwiema stolicami. Obiecał, że po dojściu PiS do władzy sprawa utworzenia nowego województwa zostanie szybko podniesiona^[16].

26 września 2015

Podczas spotkania w Akademickim Klubie Obywatelskim im. Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu, prezes PiS ponownie zaproponował utworzenie województw środkowopomorskiego oraz warszawskiego, w kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych^[17].

17 lutego 2016

MSWiA powiadomiło o rezygnacji z planów utworzenia województwa środkowopomorskiego^[18].

5 sierpnia 2020

Po kampaniach wyborczych, w których PiS ponownie deklarował poparcie dla utworzenia województwa środkowopomorskiego i zwycięstwie tej partii w wyborach parlamentarnych i prezydenckich, stowarzyszenia przedsiębiorców regionu środkowopomorskiego skierowały list do władz krajowych pytając o realizację obietnic wyborczych^[19].

Powiat lęborski był wymieniony w projekcie obywatelskim, projekt poselski pozostawiał ten powiat w województwie pomorskim.

• rejencja pilska
• rejencja szczecińska
• województwo staropolskie
• województwo środkowopolskie

• Województwo Środkowopomorskie: dlaczego być powinno? Cz. 1 Eugeniusz Żuber
• Województwo Środkowopomorskie: dlaczego być powinno? Cz. 2 Eugeniusz Żuber
• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa z mapą nowego województwa (plik PDF)
• Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, którego I czytanie odbyło się 18 marca 2005 r. (plik PDF)
• Stowarzyszenie Pomorza Środkowego „Integracja dla Rozwoju”. srodkowopomorskie.eu.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-05-24)].
• Siedemnaste województwo?. samorzady.polska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)].
• Plakat promujący powołanie województwa środkowopomorskiego