 Pałac w Łaszkach (Moroziwce) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+380 |
| Kod pocztowy |
31170 |
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°36′53″N 27°17′00″E/49,614722 27,283333 | |
Moroziwka (ukr. Морозівка, pol. hist. Łaszki[2][3]) – wieś na Ukrainie w rejonie starokonstantynowskim obwodu chmielnickiego na Wołyniu.
Miejscowość opisana jako Łaszki w Dziejach rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej autorstwa Romana Aftanazego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o Łaszkach pochodzą z XVI wieku[4]. W tym czasie wieś należała do rodziny Łaszczów, od których prawdopodobnie wzięła swoją nazwę[4]. W XVII wieku przeszła w ręce rodziny Głębockich[4].
W XIX wieku Łaszki były częścią powiatu starokonstantynowskiego w guberni wołyńskiej Imperium Rosyjskiego. W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku opisano Łaszki jako wieś należącą do gminy Resznówka i posiadłość Jana Głębockiego[5].
W okresie I wojny światowej i po rewolucji październikowej Wołyń stał się terenem walk i pogromów. Jak wspomina Zofia Kossak w swojej książce Pożoga. Wspomnienie z Wołynia 1917-1919, Łaszki jako jedne z pierwszych w okolicy padły ofiarą pogromu, którego dopuścili się żołnierze czugujewskiego pułku ułanów stacjonujący w pobliskich Semerynkach[6].
W okresie międzywojennym Łaszki znajdowały się w II Rzeczypospolitej, w województwie wołyńskim, w powiecie starokonstantynowskim, w gminie Resznówka.
Po II wojnie światowej Wołyń został włączony do Ukraińskiej SRR. W późniejszym okresie wieś otrzymała nazwę Moroziwka. Od 1991 roku znajduje się w niepodległej Ukrainie.
Mapy historyczne
[edytuj | edytuj kod]Na terenie obecnego zachodu Ukrainy, w tym rejonu Łaszek, dostępne są wojskowe mapy topograficzne z lat 1924–1939. Mapy te zostały wydane w skali 1:100 000 (1 cm – 1 km) przez Wojskowy Instytut Geograficzny w Warszawie. Przykładem jest arkusz KRASIŁÓW, oznaczony godłem Pas 50 Słup 44 (A50 B44) i numerem 4760, wydany w 1931 roku. Mapa ta jest dostępna w Archiwum Map WIG[7].
Pałac
[edytuj | edytuj kod]W Łaszkach znajdował się pałac wybudowany przez Głębockich w 1849 roku[8][4]. Pałac położony był w parku na wzgórzu. Charakteryzowała go wieża z dachem mansardowym. Z pałacem łączyła się kolumnada prowadząca do starego dworu[8][4]. Został opisany w Dziejach rezydencji Romana Aftanazego[4].
Bo śliczne, stare Łaszki pierwsze w naszej okolicy padły ofiarą pogromu. Rozpoczęli go żołnierze z ułańskiego, czugujewskiego pułku, stojącego kwaterą w pobliskich Semerynkach. Ów pułk czugujewski, mający kiedyś dobrą opinię wśród wojska był wtedy na wskroś zdemoralizowaną i zbolszewiczałą bandą[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu chmielnickiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
- ↑ Łaszki 1.) wś, powiat starokonstantynowski, wł. Jana Głębockiego, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 258.
- ↑ Łaszki 1.) wś, powiat starokonstantynowski, gm. Resznówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 258.
- ↑ a b c d e f slowopolskie.online: Łaszki na Wołyniu. [dostęp 2025-03-14]. (pol.).
- ↑ Łaszki 1.) wś, powiat starokonstantynowski, gm. Resznówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 258.
- ↑ Zofia Kossak, Pożoga. Wspomnienie z Wołynia 1917-1919.
- ↑ Wojskowa Mapa Taktyczna Polski 1:100 000, arkusz P50 S44 KRASIŁÓW, Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa, 1931.
- ↑ a b Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 54.
- ↑ Zofia Kossak, Pożoga. Wspomnienie z Wołynia 1917-1919.
