25 Batalion Saperów (1939)

25 Batalion Saperów
baon saperów typ II a nr 25
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Tradycje
Rodowód	Ośrodek Sapersko-Pionierski 25 DP
	Dowódcy
Pierwszy	mjr Gracjan Dąbrowski
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa; bitwa nad Bzurą (9–18 IX 1939)
	Organizacja
Dyslokacja	Kalisz
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	25 Dywizja Piechoty

25 Batalion Saperów (25 bsap) – oddział saperów Wojska Polskiego II RP.

Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 25 Dywizji Piechoty.

Ośrodek Sapersko-Pionierski 25 DP

Ośrodek stacjonował w Kaliszu^[1].

Organizacja i obsada personalna ośrodka

Organizacja i obsada personalna ośrodka w marcu 1939 roku^[1]^[a]:

dowódca ośrodka – mjr Gracjan Kazimierz I Dąbrowski
adiutant – por. Henryk Wesoły (*)^[b]
oficer materiałowy – kpt. Czesław Kiełczewski
oficer mobilizacyjny –por. Henryk Wesoły (*)^[b]
dowódca kompanii saperów – por. Piotr Zasuń
dowódca plutonu – por. Kazimierz Marceli Boguski
dowódca plutonu – ppor. Czesław Baranowski
dowódca plutonu – ppor. Paweł Hajok
dowódca plutonu specjalnego – por. Marian Ludomir Chrostowski

25 batalion saperów w kampanii wrześniowej

Sformowany 17 kwietnia 1939 dla 25 Dywizji Piechoty przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu^[4]. W lipcu i sierpniu 1939 roku 25 batalion saperów wzniósł na zachód i południowy zachód od Kalisza rejon umocniony Przedmoście Kalisz, obsadzony przez 29 pułk Strzelców Kaniowskich^[5].

Organizacja wojenna

Dowództwo batalionu
1 kompania saperów
2 kompania saperów
3 kompania saperów
kolumna saperska
pluton chemiczny

Pierwsza kompania wyposażona była w wozy ogumione LKS, kompania druga w wozy krajowe, natomiast kompania trzeci była zmotoryzowana.

Obsada personalna

Obsada personalna we wrześniu 1939^[6]:

dowódca batalionu – mjr Gracjan Dąbrowski (dowódca OSP 25 DP)
zastępca dowódcy – kpt. Czesław Kiełczewski (oficer materiałowy OSP 25 DP)
dowódca 1 kompanii saperów – por. Piotr Zasuń (dowódca kompanii saperów OSP 25 DP)
dowódca 2 kompanii saperów – por. rez. Lucjan Maciejewski
dowódca I plutonu - por. rez. Maciejewski
dowódca II plutonu - por. Henryk Wesoły (adiutant i oficer mob. OSP 25 DP)
dowódca III plutonu - ppor. rez. sap. Czesław Mroziński
dowódca IV plutonu - ppor. rez. sap.
dowódca 3 kompanii saperów – kpt. Witold Jan Mizerski † zmarł z ran odniesionych 16 IX 1939 pod Sochaczewem
dowódca kolumny saperskiej – por. Kazimierz Marceli Boguski
dowódca plutonu chemicznego - ppor. sap. Czesław Baranowski^[c]

Uwagi

↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[2].
↑ ^a ^b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję^[3].
↑ Autor relacji w listopadzie 1945 roku był dowódcą III plutonu 301 etapowej kompanii saperów^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 815.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
↑ Cutter 2003 ↓, s. 162.
↑ Jarosław Chorzępa: Fortyfikacje: przewodnik po Polsce. Warszawa: „Carta Blanca”, 2007, s. 199. ISBN 83-89917-08-4.
↑ Cutter 2003 ↓, s. 317.
↑ Baranowski 1945 ↓, s. 5.

Bibliografia

Czesław Kiełczewski: Sprawozdanie z udziału w kampanii polskiej 1939 r.. [w:] Relacje z Kampanii 1939 roku. 25 Dywizja Piechoty - Saperzy i Służby. Sygn. B.I.37g [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1945-10-22. [dostęp 2017-04-28].
Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3

[3] Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[2].

[funkcja-5] Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję^[3].

[10] Autor relacji w listopadzie 1945 roku był dowódcą III plutonu 301 etapowej kompanii saperów^[7].

[CITEREFRocznik_oficerski1939815-1] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 815.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-2] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VIII-4] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.

[CITEREFCutter2003162-6] Cutter 2003 ↓, s. 162.

[7] Jarosław Chorzępa: Fortyfikacje: przewodnik po Polsce. Warszawa: „Carta Blanca”, 2007, s. 199. ISBN 83-89917-08-4.

[CITEREFCutter2003317-8] Cutter 2003 ↓, s. 317.

[CITEREFBaranowski19455-9] Baranowski 1945 ↓, s. 5.

[1]

[a]

[b]

[4]

[5]

[6]

[c]

[2]

[3]

[7]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna