VI Batalion Saperów (VI bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

31 października 1918 roku kapitan Wilhelm Bauer przekazał dowództwo kompanii zapasowej c. i k. batalionu saperów nr I porucznikowi Józefowi Szkolnikowskiemu, jako najstarszemu oficerowi – Polakowi. Adiutantem został porucznik Edmund Zieleniewski. Objęcie kompanii przez polskie wojsko trwało do godziny 16.00 i odbyło się bez żadnego oporu ze strony austriackiej i w największym porządku. Żołnierze innych narodowości, znajdujący się w batalionie, zaczęli go opuszczać.

Kompania była zakwaterowana w forcie cytadelowym 2 „Kościuszko” położonym wokół Kopca Kościuszki w Krakowie. Na krótko przed rozpadem Austro-Węgier kompania została zreorganizowana i uzupełniona kompaniami zapasowymi saperów nr 12, 46 i 49.

5 listopada 1918 roku kapitan Franciszek Wolf objął dowództwo batalionu uzupełniającego saperów. Adiutantem batalionu został porucznik Zdzisław Groele. Stan ludzi, początkowo bardzo niski, podniósł się do liczby 200 poprzez napływ powracających z wojny saperów. Wkrótce dowództwo batalionu objął major Kornicki. Stan podniósł się do liczby około 600 ludzi. Utworzono trzy kompanie w sile po 150 ludzi każda, oraz kompanię sztabową. 18 marca 1919 roku batalion, już jako „V batalion saperów” w składzie 3 kompanii i dowództwa odszedł na Front Ukraiński, do obrony Lwowa.

Czwarta kompania pozostała w Krakowie, jako "kadra batalionu". Do połowy września 1919 pełniła służbę wartowniczą w garnizonie. Następnie od września do drugiej połowy lutego 1920 roku prowadziła roboty leśne w Tatrach. Budowała baraki w Zaskalu, Jaszczurówce i Zakopanem. Po ukończeniu prac w Tatrach, zaopatrzeniu się i wyekwipowaniu w Krakowie, odeszła w połowie marca 1920 na Front Wołyński, do grupy pułkownika Józefa Rybaka^[1].

15 lutego 1920 roku V batalion saperów został przemianowany na VI batalion saperów^[2]. W skład nowo utworzonego batalionu weszły: dawna 2/V batalionu saperów pod dowództwem porucznika Oswalda Ungera, jako 1 kompania oraz dawna 3/V batalionu saperów pod dowództwem porucznika Jana Gicali jako 2 kompania. Dowódcą batalionu został mianowany kapitan Gustaw Stankiewicz. 3 kompania VI batalionu saperów została utworzona 1 lutego 1920 roku przy batalionie zapasowym saperów nr V w Krakowie i zakwaterowana w koszarach barakowych w Przegorzałach pod Krakowem. Dowódcą kompanii był porucznik Steckiewicz. Z batalionem 3 kompania połączyła się dopiero w grudniu 1920 i pozostaje z nim już do końca swego istnienia^[3].

We wrześniu 1920 roku, zgodnie z organizacją saperów, w składzie VI batalionu saperów została sformowana etatowa kolumna saperska nr VI pod dowództwem kapitana Eugeniusza Wrotniaka. Kolumna liczyła 2 oficerów, 100 szeregowych oraz 102 konie i 45 wozów. Dzięki pomocy Dowództwa 6 Dywizji Piechoty kolumna została wyposażona w potrzebny materiał i narzędzia ze składu saperskiego 6 Armii i ze zdobyczy wojennej. W czasie swego krótkiego istnienia kolumna oddała nieocenione usługi macierzystemu batalionowi, ułatwiając mu na każdym kroku pracę. Z chwilą odjazdu batalionu do Grupy Fortyfikacyjnej Nr 3, kolumna saperska została 12 stycznia 1921 roku odesłana do kompanii zapasowej saperów Nr V w Krakowie celem rozformowania.

Dowódca batalionu, major Ignacy Landau, przed jej odejściem zamieścił w rozkazie Nr 1 z dnia 11 stycznia 1921 roku następujące pożegnanie: „Kolumna saperska nr VI opuszcza z dniem jutrzejszym skład baonu i odchodzi do kompanii zapasowej saperów nr V w Krakowie. Przy tej sposobności dziękuję dowódcy jej, kapitanowi Wrotniakowi, wszystkim podoficerom i żołnierzom za ich niestrudzoną pracę. Dziękuję im w imieniu służby za ich trudy i prace, życzę im wszystkim szczęścia i powodzenia na dalszej drodze”.

Kolumna saperska nr VI wkrótce po przybyciu do Krakowa i rozlokowaniu się w barakach w Przegorzałach została zlikwidowana^[4].

1/VI kompania saperów

• 25 IX 1919 – fortyfikacja Sądowej Wiszni w grupie generała Aleksandrowicza.
• Kwiecień 1919 — roboty fortyfikacyjne i minierskie w grupie generała Konarzewskiego w Wołczuhach.
• Maj 1919 — budowa mostu na Bystrzycy w Oziminie.
• Czerwiec 1919 — Niszczenie mostu na Złotej Lipie i w Zawałowie.
• Lipiec 1919 — Fortyfikacja Pogranicza czeskiego na Śląsku Cieszyńskim.
• Październik 1919 — Fortyfikiacja Wilna i okolic.
• Marzec 1920 — Budowa mostu na Świerczy długości 117 metrów, wysokości 9 metrów.
• Maj 1920 — Budowa mostu na Berezynie 834 metry. Budowa dwóch mostów w Wiskowie.
• Lipiec 1920 — Naprawa mostu traktowego na Słuczy.
• 26.VII.1920 — Budowa mostu i roboty fortyfikacyjne w Łucku.
• 3.VIII.1920 — Budowa mostu na Lipie.
• Sierpień 1920 — Budowa mostu na Pełtwi pod Bogdanówką.

2/VI kompania saperów

• Maj 1919 — Podniesienie mostu na Szczarze pod Domanową (kolej z Brześcia do Baranowicz).
• Maj 1919 — Naprawa drogi między Nalajowicami a Jasienką dla ciężkiej artylerii.
• Maj 1919 — Budowa mostu etapowego na Tyśmienicy w Drohobyczu długości 46 metrów, wys. 7 m.
• Czerwiec 1920 — Budowa mostu na Strypie koło Stryja :długości 250 m.. wysokości 8 ni. oraz budowla linii obronnej na wschód od Stryja. Fortyfikacja prawego brzegu Zbrucza. Budowa mostu na Zbruczu, dla artylerii lekkiej długości 80 metr., wysokości 4 metr., .szer. 4 metry.
• 4 sierpnia 1919 — Fortyfikacja przedmościa Husiatyn — Safanów
• Listopad 1919 — Fortyfikacja linii obronnej Wilejki i budowa kolejki podjazdowej.
• Kwiecień 1920 — Budowa punktu oporu w Nahowie.
• Maj 1920 — Budowa przedmościa Rzeczyca na Dnieprze.
• Czerwiec 1920 — Minowanie i wysadzenie mostu pod Rzeczycą.

Dowódcy batalionu:

• por. Józef Szkolnikowski
• kpt. Franciszek Wolf (od 5 XI 1918)
• mjr Władysław Kornicki
• kpt. Gustaw Leonard Herman Stankiewicz (1920 - 1923)
• mjr Ignacy Landau^[5] (do 31 VIII 1923 → zastępca dowódcy 4 psap)
• kpt. Stanisław Perko (1923 - 1925)
• mjr Tadeusz Bisztyga (od 31 XII 1925^[6])
• mjr Mieczysław Stępiński (do 5 XI 1928 → referent 5 Okręgowego Szefostwa Saperów)
• mjr Jan Wańkowicz (5 XI 1928 - 23 XII 1929 → zastępca dowódcy 5 bsap)

Zastępcy dowódcy batalionu

• kpt. Jan Władyka - 1935

Adiutanci batalionu:

• por. Edmund Zieleniewski
• por. Zdzisław Józef Groele (od 5 XI 1918)

Oficerowie:

• kpt. Otton Patzak^[a]
• por. Ziętkiewicz
• por. Siwiec
• por. Bronisław Teodor Emil Czyżek
• ppor. Zygmunt Goldstein
• ppor. Alojzy Pniok
• ppor. Edward Szajer
• ppor. Fortuna
• ppor. Edward Cliodzicki
• por. Dmytruk
• ppor. Zagorski
• ppor. Janczak
• nadrusznikarz Franciszek Kosturek
• sierż. Mikołaj Eberhardt
• sierż. Michał Danziger

1 kompania

• dowódca kompanii - por. Karol Czarnecki
• ppor. Wanicki
• ppor. Eberson

2 kompania

• dowódca kompanii - por. Oswald Unger
• ppor. Ćwiertnia
• ppor. Somnicki

3 Kompania

• dowódca kompanii - por. Jan Gicala
• ppor. Pawłowski
• ppor. Kozłowski

Stan personalny oficerów 6 batalionu saperów w dniu 08.05.1925r.

• kpt. Perko Stanisław - dowódca 6 baonu sap.
• kpt. Różecki Stanisław Antoni - adiutant
• kpt. Jania Kazimierz - dowódca 1 kompanii saperów
• por. Pasek Mieczysław - oficer 1 kompanii saperów
• por. Stych Franciszek - oficer 1 kompanii saperów
• por. Chlebowski Tadeusz Leon - oficer 1 kompanii saperów
• por. Mondzelewski Jan - dowódca 2 kompanii saperów
• por. Koźmiński Stanisław - oficer 2 kompanii saperów
• por. Szatrowski Ludwik - oficer 2 kompanii saperów
• chor. Pietruszczak Józef - oficer 2 kompanii saperów
• por. Hupa Jan - dowódca 3 kompanii saperów
• por. Ziętkiewicz Stanisław - oficer 3 kompanii saperów^[7]

• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
• Mieczysław Wolski, 5 Pułk Saperów. Zarys historii wojennej pułków polskich 1920-1922.
• "Jednodniówka 5 Pułku Saperów na uroczystości poświęcenia sztandaru 8 maja 1925r w Krakowie"